Energia elektryczna dla pokoleń. Eksperci upominają się o energetykę jądrową w Polsce
KOMENTARZ
Teresa Wójcik
Redakcja BiznesAlert.pl
Wczoraj (11.04). w Warszawie podczas debaty kończącej II Kongres Elektryki Polskiej został zaprezentowany dokument szczególnego znaczenia – raport „ENERGIA ELEKTRYCZNA DLA POKOLEŃ”.
Raport przygotowany został przez polskich wybitnych ekspertów pod przewodnictwem prof. dr. hab. inż. Marka Bartosika. Obejmuje wszystkie strategiczne problemy elektroenergetyki : politykę polską na jednolitym rynku energii elektrycznej w Unii Europejskiej; bezpieczeństwo energetyczne w długiej perspektywie („dla pokoleń”); wytwarzanie energii elektrycznej (diagnoza i terapia); magazynowanie energii elektrycznej – studium efektywności; przesył energii – potrzeby, progi i bariery; nowy porządek prawny dla przyspieszenia rozwoju i modernizacji energetyki; nauka, edukacja, przemysł – synergiczna współpraca dla innowacyjności elektroenergii. Ten wszechstronny, naukowo prezentowany materiał zajął 127 stron druku.
Autorzy raportu podkreślają, że żadne państwo „nie może i nie powinno realizować swej polityki energetycznej w oderwaniu od problemu globalnego kryzysu energetycznego”, bo żadne państwo nie jest w stanie sprostać w pojedynkę takiemu kryzysowi. Dlatego mamy skonkretyzowane projekty multilateralnych systemów, które powinny chronić całe regiony przed kryzysem energetycznym. Dla naszego kontynentu powstała ostatecznie w tym celu unia energetyczna. Jednak autorzy raportu podkreślają – należy liczyć się z ryzykiem, że „solidarność europejska w obliczu głodu energetycznego okaże się wysoce iluzoryczna”. I mają twarde argumenty. Jak więc zbudować dla Polski strategię zapewniającą bezpieczeństwo energetyczne w wieloletniej perspektywie? Czy taka strategia jest możliwa do realizowania w dzisiejszych warunkach, m.in. wobec dokonującej się w Europie transformacji rynku energii? Raport przedstawia nam szanse, zauważając przy tym, że nie istnieje coś takiego, jak wspólna polityka energetyczna Unii Europejskiej. Nie istnieje zwłaszcza jako „wypadkowa interesów wszystkich państw członkowskich”. Z oczywistej przyczyny: ta polityka, a więc i prawo energetyczne, są kształtowane głównie przez najsilniejsze, dominujące państwa UE.
Uwarunkowania polityczne wynikające z obecnej sytuacji w UE to jeden czynnik, który należy brać pod uwagę w budowaniu strategii energetycznej. Drugi czynnik to zasoby energii – banałem jest przypominanie, że mamy skończone zasoby stabilnych ale nieodnawialnych geopaliw: węgla, ropy, gazu, uranu. W Polsce mamy zasoby węgla – naszego podstawowego surowca energetycznego – na ok. 40 lat. Co będzie potem, gdy te zasoby zostaną wyczerpane? Tę sytuacje także musi brać pod uwagę długoterminowa strategia bezpieczeństwa energetycznego. Tym bardziej, że obecnie znane odnawialne źródła energii „nie są w stanie zastąpić geopaliw, zarówno ze względów techniczno-technologicznych, jak i ekonomicznych”. Wynika to głównie z „uzależnienia OZE od warunków atmosferycznych, pory doby i roku”. Jednak ten problem można łagodzić „przez implementację na szeroką skalę z systemami elektroenergetycznymi odpowiednich magazynów energii” , Raport dokładnie omawia możliwe technolgicznie do zastosowania typy magazynów energii z OZE – w układach akumulatorowych, elektrowniach szczytowo-pompowych itd.
Niewątpliwą mocną stroną raportu jest poświęcenie należytego miejsca energetyce jądrowej jako ważnej pozycji w przyszłym miksie energetycznym. Autorzy zwracają uwagę, że po podjęciu przez rząd polski decyzji o rozpczęciu programu energetyki jądrowej zrealizowano modernizację prawa atomowego, regulującego różne aspekty bezpieczeństwa elektrowni jądrowych. Przyjęto też ustawę inwestycyjną dla tych elektrowni. Raport wylicza korzyści płynące z tych nowych regulacji, ale dostrzega też wady: „w dążeniu do zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa (…)wprowadzono do ustaw i rozporządzeń pewne ustalenia powodujące duplikowanie działań ( np wielokrotne przeprowadzanie konsultacji społecznych), niepotrzebne opóźnienia procesu budowy elektrowni, a nawet przerzucanie odpowiedzialności za decyzje ekspertów na instytucje nie mające potrzebnych do tego kompetencji ( np. na sejmik wojewódzki).” W załączniku do raportu jest więcej takich przykładów. Prace legislacyjne w tym sektorze energetyki nie sa jeszcze zakończone.
Osobny dział poświęcono gospodarce wodorowej i ogniwom paliwowym, omawiając m.un. znaczenie wodoru jako nośnika energii, którego spalanie jest neutralne dla środowiska. W dziale tym zwraca się m.in uwagę, że „produkcja wodoru w Polsce ma największy potencjał rozwojowy w grupie technologii na bazie paliw kopalnych, w tym głownie węgla kamiennego i brunatnego” . A to z uwagi na posiadane duże zasoby tych surowców.
Strategia elektroenergetyki wymaga przygotowanych kadr specjalistów – zadania z kształceniem tych kadr w systemie edukacji omawia specjalny rozdział raportu.
Nad raportem ENERGIA ELEKTRYCZNA DLA POKOLEŃ pracował komitet w składzie:
– dr hab. inż. Marek Bartosik, przewodniczący komitetu
– prof. dr hab. inż. Marian P. Kaźmierkowski,
– Aleksandra Kopycińska, sekretarz
– mgr inż. Włodzimierz Lewandowski
– prof. zw. dr hab. inż. Maciej Pawlik
– prof. dr hab. Tadeusz Marek Peryt
– prof. zw. dr hab. inż. Tadeusz Skoczkowski
– dr inż. Andrzej Strupczewski, prof. nadzw. NCBJ
– prof. dr hab. inż. Adam Szeląg
„II KONGRES ELEKTRYKI POLSKIEJ jest po 5 latach najobszerniejszym przeglądem stanu i kierunków rozwoju szeroko rozumianej elektryki. Jest on organizowany w szczególnej chwili, gdy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, największe i najstarsze stowarzyszenie inżynierskie w naszym Kraju, świętuje swoje 95 lecie. Podejmując prace nad systemowo spójnym spojrzeniem na elektrykę, jako kluczową dla przyszłości Polski dziedzinę nauki i techniki, liczymy na wsparcie merytoryczne ze strony Polskiej Akademii Nauk, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Biura Bezpieczeństwa Narodowego a także Naczelnej Organizacji Technicznej oraz wielu instytucji i środowisk, dla których tematyka II Kongresu Elektryki Polskiej jest obszarem codziennej aktywności. Liczymy również na wsparcie i zaangażowanie ze strony wybitnych przedstawicieli naszego Parlamentu, Rządu i Samorządów zainteresowanych tematyką II Kongresu. Zapraszamy do dyskusji i liczymy na ich aktywny udział oraz wsparcie osobiste i instytucjonalne dla unikalnego dzieła podejmowanego przez II Kongres Elektryki Polskiej. „
