Potencjał i energetyczne wykorzystanie biomasy (RELACJA)

11 kwietnia 2019, 11:16 Alert

W dniach 21 i 22 marca 2019 w Elblągu odbyła się VIII edycja najważniejszego wiosennego spotkania branży – Forum Biomasy i Pelletu w Ciepłownictwie i Energetyce pod patronatem BiznesAlert.pl. 

Gospodarzem Honorowym Forum była Grupa Energa, Patronatem Honorowym wydarzenie objęli: Minister Energii – Krzysztof Tchórzewski, Wojewoda Warmińsko-Mazurski – Artur Chojecki, Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego – Gustaw Marek Brzezin, Prezydent Miasta Elbląga – Witold Wróblewski, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych – Andrzej Konieczny oraz Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie.

Udział w Forum wzięło ponad 150 uczestników reprezentujących urzędy i instytucje państwowe, lasy państwowe, obecnych i przyszłych wytwórców energii i ciepła z biomasy i pelletu, producentów i dostawców biomasy i pelletu, dostawców rozwiązań i technologii, jednostki certyfikujące oraz firmy doradcze.

Uczestników Forum w Elblągu przywitali: Jerzy Wilk – Poseł na Sejm RP, Janusz Nowak – Wiceprezydent Miasta Elbląg oraz Bogdan Meina – Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

Część merytoryczną Forum rozpoczął swym wystąpieniem Krzysztof Żochowski – Wiceprezes Zarządu Energa Kogeneracja – spółki należącej do Grupy Energa – Gospodarza Honorowego Forum.

Energa Kogeneracja obecnie spala pellety i biomasę w dwóch swoich zakładach:

• Elektrociepłowni Elbląg w bloku BB20p – jest to od początku 2019 roku podstawowe źródło wytwarzania ciepła na potrzeby miejskiego zakładu ciepłowniczego w Elblągu – możliwe zużycie roczne biomasy ok. 114 300 Mg/a – przy założeniu produkcji 661 540 GJ ciepła i 153 568 MWh energii elektrycznej
• Elektrociepłowni w Żychlinie w bloku w technologii ORC – możliwe zużycie roczne biomasy ok. 4 380 Mg/a – przy założeniu produkcji 23 829 GJ ciepła i 1 399 MWh energii elektrycznej

Kolejne dwa wystąpienia poruszały bardzo ważny dla przedsiębiorstw spalających biomasę w postaci drewna energetycznego temat projektu Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych drewna energetycznego. Temat omówili  – Tomasz Majerowski z Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych oraz Ilona Olsztyńska reprezentująca firmę SGS Polska.

Długo oczekiwany przez branżę projekt, który ma istotne znaczenie w kontekście pozyskiwanego przez wytwórców ciepła i energii z biomasy „leśnej” wsparcia w postaci zielonych certyfikatów, pojawił się na stronach RCL pod koniec stycznia br. Projekt stanowi realizację upoważnienia ustawowego zawartego w art. 119a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2018 r. poz. 2389, z późn. zm.).

W rozporządzeniu przyjęto kryteria, które pozwolą zaklasyfikować jako drewno energetyczne surowiec drzewny w postaci:

• Drewna okrągłego (gdy spełnia co najmniej jedną z wymienionych w rozporządzeniu cech jakościowo-wymiarowych)
• Drewna łupanego (gdy spełnia co najmniej jedną z wymienionych w rozporządzeniu cech jakościowo-wymiarowych)
• Pozostałości drzewnych (sortyment, który swoim zakresem obejmuje: drewno małowymiarowe, chrust, igliwie i liście, korę, korzenie i karpy, drewno o minimalnej średnicy w górnym końcu co najmniej 5 cm bez kory (7 cm w korze), którego długość oraz cechy jakościowe nie pozwalają na zaklasyfikowanie go do pozostałych sortymentów zaliczanych do drewna użytkowego)
• Karpiny
• Pozostałości poprodukcyjnych (w tym odpady, będące efektem przerobu drewna – powstających w zakładach przerobu czystego drewna: trociny, wióry, zrębki, zrzyny, szczapy, lub pochodzące z przetworzenia tych postaci, w tym brykietów i peletów)
• Odpadów czystego drewna poużytkowego (pochodzące w szczególności z niezanieczyszczonych palet drewnianych i innych niezanieczyszczonych opakowań drewnianych)
• Odpadów innych niż ww. a w szczególności inne niż niebezpieczne odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt, mebli, papieru, tektury itp.

Pan Tomasz Majerowski uzupełniając temat biomasy „leśnej”  szczegółowo zaprezentował dostępność bazy surowcowej drewna energetycznego na przykładzie pozostałości drzewnych.

Duże zainteresowanie słuchaczy swoim wystąpieniem na temat możliwości dofinansowania projektów biomasowych wzbudził Wojciech Nawrocki, Członek Zarządu i Współzałożyciel firmy Metropolis Doradztwo Gospodarcze. Ekspert na początku swojego wystąpienia podkreślił, że dotacje na dofinansowanie projektów biomasowych zaczynają się kończyć i zachęcał do skorzystania z aktualnie działających programów, w ramach których uzyskać można dofinansowanie na budowę nowych lub modernizację już istniejących mocy wytwórczych wykorzystujących biomasę, a w tym: dofinansowanie wysokosprawnej kogeneracji, ciepła z OZE, wytwarzania w technologii ORC z biomasy oraz program ENERGIA PLUS dla nowych źródeł OZE (poza geotermią), kogeneracji i ciepła odpadowego.

W kolejnej części konferencji uczestnicy mieli okazję zapoznać się z bardzo interesującymi prezentacjami przedstawiającymi technologie dostępne dla ciepłownictwa w zakresie budowy nowych oraz modernizacji istniejących instalacji węglowych na biomasowe.

Pierwszą z prezentacji przedstawił Krzysztof Solanko – Kierownik Biura Projektowego w DP CleanTech Poland. Firma DP CleanTech zajmuje się projektowaniem, inżynierią, produkcją oraz przekazaniem do eksploatacji elektrowni wytwarzających energię z odpadów zapewniając kompletne rozwiązania w zakresie przetwarzania odpadów na czystą energię. Firma DP CleanTech zbudowała 50 elektrowni opalanych biomasą na świecie, a kolejne 30 jest w trakcie budowy wykorzystując w tym celu technologię wysokociśnieniową oraz wysokotemperaturową opracowaną w Danii.

W kolejnej prezentacji Maciej Zieliński – Sales Manager w Valmet Technologies Oy opowiedział o opalanych biomasą modularnych elektrociepłowniach BioPower dostarczanych w formule EPC z kotłem BFB oraz o koncepcji BioPower Recyc z elastycznym na paliwowo kotłem CFB dla szerokiego zakresu paliw: biomasa łącznie z odpadami (RDF) i osadami z oczyszczalni ścieków.

Ciepło z odnawialnych źródeł energii było tematem prezentacji Krzysztofa Chojcan, Dyrektora Zarządu w MHC Engineering z Grupy PMOP Cema. Konieczność zamknięcia po roku 2020 krajowych bloków energetycznych wytwarzających między 12 a 15 GW, głównie ze względu na konieczność dostosowań do regulacji środowiskowych Unii Europejskiej powoduje wzrost znaczenia rozwoju energetyki lokalnej. Oferta grupy CEMA SA w tym segmencie energetyki adresowana jest do beneficjentów projektów OZE w 2019 roku z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz Regionalnych Programów Operacyjnych. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2020 . Poddziałanie 1.6.1 – Źródła  wysokosprawnej  kogeneracji.

Kształtowanie się cen, dostępność surowca oraz politykę kontraktacji biomasy omówił w swoim wystąpieniu Dawid Jakubowski, Dyrektor ds. Sprzedaży Krajowej w Biomasa Partner Group. Główne źródła pozyskiwania biomasy „leśnej” można podzielić na pochodzące z przemysłu drzewnego i z lasów państwowych. Jak wskazał pozyskanie drewna z lasów szacuje się na poziomie 42 mln m3 rocznie z czego 80% idzie do tartaków a pozostałe 20% na cele papiernicze, meblarskie, energetyczne itd. Ok 45% pozostałości z przerobionego drewna z tartaków traktowane było do tej pory jako produkt uboczny, który przekazywany był dalej między innymi na cele energetyczne. Natomiast nowe przepisy prawa z lipca 2018 o zmianie ustawy o odpadach będą traktowały owe produkty uboczne jako odpady drzewne co wiąże się z szeregiem utrudnień i nowych obowiązków dla właścicieli tartaków a co za tym idzie dla producentów, dostawców i odbiorców biomasy.

Doświadczeniami eksploatacyjnymi wytwórczej jednostki biomasowej w Tauron Wytwarzanie S.A. – Oddział Elektrownia Stalowa Wola podzielił się z uczestnikami Forum Daniel Karkoszka, Dyrektor Oddziału i Główny Inżynier ds. Wytwarzania w TAURON Wytwarzanie Oddział Elektrownia Stalowa Wola. Pierwsze próby spalania węgla z biomasą w Stalowej Woli odbyły się już w grudniu 2001 roku, natomiast w latach 2012-2014 odbyła się przebudowa kotła OP-150 K10 opalanego węglem na kocioł OP-120 opalany wyłącznie biomasą, który spala biomasę leśną oraz agro w postaci pelletu do dnia dzisiejszego.

Obrady pierwszego dnia Forum zamykał panel dyskusyjny na temat biomasy w ciepłownictwie i energetyce. Moderatorem panelu był Kamil Ostapski z firmy BMH Technology, a głos w dyskusji zabrali: Andrzej Wysocki – Wiceprezes Zarządu ds. Technicznych Enea Ciepło i Dyrektor Oddziału Elektrociepłowni Białystok, Magdalena Ruszniak – Dyrektor Departamentu Dostaw Surowców Produkcyjnych w PGE, Paweł Błażyński – Dyrektor Pionu Zarządzania Logistyką w ENERGA Wytwarzanie oraz Mariusz Hejnar – Dyrektor Zarządu w MPEC Lębork.

Dużą uwagę w trakcie swojego wystąpienia paneliści zwracali na wyzwania jakie stoją obecnie przed wytwórcami ciepła i energii z biomasy – w tym zakresie zgodnie stwierdzili, iż ważna jest zarówno w stosunku do nowych inwestycji jak i istniejących instalacji bliskość pozyskania surowca oraz partnerskie warunki współpracy na linii producent – dostawca – odbiorca biomasy. Zarówno paneliści jak i wypowiadający się uczestnicy potwierdzili, iż w ostatnim czasie stosunki te uległy znacznej poprawie.

Dostępność surowca jest również bardzo istotnym elementem, na który warto zwrócić uwagę już na etapie wyboru technologii do spalania biomasy.

Ważnym tematem poruszanym podczas panelu były, także nowe możliwości i inwestycje w biomasowe jednostki wytwórcze, co jest w chwili obecnej szczególnie ważne dla Polski, gdyż jak podkreślali nasi paneliści, surowiec ten w wielu miastach ze względu na unijne dyrektywy IED i MCP oraz wysokie ceny uprawnień do emisji CO2 będzie stopniowo zastępował węgiel w ciepłownictwie. Przykładami takich projektów jest nowoczesna ciepłownia w Lęborku, która już od 2 lat ogrzewa mieszkańców Lęborka ciepłem z biomasy oraz Elektrociepłownia Kalisz-Piwonice należąca w przeważającej części do grupy kapitałowej Energa, która otrzymała w ubiegłym roku od NFOŚiGW 57 mln zł dotacji na budowę kogeneracyjnego bloku spalającego biomasę.

Wszystkie dyskusje prowadzone w trakcie Forum wzbudziły zarówno u panelistów jak i uczestników emocjonującą wymianę poglądów i merytoryczną dyskusję, co z pewnością potwierdziło duże zaangażowanie uczestników rynku biomasy w jego sprawne funkcjonowanie, dalszy rozwój i chęć do tworzenia wspólnie pozytywnych zmian.

Po części konferencyjnej uczestnicy wzięli udział w uroczystej kolacji, która była doskonałą okazją do dalszych rozmów, wymiany doświadczeń oraz spostrzeżeń z konferencji jak i nawiązania nowych kontaktów biznesowych.

Drugiego dnia Forum uczestnicy z dużym zainteresowaniem wzięli udział w warsztatach na temat uwarunkowań wykorzystania biomasy w systemach wsparcia OZE w świetle obowiązujących regulacji prawnych, które poprowadziła Katarzyna Szwed – Lipińska, Radca Prawny, Ekspert ds. Systemów Wsparcia oraz Wieloletni pracownik URE.

Na zakończenie Forum dzięki uprzejmości Gospodarza Honorowego – Grupy Energa, uczestnicy mieli okazję do zwiedzania Elektrociepłowni w Elbląg, należącej do Energi Kogeneracji posiadającej blok opalany biomasą w formie pelletu.

Podsumowując spotkanie Renata Kałużna, Dyrektor Zarządzający, powermeetings.eu – podkreśliła, iż w VIII wiosennym Forum Biomasy i Pelletu powermeetings.eu udział wzięło jak zwykle wielu przedstawicieli branży, co udowadnia, iż nasze wydarzenia stwarzające miejsce do wymiany doświadczeń i poglądów oraz merytorycznej dyskusji są niezbędne, a Wiosenne Święto Biomasy, tym razem organizowane w Elblągu, już na stałe wpisało się w kalendarz spotkań przedstawicieli rynku, propagując wykorzystywanie tego źródła energii.

Dziękujemy uczestnikom za liczne przybycie, poświęcony czas i przemiłą atmosferę, wszystkim prelegentom i partnerom za wkład merytoryczny w nasze wydarzenie oraz Grupie Energa – Gospodarzowi Honorowemu za wsparcie organizacyjne oraz gościnę na terenie zakładu w Elblągu.

Jesteśmy przekonani, iż zmiany legislacyjne pozytywnie wpłyną na rozwój rynku, a potencjał energetycznego wykorzystania biomasy i pelletu w polskim ciepłownictwie i energetyce będzie wykorzystywany w coraz to większym stopniu.

Tradycyjnie już życzymy wszystkim Uczestnikom, aby w następstwie rozmów prowadzonych podczas Forum umówionych zostało wiele spotkań, podpisanych wiele kontraktów, aby rynek biomasy rósł w siłę i funkcjonował tak, abyśmy mogli przygotowywać dla Was kolejne wydarzenia kształtujące branżę.