Forum Energii: Energetyka pod presją zmian (RAPORT)
Jakie będą skutki utrzymania polskiej energetyki przy węglu, wprowadzenia atomu lub postawienia na źródła odnawialne? Forum Energii przedstawiło swój najnowszy raport „Polska energetyka 2050. 4 scenariusze” podczas konferencji na Politechnice Warszawskiej.
Dla wsparcia trwającej od kilku lat dyskusji o przyszłości polskiej energetyki, Forum Energii przeanalizowało ekonomiczne, społeczne, środowiskowe skutki realizacji czterech różnych scenariuszy zmian. Każdy z nich zakłada oparcie sektora o inne źródła wytwórcze – od dominacji elektrowni węglowych, poprzez scenariusze zdywersyfikowane z udziałem m.in. energetyki jądrowej, kończąc na dominacji źródeł odnawialnych. Forum porównywało wpływ każdego scenariusza na bezpieczeństwo energetyczne kraju i ekonomię.
Bez zmiany podejścia do energetyki i opracowania planu działań polską energetykę, w najlepszym razie, czeka dryf. Bez takiego planu narażamy się na ryzyko nietrafionych inwestycji i wysokich kosztów dla odbiorców – mówi Joanna Maćkowiak Pandera, prezes Forum Energii. – Energetyka zmienia się szybciej niż kiedykolwiek w historii.
Polska gospodarka i energetyka w dużym stopniu zostały zbudowane na węglu. Ale z naszych analiz wynika, że ten model nieodwracalnie się kończy. Jeżeli tego nie weźmiemy pod uwagę, to zaczniemy coraz bardziej uzależniać się od importu tego surowca. Dlatego musimy zacząć dywersyfikować technologie wytwórcze, to jest kluczowe dla bezpieczeństwa energetycznego – ocenia Andrzej Rubczyński, dyrektor ds. badań i analiz.
Najważniejsze wnioski
Według Forum Energii, raport wskazuje na trzy kluczowe wnioski płynące z analiz:
- Dywersyfikacja miksu energii poprawi bezpieczeństwo energetyczne
Utrzymując duży udział produkcji z węgla, trzeba się przygotować, że nie będzie to polski węgiel. Po 2030 r. zostaną wyczerpane istniejące kopalnie węgla brunatnego, a otwarcie nowych jest mało prawdopodobne. Wydobycie węgla kamiennego będzie spadać, na skutek wyczerpywania się złóż i Spadek krajowego wydobycia węgla spowoduje, że w scenariuszu węglowym w 2050 r. od 45% do 70% paliw będzie pochodzić z importu. Najmniejszą zależność od importu, 28% da nam wybór scenariusza OZE.
- Łączne koszty 4 scenariuszy do 2050 r. są podobne
Wynika to ze spadających kosztów wytwarzania w źródłach OZE i przewagi źródeł, dla których koszty inwestycji spadają i które mają niskie lub zerowe koszty zmienne. Jednocześnie w inwestycjach w źródłach konwencjonalnych koszty stałe rosną, a koszty zmienne (paliwa, CO2 podlegają wahaniom z tendencją wzrostową).
Jeszcze przez kolejne 10 lat roczne koszty w scenariuszu węglowym będą najniższe, o ile nie wzrosną gwałtownie uprawnienia do emisji CO2. Z czasem scenariusze odnawialne i zdywersyfikowane stają się najtańsze. Z analiz wynika, że koszty realizacji scenariuszy w perspektywie 2016-2050 r. są podobne. Dlatego przy wyborze strategii dywersyfikacji trzeba kierować się m.in. elastycznością wybranej ścieżki rozwoju energetyki i zdolnością dostosowania do przyszłych wyzwań i polityk., co przełoży się na kwestie bezpieczeństwa energetycznego, miejsc pracy oraz możliwość wypełnienia międzynarodowych zobowiązań ograniczania emisji.
- Duża różnica w poziomie redukcji emisji CO2 do 2050 r.
Do roku 2030 scenariusze zdywersyfikowane pozwalają zredukować emisję CO2 z energetyki o 18% względem 2005 r., a scenariusz odnawialny o 27%. W scenariuszu węglowym emisje CO2 w 2005 r. i 2030 r. są takie same. Do 2050 r. scenariusz węglowy zapewnia 7% redukcji, scenariusze zdywersyfikowane od 65% do 68% (z atomem), a postawienie na OZE – 84% redukcji.
Przy transformacji sektora krajowa energetyka może osiągnąć limity wyznaczonych przez Pakiet Zimowy i Dyrektywę ETS (550-450 kg CO2/MWh) za 12-15 lat.
Rys: Jednostkowe emisje CO2 a limity Pakietu Zimowego i EUETS
Cel raportu
Celem Forum Energii jest wsparcie dyskusji o polityce energetycznej państwa w perspektywie do 2050 r. Krajowa energetyka jest w przełomowym momencie. W związku z wycofywaniem starych mocy wytwórczych energii z rynku, aby uniknąć ryzyka blackoutu, Polska musi rozpocząć proces inwestycyjny w nowe moce i modernizację systemu przesyłu energii. W najbliższych latach jako społeczeństwo poniesiemy koszty przebudowy energetyki niezależnie od tego, jaki miks energii wybierzemy. To stanowi wyzwanie, a jednocześnie szansę na elastyczne dostosowanie się do przyszłych polityk i technologii.
Praca ekspertów
Modelowanie rynku energii na potrzeby raportu przeprowadzili eksperci z enervis Energy Advisors. Analizę ekonomiczną i ocenę potencjału wykorzystania krajowych zasobów energetycznych wykonali eksperci z Wise Europa. Założenia i wnioski z raportu były również konsultowane z licznymi przedstawicielami polskiego sektora energii, firmami, instytucjami i organizacjami.
Forum Energii
