Horyzont Europa daje szansę na dekarbonizację gospodarki
Unijny program Horyzont Europa daje szansę na rozwój niskoemisyjnych technologii, które pozwolą na dekarbonizację gospodarki europejskiej.
Zdaniem Agnese Ruggiero z pozarządowej organizacji Carbon Market Watch, dotychczasowe tempo zmian nie ograniczy wzrostu temperatury na świecie do 1,5 ºC, poniżej poziomu sprzed epoki przemysłowej. Zgodnie z najnowszym raportem Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu, działającego przy ONZ, wzrost temperatury o 2 ºC jest niebezpieczny dla światowego ekosystemu.
Komisja Europejska ogłosiła długoterminową strategię na rzecz wyeliminowania emisji gazów cieplarnianych do 2050 roku, wskazując na dostępność różnych technologii temu służących. Badania i Innowacje (B&I) są kluczowe w przejściu do gospodarki zeroemisyjnej. Najnowszy raport Europejskiej Fundacji Klimatu „Zero netto do 2050: od Czy? do Jak?” zauważa, że „obecnie dostępne na rynku rozwiązania pozwolą na 75% niezbędnej redukcji emisji gazów cieplarnianych netto, o ile znajdą odpowiednią skalę zastosowania. Brakujące 25% może zostać osiągnięte dzięki innowacjom, zwiększeniu skali zastosowania i komercjalizacji nowych rozwiązań”.
Horyzont Europa zostanie najważniejszym programem unijnym na rzecz B&I dzięki wyasygnowanym blisko 100 mld euro w latach 2021–2027 na ten cel. Większe zaangażowanie Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich Unii pozwoli na jego wzmocnienie w kilku obszarach.
Horyzont Europa zakłada, że 25% całego budżetu unijnego będzie przeznaczone na politykę klimatyczną, co równocześnie da 35% środków z programu. Europarlamentarna Komisja ds. Przemysłu, Badań Naukowych i Energii zaproponowała zwiększenie tej kwoty odpowiednio do „30%” i „co najmniej 35%”. Pojawił się też postulat przeznaczenia na ten cel aż 40% unijnego budżetu.
Zwiększeniu skuteczności działań dekarbonizacyjnych służyłoby też zaprzestanie B&I dotyczących paliw kopalnych, w tym gazu ziemnego. Aby zrealizować cele porozumienia paryskiego należałoby także odejść od budowy infrastruktury i realizacji projektów, służących rozwojowi tradycyjnej energetyki. Zeroemisyjna gospodarka wymagać będzie pełnej analizy legislacji jej dotyczącej.
Mimo planowanego wzrostu nakładów o 17 mld euro na najnowszą edycję Horyzontu Europa, propozycja Parlamentu Europejskiego postulująca zwiększenie budżetu programu do 120 mld euro także ma szanse powodzenia. Wymagać ona będzie większego zaangażowania państw członkowskich.
Optymalizacji przeznaczanych w programie środków służyć może jego koordynacja z projektami finansowanymi przez Fundusz Innowacji, który mógłby odpowiadać za fazę demonstracyjną B&I.
Postulaty zwolenników gospodarki zdekarbonizowanej i zeroemisyjnej zakładają, że Horyzont Europa stanie się potężnym narzędziem uwzględniającym rozmaite wyzwania klimatyczne. Pozwoli on na pełne wsparcie nowych technologii i osiągnięcie maksymalnego ujednolicenia, tak legislacyjnego, jak i finansowego programu, służącego realizacji jego celów. Zaangażowanie aż 40% budżetu unijnego w tym obszarze będzie miało istotny wpływ na rynki europejskie i działania poszczególnych przedsiębiorców.
Euractiv.com/Ewa Czyżewska
