Cabak: Lotos stawia na wodór

15 października 2018, 07:30 Innowacje

Instalacje do oczyszczania i dystrybucji wodoru oraz punkty tankowania tego paliwa zlokalizowane w Gdańsku i Warszawie. Budowa prototypowej lokomotywy manewrowej o napędzie wodorowy. Wreszcie współpraca z Politechniką Warszawską w ramach przygotowania prototypów baterii wodorowych i urządzeń do testowania poziomu czystości tego paliwa. To jedne z kierunków rozwoju Lotosu w obszarze paliw alternatywnych – pisze Mateusz Cabak, współpracownik BiznesAlert.pl.

Jedna z instalacji produkcji wodoru, wybudowana w Gdańsku w ramach Programu 10+. Fot.: Grupa Lotos
Jedna z instalacji produkcji wodoru, wybudowana w Gdańsku w ramach Programu 10+. Fot.: Grupa Lotos

­Zgłoszony przez spółkę projekt „Pure H2” znalazł się na liście zatwierdzonej przez UE w ramach tzw. instrumentu CEF (Connecting Europe Facility). Wsparcie Unii w inwestycji wartej niemal 10 mln euro wyniesie 20%. Zgodnie z zapowiedziami spółki ma ona być oddana do użytku w 2021 roku.

Celem „Pure H2” jest uruchomienie sprzedaży wodoru o bardzo wysokiej czystości (99,999%), który mógłby być wykorzystywany przede wszystkim przez środki transportu miejskiego. To paliwo umożliwia daleki zasięg pojazdów (do 450 km) bez konieczności dodatkowego ładowania oraz ogranicza koszty inwestowania w dodatkową infrastrukturę sieci elektroenergetycznych, jak w przypadku punktów ładowania samochodów elektrycznych.

Inwestycja zakłada budowę na terenie gdańskiej rafinerii instalacji do oczyszczania wodoru oraz stacji sprzedaży i dystrybucji tego paliwa w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu oraz po jednym punkcie tankowania pojazdów napędzanych wodorem w Gdańsku i Warszawie. Warto przypomnieć, że Lotos podpisał już listy intencyjne z władzami Gdyni i Wejherowa dotyczące uruchomienia dostaw wodoru do autobusów z ogniwami paliwowymi.

W gdańskiej rafinerii działa dziś kila instalacji produkujący i odzyskujących wodór. Łącznie dostarczają one ok. 13 t tego paliwa na godzinę. Po zakończeniu Projektu EFRA będzie to ponad 16,5 t/h. Przeciętny pojazd osobowy zużywa 1 kg wodoru na 100 km. Natomiast autobus wodorowy zużywa w ciągu roku taką ilość wodoru jaką Lotos produkuje obecnie w ciągu godziny. Podane ilości odnoszą się jednak do wodoru nieoczyszczonego. Do jego oczyszczenia posłuży instalacja mająca powstać w ramach projektu „Pure H2”.

Oprócz działań stricte biznesowych Lotos zaangażował się w budowanie świadomości zastosowania wodoru w transporcie. W ubiegłym roku z inicjatywy firmy powstał tzw. Klaster Technologii Wodorowych i Czystych Technologii Energetycznych, którego misją jest inicjowanie działań na rzecz zwiększenia znaczenia technologii wodorowych. Klaster jest współorganizatorem pierwszej polskiej konferencji wodorowej – 1st Polish Conference on Hydrogen Technology (PCHET 2018) – która odbędzie się 25 października w Gdyni.

Ogniwa wodorowe w kolejnictwie

Lotos rozpoczął również realizację projektu modernizacji dwóch lokomotyw manewrowych, które będą dysponowały napędem hybrydowym. Oba pojazdy będą wyposażone w napęd elektryczny z baterii litowo-jonowej, natomiast napęd alternatywny będzie w jednej z nich spalinowy a w drugiej wodorowy. Jest to projekt testowy, w którym wykorzystane zostaną lokomotywy manewrowe eksploatowane obecnie przez spółkę Lotos Kolej. Warto dodać, że poza transportem drogowym ogniwa paliwowe napędzane wodorem są wykorzystywane również na kolei. Pociąg wykorzystujący tą technologię pokazano podczas tegorocznych targów InnoTrans w Berlinie (największe targi kolejowe w Europie). Swoją ofertę w tym zakresie zaprezentował Alstom z pociągiem Coradia iLint – pierwszym na świecie zespołem trakcyjnym napędzany wodorem, jeżdżącym już regularnie po niemieckich torach.

Lotos i Politechnika Warszawska łączą siły

We wrześniu Politechnika Warszawska, Grupa Lotos S.A. i spółka Lotos Lab podpisały dokumenty inicjujące wspólną działalność badawczo-rozwojową. Współpraca polegać będzie na przygotowaniu prototypów urządzeń z obszaru niskoemisyjnego transportu oraz magazynowania energii.

Do realizacji postanowień porozumienia wyznaczono LOTOS Lab, jako podmiot realizujący zadania w zakresie inicjowania, koordynowania, finansowania i realizacji projektów badawczo-rozwojowych w grupie kapitałowej Lotos.

– Porozumienie i umowa ramowa z tak renomowanym partnerem przemysłowym jakim jest Grupa LOTOS S.A., realizującym wiele innowacyjnych projektów, jest szczególnie ważna dla uczelni technicznej, która opracowuje i wdraża najnowsze technologie. – powiedział prof. dr hab. inż. Jan Szmidt, rektor Politechniki Warszawskiej. – Politechnika Warszawska przykłada dużą wagę do technologii magazynowania i przetwarzania energii oraz zagadnień związanych z różnorodnymi sensorami. Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że podstawowym i pożądanym rezultatem prac nad projektami mają być prototypy rozwiązań technologicznych, które będą mogły zostać poddane wdrożeniu przemysłowemu. Taka praktyczna możliwość jest zawsze niezwykle ważna dla środowiska naukowego, a szczególnie istotna dla Politechniki Warszawskiej, która ma ambicje współtworzenia nowoczesnej polskiej gospodarki.

Prowadzone przez Lotos Lab projekty innowacyjne skupiają się na dwóch kluczowych obszarach: bateriach litowo-jonowych oraz właśnie wodorze.

– Współpraca z Politechniką Warszawską to dla nas kolejny element budowania kapitału intelektualnego, który pozwoli nam wprowadzić na rynek nowe rozwiązania w obszarze paliw niskoemisyjnych – mówi Mateusz A. Bonca, prezes Zarządu Grupy Lotos S.A. – Obecnie bardzo interesujemy się wykorzystaniem wodoru jako paliwa, szczególnie w transporcie publicznym. Na bieżąco analizujemy różne możliwości dofinansowania projektów badawczo-rozwojowych i infrastrukturalnych z funduszy zarówno krajowych, jak i unijnych. Równocześnie jest to nasza odpowiedź na zapisy rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, która wielokrotnie wspomina właśnie o konieczności rozwoju niskoemisyjnego transportu zbiorowego.

Współpraca z Politechniką Warszawską ma dotyczyć przygotowania przez uczelnię na zlecenie Lotos Lab prototypów urządzeń – m.in. baterii wodorowych niskotemperaturowych i wysokotemperaturowych oraz urządzeń do testowania poziomu czystości wodoru metodą optyczną. Zgodnie z umową Politechnika Warszawska ma zapewnić laboratoria oraz wykwalifikowaną kadrę, która zrealizuje określone zadania w ramach poszczególnych projektów. Prace badawcze będą prowadzone w szczególności na Wydziale Fizyki, Wydziale Elektrycznym, Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych, Wydziale Chemicznym oraz Wydziale Inżynierii Materiałowej. Po stronie Lotosu natomiast leży między innymi wsparcie zakupu niezbędnego do prac sprzętu, technologii, czy licencji.

– Innowacyjność oraz współpraca z jednostkami naukowo-badawczymi to elementy, na które LOTOS zwraca szczególną uwagę w swojej strategii do roku 2022. Dlatego tak bardzo cieszy nas umowa z Politechniką Warszawską, jedną z najbardziej prestiżowych polskich uczelni – podkreśla Patryk Demski, wiceprezes Zarządu ds. inwestycji i innowacji Grupy Lotos S.A. – Wierzymy, że dzięki tej współpracy uda nam się wspólnie opracować rozwiązania, które pozwolą Lotosowi ugruntować pozycję lidera w szeroko pojętym obszarze niskoemisyjnego transportu oraz magazynowania energii. Co ważne, jesteśmy przekonani, że na umowie zyska nie tylko nasza firma, ale również polska nauka oraz docelowo nasi klienci i akcjonariusze.