Miliardy z UE na transport pobudzą wzrost gospodarczy
(Komisja Europejska)
Wraz planem inwestycyjnym dla Europy instrument „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility, CEF) odgrywa ważną rolę w zapełnianiu luki inwestycyjnej w Europie, co jest jednym z głównych priorytetów Komisji.
Komisja Europejska czyni dziś kolejny zdecydowany krok w stronę realizacji głównego priorytetu w programie przewodniczącego Jeana-Claude’a Junckera, to jest stworzenia miejsc pracy i pobudzenia wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej, ogłaszając listę 195 projektów transportowych, w które zainwestowane zostanie 6,7 mld euro z funduszy instrumentu „Łącząc Europę” (CEF). Oczekuje się, że fundusze te umożliwią uruchomienie dodatkowych środków w ramach publicznego i prywatnego współfinansowania na łączną kwotę 9,6 mld euro. Wybrane do finansowania projekty znacznie przyczynią się do cyfryzacji i dekarbonizacji transportu, zgodnie z szerszym programem politycznym obecnej Komisji. 85 proc. środków trafi do państw członkowskich kwalifikujących się do wsparcia z Funduszu Spójności[1], co pomoże zmniejszyć różnice w jakości infrastruktury w obrębie UE.
Wiceprzewodniczący Jyrki Katainen, odpowiedzialny za zatrudnienie, wzrost gospodarczy, inwestycje i konkurencyjność, powiedział: Cieszę się, że Komisja dokonuje kolejnego znacznego wkładu w inwestycje w sektorze transportu, ponieważ przyniesie to zwiększenie zatrudnienia i pobudzi wzrost gospodarczy w Europie. Pragnę również skorzystać z okazji, by zachęcić wszystkich potencjalnych projektodawców do zbadania możliwości inwestycyjnych w ramach planu inwestycyjnego dla Europy, a w szczególności do zapoznania się z uruchomionym niedawno Europejskim portalem projektów inwestycyjnych (EPPI), w którym można wyeksponować swój projekt transportowy na arenie światowej.
Violeta Bulc, komisarz UE ds. transportu, stwierdziła: Zainwestowane fundusze w łącznej wysokości 9,6 mld euro mogą przyczynić się do stworzenia do 100 tys. miejsc pracy w gospodarce europejskiej do 2030 r.[2]. Projekty te sprawią, że europejska infrastruktura stanie się bezpieczniejsza, trwalsza i będzie sprawniej działać, na czym skorzystają zarówno podróżni, jak i przedsiębiorstwa. Cieszę się, że część funduszy trafi do regionu Bałkanów Zachodnich. Umożliwi to poprawę infrastruktury transportowej na tym obszarze, tak by zbliżyć jej poziom do poziomu unijnego.
Wybrane do finansowania projekty dotyczą przede wszystkim głównych odcinków transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) tworzących tzw. sieć bazową. Wśród beneficjentów znalazły się inicjatywy przewodnie, takie jak rewitalizacja trasy kolejowej Brașov–Sighișoara w Rumunii, połączenie kolejowe Aveiro–Vilar Formoso w Portugalii, budowa linii kolejowej o standardowej szerokości toru w korytarzu Rail Baltic, realizacja programu wdrożeniowego SESAR oraz modernizacja linii kolejowej E30 (Zabrze–Katowice–Kraków) w Polsce.
W odpowiedzi na ogłoszone w listopadzie 2015 r. drugie zaproszenie do składania wniosków w ramach CEF otrzymano 406 kwalifikujących się wniosków dotyczących projektów. Zwrócono się w nich o dofinansowanie z funduszy unijnych na łączną kwotę 12,49 mld euro, co znacznie przekraczało kwotę środków przeznaczonych na to zaproszenie. W związku z tym Komisja wybrała projekty o najwyższej europejskiej wartości dodanej, zapewniając jednocześnie zrównoważony rozdział środków pod względem geograficznym oraz pomiędzy poszczególne rodzaje transportu. 5,6 mld euro przeznaczono na inwestycje w państwach członkowskich kwalifikujących się do wsparcia z Funduszu Spójności. W procesie wyboru oceniono również wkład projektów w inne priorytetowe działania Komisji, takie jak unia energetyczna i jednolity rynek cyfrowy.
Wkład finansowy Unii ma formę dotacji, a stopa dofinansowania wynosi od 20 do 50 proc. kwalifikowalnych kosztów danego projektu, w zależności od jego typu. W przypadku wniosków o dofinansowanie projektów z Funduszu Spójności maksymalna stopa dofinansowania może wynieść do 85 proc. kosztów kwalifikowalnych.
Proponowana decyzja o przyznaniu finansowania musi teraz zostać formalnie zatwierdzona przez komitet koordynacyjny ds. instrumentu „Łącząc Europę”, którego posiedzenie odbędzie się 8 lipca 2016 r. Przyjęcia decyzji przez Komisję można spodziewać się pod koniec lipca 2016 r. Następnie Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA) przygotuje poszczególne umowy o udzielenie dotacji, a w drugiej połowie 2016 r. umowy te zostaną podpisane przez beneficjentów.
W ramach instrumentu „Łącząc Europę” z budżetu UE na lata 2014–2020 zostanie udostępniona kwota 24,05 mld euro w celu współfinansowania projektów dotyczących transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T w państwach członkowskich UE. Z tej kwoty 11,305 mld euro przeznaczone zostanie na projekty realizowane w państwach członkowskich kwalifikujących się do wsparcia z Funduszu Spójności. W rocznych i wieloletnich programach prac określono zestaw priorytetów i całkowitą kwotę wsparcia finansowego na realizację każdego z tych priorytetów w danym roku. Rok 2014 był pierwszym rokiem programowania w ramach instrumentu „Łącząc Europę”. Wraz z Europejskim Funduszem na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) oraz europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi instrument „Łącząc Europę” odgrywa ważną rolę w zapełnianiu luki inwestycyjnej w Europie, co jest jednym z głównych priorytetów Komisji.
