Od Polski resortowej do cyfrowej. Plan ministerstwa cyfryzacji
Nowoczesne technologie cyfrowe decydują o innowacyjności i konkurencyjności gospodarki. Ich wykorzystanie w sektorze publicznym i obrocie gospodarczym jest papierkiem lakmusowym poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego państw. Ministerstwa Rozwoju, Cyfryzacji oraz Zdrowia przygotowują program „Od papierowej do cyfrowej Polski”, który wyznaczy kierunki rozwoju e-państwa i cyfryzacji gospodarki. Wpisuje się on w Plan na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, który zakłada, że nowoczesna e-administracja jest koniecznym elementem sprawnego państwa, czyli podstawy zrównoważonego rozwoju.
Prace są prowadzone w Zespole zadaniowym przy Komitecie Rady Ministrów ds. Cyfryzacji we współpracy z innymi resortami i partnerami biznesowymi, co zapewni, że tworzone rozwiązania będą przyjazne dla obywateli i efektywne ekonomicznie.
Program przewiduje m.in. cyfryzację kluczowych usług publicznych, zwiększenie obrotu bezgotówkowego i wdrożenie inicjatywy tożsamości elektronicznej (eID). Cyfryzacja pomoże wzmocnić fundament realizacji Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, jakim jest sprawne państwo. Wpisuje się także w ujęte w nim poszczególne filary rozwoju a potencjał sektora cyfrowego jest warunkiem innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki.
Program „Od papierowej do cyfrowej Polski” zakłada szereg konkretnych działań wraz z harmonogramem ich realizacji. Jest okresowym raportem z prac Zespołu i nie wyraża na tym etapie uzgodnień resortowych lub rządowych, ale formułuje postulaty, ocenia potencjalne korzyści i wskazuje harmonogramy i mierniki poszczególnych strumieni w ramach inicjatywy.
– Zakładamy ambitne, ale realne cele. Chcemy, aby w perspektywie 3 do 5 lat, połowa obywateli 80 proc. swoich relacji z administracją mogła prowadzić przez internet. Zakładamy też, że za 5 lat udział pieniądza gotówkowego spadnie z 21,5 proc. do ~15 proc. – informuje resort.
Strumień Cyfrowe Usługi Publiczne (CUP) dotyczy cyfryzacji kluczowych usług publicznych dla jednej bramy do administracji jaką jest obywatel.gov.pl. W jego ramach założono trzy podstawowe cele: cyfryzację i uproszczenie usług publicznych, wsparcie stworzenia koncepcji bramy do usług publicznych, a także wsparcie stworzenia koncepcji funkcjonowania skrzynek do komunikacji dla podmiotów realizujących zadania publiczne oraz dla obywateli i przedsiębiorców. Chodzi o stworzenie oficjalnej skrzynki pocztowej, aby każdy obywatel miał swój adres e-mail, dzięki któremu może kontaktować się z urzędem czy przesyłać dokumenty za pomocą internetu.
Miernikiem ich realizacji ma być m.in. uruchomienie 50 usług elektronicznych (1 fala) oraz przygotowanie prawne do cyfryzacji kolejnych 30 (2 fala) w ciągu 12 miesięcy.
Strumień e-ID dotyczy trzech kluczowych dla państwa i gospodarki celów. Są nimi: wdrożenie od strony prawnej, organizacyjnej i technicznej modelu sfederalizowanego identyfikacji i uwierzytelniania oraz usług zaufania, upowszechnienie usług e-administracji dla obywatela i biznesu dzięki wdrożeniu i wykorzystaniu w nich masowych mechanizmów identyfikacji i uwierzytelniania oraz wdrożenie kluczowych usług publicznych z wykorzystaniem mechanizmów masowej identyfikacji i uwierzytelniania – zweryfikowanych pod względem bezpieczeństwa, wydajności i ergonomii użycia. Na koniec 2017 roku liczba użytkowników z wydanymi komercyjnymi i państwowym eID powinna sięgać 10 mln (2/3 aktywnych klientów bankowości internetowej), a tzw. Top 10 usług publicznych z wykorzystaniem eID (w tym wnioskowanie w ramach Programu Rodzina 500+) powinno zostać wdrożone. Najpóźniej do końca 2016 roku powinny więc zostać wdrożone odpowiednie regulacje prawne.
Strumień e-Zdrowie opracowuje działania zmierzające do zmniejszenia liczby nieprawidłowości ze strony świadczeniodawców usług zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych oraz do automatyzacji procesów administracyjnych i, co za tym idzie, poprawy ich efektywności.
W Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad udostępnieniem pacjentom szeregu usług elektronicznych, które pozwolą m.in. na skrócenie czasu potrzebnego na uzyskanie dostępu do indywidualnych informacji dotyczących pacjenta za pośrednictwem wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej i internetowego konta pacjenta, łatwiejszy dostęp do świadczeń zdrowotnych i skrócenie kolejek do lekarza dzięki e-Rejestracji i e-Skierowaniu, jak również umożliwią ograniczenie liczby błędów lekarskich dzięki dostępowi do elektronicznej historii rozpoznań. Wdrożenie e-recepty ułatwi obsługę pacjentów przez apteki oraz rozliczanie aptek z płatnikiem.
Planowane jest zaopatrzenie wszystkich obywateli (pacjentów) w narzędzie identyfikacji i uwierzytelniania uznane w obszarze ochrony zdrowia i opcjonalnie w innych obszarach, pełniące również funkcję nośnika Medycznych Danych Ratunkowych.
Cyfryzacja procesów związanych ze świadczeniami zdrowotnymi oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii, m.in. przez rozwój telemedycyny pozwoli na zwiększenie efektywności opieki medycznej oraz znaczne oszczędności zasobów, które będą mogły być wykorzystane w innych obszarach w służbie zdrowia.
Dokument zakłada także, że dzięki Strumieniowi Zwiększenie Obrotu Bezgotówkowego opracowane zostaną działania dla trzech kluczowych dla państwa i gospodarki celów, jakimi są: ograniczenie kosztów obrotu gotówkowego oraz zwiększenie wygody dla obywateli poprzez wprowadzenie możliwości opłacania należności wobec sektora publicznego w formie bezgotówkowej, walka z szarą strefą oraz ograniczenie kosztów funkcjonowania administracji. Szacowany wpływ netto do budżetu Państwa wynikający z tego strumienia to od 10 do 13 mld złotych.
Wdrożenie funkcjonalności Schematu Krajowego pozwoli z kolei na zwiększenie roli państwa w ustalaniu standardów dla płatności bezgotówkowych i stworzenie taniego i wygodnego rozwiązania płatniczego m.in. do płatności w relacjach z sektorem publicznym, szybkie udostępnienie masowego rozwiązania eID w ramach Schematu Krajowego do kontaktów z sektorem publicznym, a także udostępnienie usług e-gov na nośnikach Schematu Krajowego. Wśród korzyści płynących z realizacji Schematu Krajowego wymienia się m.in. udostępnienie obywatelom bezkosztowego, łatwego i wygodnego sposobu dokonywania opłat bezgotówkowych w jednostkach administracji publicznej, jak również łatwego i wygodnego dostępu do e-usług publicznych.
W ciągu roku powinna się pojawić możliwość bezkosztowego dla obywatela płacenia za pomocą instrumentu Schematu Krajowego we wszystkich agendach publicznych. W ciągu 6-9 miesięcy powinno nastąpić uruchomienie mobilnego eID.
Kolejne elementy to strumień e-Faktura i e-Paragon, które z kolei pomogą osiągnąć inne kluczowe cele dla państwa i gospodarki, w tym: zwiększenie ściągalności podatków, transparentności działania i wydatków jednostek finansów publicznych oraz obniżenie kosztów administracji i gospodarki oraz uczestnictwo polskich przedsiębiorstw w transgranicznym rynku zamówień publicznych i obrocie gospodarczym UE poprzez włączenie Polski do Jednolitego Europejskiego Rynku Cyfrowego.
Zakłada się, że liczba e-faktur (obecnie 1 proc.) w roku 2018 wzrośnie do 9 proc., a w 2020 sięgnie 60 proc. Do 2020 roku do 20 proc. powinna wzrosnąć liczba e-transakcji ponadgranicznych w UE z udziałem polskich przedsiębiorstw i administracji, a udział e-paragonów powinien wynosić 100 proc. W perspektywie najbliższych 4 lat powinno to zaowocować zmniejszeniem o 90 proc. liczby fałszywych faktur w obiegu.
Strumień e-Daniny, e-Świadczenia to z kolei uproszczenie opłacania i księgowania składek na ubezpieczenia społeczne i pozostałych danin oraz optymalizacja obsługi danin i świadczeń, co przełoży się na redukcję kosztów wypłat świadczeń w gotówce.
Od 2018 roku wszystkie wpłaty składek przez firmy powinny następować w nowym systemie opartym na jednolitym standardzie identyfikacji płatnika. W efekcie w rok od uruchomienia systemu po stronie administracji powinno nastąpić obniżenie kosztów księgowania o 40 proc.. Stworzenie zintegrowanych państwowych rejestrów (e-danin i e-świadczeń) da wgląd we wszystkie daniny i świadczenia danego obywatela czy przedsiębiorstwa. Z kolei uzyskanie efektu pełnego ubankowienia obniży koszty wypłat świadczeń w gotówce o 200 mln zł rocznie.
Dokument zakłada także uruchomienie dwóch nowych inicjatyw: e-Przedsiębiorczość oraz Bitcoin i Blockchain. Dzięki temu powinna nastąpić redukcja obciążeń m.in. przez ujednolicenie i integrację obowiązków sprawozdawczych przedsiębiorstw wymaganych przez administrację publiczną, otworzyć się także powinno ogromne pole dla rozwoju polskich innowacyjnych projektów związanych z cyfrowymi walutami oraz niezaprzeczalnością transakcji i danych.
Wyniki prac zespołu zostaną poddane szerokim konsultacjom społecznym, a następnie uzgodnieniom rządowym.
Źródło: Ministerstwo Cyfryzacji
