PKEE: Nierynkowy rynek mocy, czyli poprawki ITRE
Rewizja Rozporządzenia dot. wewnętrznego rynku energii elektrycznej (ang. Electricity Market Regulation) powinna określić jasne zasady, które umożliwią zapewnienie na rynku: konkurencyjności, elastyczności, neutralności technologicznej oraz ukierunkowania w stronę odbiorców końcowych. W związku z brakiem impulsu cenowego do inwestycji i związanymi z tym zagrożeniami niedoboru mocy, europejskie rynki energii elektrycznej mierzą się aktualnie z ryzykiem zaburzeń dostaw prądu do odbiorców końcowych. Wydana w ostatnich tygodniach przez Komisję Europejską decyzja o akceptacji nowych mechanizmów mocowych dla 6 państw członkowskich (Belgia, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy i Polska) jest dowodem na to, że mechanizmy mocowe pełnią znaczącą – a wraz z upływem czasu coraz większą – rolę w jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw i w procesie transformacji rynków energii – ocenia Polski Komitet Energii Elektrycznej.
Podwójne standardy
Zdaniem PKEE, dzisiejsze głosowanie Komisji ITRE wprowadza podwójne standardy dla mechanizmów mocowych i godzi w uznane dotąd zasady zapewnienia przewidywalności regulacyjnej dla inwestorów. Zaproponowane dla tzw. rezerw strategicznych standardy emisyjne CO2 pozwalają na udział w systemie jednostek węglowych, natomiast eliminują możliwość skorzystania przez nie ze wsparcia w ramach rynku mocy. Polski Komitet Energii Elektrycznej jest przekonany, że wszystkie mechanizmy mocowe powinny być traktowane na tych samych zasadach, tak aby zapewnić sprawiedliwe warunki rynkowe.
Wszystkie mechanizmy mocowe powinny zapewnić inwestorom przewidywalność w długoterminowej perspektywie czasowej. Przykłady wielu państw członkowskich, w których mechanizmy te zostały już wprowadzone, wskazują na ich zasadniczą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw na terenie całej Unii Europejskiej. Decyzja Komisji Europejskiej z dnia 7 lutego 2018r. o notyfikacji nowych mechanizmów mocowych w sześciu państwach członkowskich, wydana po dogłębnej analizie, jest dowodem na potwierdzenie powyższej tezy. Niestety, w dzisiejszym stanowisku Komisji ITRE zaproponowano ograniczenie stosowania rynku mocy do okresu maksymalnie wynoszącego 5 lat oraz skrócenie kontraktów mocowych do okresu maksymalnie 1 roku. Tak krótki przewidziany okres czasu nie jest wystarczający do zapewnienia niezbędnych bodźców do budowy nowych jednostek wytwórczych. Natomiast rynki mocy przyjęte w ostatnim czasie przez Komisję wprowadzają co najmniej 10letnie wsparcie, bardziej adekwatne dla inwestorów.
Podwójne standardy dla mechanizmów mocowych w zakresie limitu emisji EPS 550 g CO2/kWh Zdaniem PKEE dzisiejszy raport Komisji ITRE przyznaje jednemu z mechanizmów mocowych – rezerwom strategicznym – określone przywileje, podczas gdy drugie rozwiązanie – rynki mocy – zostało ich pozbawione.
W przypadku bardziej rynkowego i neutralnego technologicznie mechanizmu, jakim jest rynek mocy, przyjęto bardziej rygorystyczne normy emisyjne – 550 g CO2/kWh. W przypadku drugiego rozwiązania przyjęto oddzielny, dedykowany pułap emisyjny – 200 kg CO2/kW w ujęciu rocznym, nie na jednostkę produkcji. Proponowany limit pozwoli na wykorzystanie w ramach rezerw strategicznych jednostek na węgiel brunatny i kamienny, jednocześnie eliminując taką możliwość w rynkach mocy.
Zaproponowane rozwiązanie przyczynia się więc do wsparcia nierynkowego i mniej neutralnego technologicznie rozwiązania, co budzi kontrowersje.
Zmiana zasad w trakcie prowadzenia działań inwestycyjnych nie doprowadzi do poprawy bezpieczeństwa dostaw w Europie
Zgodnie z zaproponowanymi przez Komisję ITRE regułami mechanizmów mocowych, standard emisyjny EPS550 będzie bezpośrednio stosowany w przypadku nowych bloków i pozbawi będące na wysokim poziomie zaawansowania aktualne inwestycje w nowe moce możliwości otrzymania wsparcia z mechanizmów mocowych. Zdaniem PKEE, wpłynęłoby to negatywnie na bezpieczeństwo dostaw energii w Polsce i w innych krajach, gdyż bez wsparcia jednostki konwencjonalne nie będą rentowne ekonomicznie.
Rezerwy strategiczne są bardziej kosztowne dla odbiorców niż mechanizmy mocowe
Polski Komitet Energii Elektrycznej uważa za wysoce zaskakujące stanowisko Komisji ITRE, w którym przekazuje się przywileje dla bardziej kosztownych ekonomicznie z perspektywy konsumentów rozwiązań, jakimi są rezerwy strategiczne (co zostało przedstawione w dogłębnej analizie wykonanej przez Compass-Lexecon dla PKEE). Warto również zaznaczyć, że zgodnie z badaniami, standard EPS 550 będzie mieć nieznaczny wpływ na ograniczenie emisji dwutlenku węgla, z uwagi na równoległe zwiększenie emisji CO2 w innych sektorach.
Zdaniem PKEE dzisiejsze głosowanie w Komisji ITRE ustanawia podwójne standardy dla państw członkowskich Unii Europejskiej oraz dla uczestników rynku.
