Przed COP24: Naukowcy wzywają do działania

5 października 2018, 13:30 Środowisko

Rozpoczynają się obrady Międzyrządowego Panelu ds. Zmiany Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) w Incheon w Republice Korei. Od 1 października trwają ostatnie prace nad przyjęciem najnowszego Specjalnego Raportu na temat zatrzymania globalnego ocieplenia na poziomie + 1,5 stopnia Celsjusza.

Sesję rozpoczynają oficjalne przemówienia zgromadzonych w Korei naukowców, po których nastąpi tygodniowa cisza medialna. W tym czasie przedstawiciele państw członkowskich IPCC, w tym Polski, będą uzgadniać szczegółowe brzmienie raportu. Raport zostanie zaprezentowany w poniedziałek, 8 października, na konferencji prasowej transmitowanej na żywo.

Przygotowanie tego raportu było jedną z decyzji konferencji klimatycznej w 2015 roku w Paryżu, podczas której przyjęto Porozumienie paryskie – umowę, w której wszystkie kraje zrzeszone w ONZ zobowiązały się do działania przeciw postępującym zmianom klimatycznym i zatrzymania globalnego wzrostu temperatury na poziomie „znacznie poniżej 2 stopni, dążąc do 1.5 stopnia”. W grudniu w Katowicach podczas kolejnej tury globalnych negocjacji ONZ, nadejdzie czas na złożenie konkretnych zobowiązań jak ten cel osiągnąć. Wstępem do tego jest raport IPCC podsumowujący najnowszy stan wiedzy naukowej na temat zmian klimatu i pokazujący różnice w prognozowanych skutkach zmian pomiędzy wzrostem temperatury o 1.5 i 2 stopnie Celsjusza.

Według naukowców, ograniczenie wzrostu globalnej temperatury do 1.5 stopnia Celsjusza jest konieczne, żeby uniknąć najgroźniejszych dla ludzi efektów zmiany klimatu. Obecne zobowiązania klimatyczne Unii Europejskiej (w tym Polski) oznaczają globalne ocieplenie do 3 stopni Celsjusza.

Według prognoz zawartych w opublikowanym na początku września przez Ministerstwo Środowiska projekcie „Polityki ekologicznej państwa”, skutki zmian klimatu będą staną się najbliższych latach coraz bardziej odczuwalne także w Polsce. „Najważniejsze prognozowane oddziaływania dla obszaru Europy Środkowo-Wschodniej to m.in. częstsze ekstrema temperatury, większa intensywność opadów powodująca powodzie o każdej porze roku, wzrost częstotliwości i intensywności huraganów, a także częstsze występowanie susz oraz związanych z tym strat w produkcji rolnej i zwiększonego ryzyka pożarów lasów.”

Według badań ankietowych samorządów wojewódzkich, cytowanych w dokumencie Ministerstwa Środowiska, każdy region Polski doświadczy groźnych skutków klimatycznych. „Duże zagrożenie występowania porywistych wiatrów i nawalnych deszczy zidentyfikowano m.in. w województwie lubuskim i pomorskim, zwłaszcza na obszarach zurbanizowanych. Województwo łódzkie będzie zagrożone silnym pustynnieniem oraz równolegle powodziami w dolinach największych rzek regionu, tj. Warty, Pilicy i Bzury. Narażone na powodzie są tereny inwestycyjne i duże miasta województwa opolskiego z uwagi na ich położenie w dolinach rzecznych, szczególnie w dolinie Odry i Nysy Kłodzkiej. Wysokim ryzykiem zagrożenia powodziowego charakteryzuje się aż 1/3 się obszaru województwa podkarpackiego.

Najprawdopodobniej najbardziej narażone na działanie czynników klimatycznych będą ekosystemy górskie. Szacuje się, że na tych obszarach w Polsce, w związku ze zmianami klimatu, wyginięciem zagrożone jest 60% gatunków.

Nieuniknione będą zmiany standardów technicznych np. w budownictwie, zwłaszcza w odniesieniu do projektowania budynków (głównie fundamentów i elementów nośnych) oraz systemów odwadniających. Coraz częściej będzie można zaobserwować silne wiatry, a nawet towarzyszące im incydentalne trąby powietrzne i wyładowania atmosferyczne, które mogą znacząco wpłynąć m.in. na rolnictwo, budownictwo oraz infrastrukturę energetyczną i transportową” – czytamy w dokumencie Ministerstwa Środowiska.

Zmiany klimatu, skutkujące anomaliami pogodowymi w ekstremalnej wersji oraz długofalowymi zmianami, w skali świata będą ograniczały dostępność żywności, wody pitnej oraz energii, zwiększając tym samym konkurencję o zasoby i migrację ludności z terenów zagrożonych (na przykład państwa wyspiarskie) w rejony bezpieczniejsze.

IPCC to organizacja międzyrządowa działająca w zakresie nauki o klimacie. Została ustanowiona w 1988 roku przez dwie inne organizacje: United Nations Environment Programme (UN Environment) and the World Meteorological Organization (WMO). Jej celem jest dostarczanie decydentom oceny dowodów naukowych dotyczących zmian klimatu, w tym konsekwencji i potencjalnych przyszłych ryzyk z nią związanych. Ma 195 państw członkowskich. O groźnych dla ludzi konsekwencjach zmian klimatu informowały już poprzednie raporty IPCC. Organizacja została uhonorowana w 2007 roku Pokojową Nagrodą Nobla (wraz z byłym amerykańskim wiceprezydentem Alem Gorem).

IPCC