Siły Odpowiedzi NATO 2015 gotowe do dyżuru
Trident Juncture-14” (TRJE14) było ćwiczeniem dowódczo – sztabowym (ang. Command Post Exercise, CPX), wspomaganym komputerowo, w którym, oprócz kwatery z Neapolu, wzięły udział wszystkie dowództwa komponentów SON zestawu 2015.
Najważniejszym celem ćwiczenia było sprawdzenie gotowości Dowództwa Sił Połączonych z Neapolu (ang. Joint Force Command, JFC) do prowadzenie operacji o wysokiej intensywności. To właśnie JFC Neapol było pierwszoplanowym ćwiczącym i to ono było certyfikowane. TRJE14 oceniano według standardów NATO. Ćwiczenie miało również na celu doskonalić współdziałanie pomiędzy poszczególnymi komponentami, podporządkowanymi jednemu dowództwu (JFC). TRJE14 było ostatnim z ćwiczeń certyfikujących wszystkie siły przewidziane do dyżuru w ramach SON w 2015 roku. Wcześniej (wrzesień – październik) w ramach serii ćwiczeń „Noble” certyfikowane były wszystkie komponenty podległe JFC Neapol: lądowy, morski, powietrzny i sił specjalnych.
Scenariusz ćwiczenia TRJE14 zbudowano na bazie sytuacji, w której NATO podjęło działania militarne na rzecz jednego z państw członkowskich, poddanego agresji w następnie zewnętrznej inwazji. Działania prowadzone były w dynamicznym środowisku operacyjnym i politycznie trudnych warunkach. Ćwiczący dowódca SON – kanadyjski gen. broni D. Michael Day, na co dzień zastępca dowódcy JFC Neapol – dążył do wytworzenia równowagi sił w regionie oraz odzyskania terytorium utraconego przez państwo członkowskie. Była to operacja prowadzona na bazie Artykułu 5 Traktatu Waszyngtońskiego (obrony kolektywnej).
Kierownictwo ćwiczenia rozmieszczono w norweskim Stavanger, gdzie funkcjonowało na bazie tamtejszego Połączonego Centrum Działań Bojowych NATO (Joint Warfare Centre, JWC). W ćwiczenia zaangażowane było również Dowództwo Sił Sojuszniczych NATO ds. Transformacji (ang. Allied Command Transformation, ACT) z Norfolk, USA oraz Dowództwo Sił Sojuszniczych NATO ds. Operacji (ang. Allied Command Operations, ACO/ Supreme Headquarters Allied Powers Europe, SHAPE), stacjonujące na co dzień w belgijskim Mons. Dowództwo SON znajdowało się w Neapolu ale w rejonie konfliktu operowało wysunięte dowództwo operacji. Komponenty działały ze swoich macierzystych lokalizacji, czyli: Lyon, Francja (lotniczy), Rota, Hiszpania (morski), Munster, Niemcy (lądowy), Kraków (operacji specjalnych).
W kompleksie koszarowym na krakowskich Pychowicach, w którym funkcjonuje Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych (COS – DKWS) oraz Jednostka Wojskowa Nil, ćwiczyło Sojusznicze Dowództwo Komponentu Operacji Specjalnych (ang. Special Operations Component Command, SOCC). Trzon SOCC zbudowano na bazie kadry COS-DKWS. Poza Polakami oraz ich sojusznikami z Komponentu, w Krakowie przebywali przedstawiciele: Dowództwa Operacji Specjalnych NATO (NSHQ), Dowództwa Operacji Specjalnych USA w Europie (US SOCEUR), Połączonego Centrum Działań Bojowych (JWC), zespoły łącznikowe z pozostałych komponentów SON, polscy żołnierze z centrów podporządkowanych Dowództwu Operacyjnemu RSZ (DO RSZ), żołnierze Centralnej Grupy Działań Psychologicznych (Bydgoszcz), Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych (Kielce) oraz Służby Kontrwywiadu Wojskowego (SKW).
13 listopada ćwiczenia żołnierzy wojsk specjalnych obserwowała kadra kierownicza jednostek i instytucji SZ RP. Wśród gości znaleźli się: Szefowie P3 i P7 SGWP, Dowódcy Centrum Operacji Lądowych i Lotniczych, kadra Dowództwa Operacyjnego RSZ, kadra dowódcza jednostek wojsk specjalnych oraz jednostek i administracji wojskowej garnizonu Kraków.
„Ćwiczenie było kolejnym wyzwaniem ale przede wszystkim dawało możliwość pracy w realnym środowisku sił połączonych, w którym dowódcy poszczególnych komponentów mieli okazję ze sobą na co dzień współpracować. Mogliśmy zweryfikować, po raz kolejny – ale tym razem w niezwykle wymagających warunkach – procedury planistyczne i decyzyjne. Zobaczyliśmy w praktyce jak ważna jest umiejętność współdziałania pomiędzy wielonarodowymi komponentami SON. Doceniliśmy znaczenie pozostających w naszej dyspozycji systemów dowodzenia i nowoczesnych środków łączności” – powiedział gen. bryg. Jerzy Gut, Dowódca Komponentu Operacji Specjalnych (ang. Special Operations Component, SOC), a na co dzień dowódca COS-DKWS. “Sądzę, że jesteśmy naprawdę dobrze przygotowani do pełnienia rocznego dyżuru w ramach zestawu SON 2015, uwzględniając przy tym różne scenariusze naszego potencjalnego użycia” – podsumował generał Gut.
Komponent Operacji Specjalnych (SOC) stanowią w 75% Polacy. Razem z nimi w SOC służyć będą żołnierze wojsk specjalnych z: Chorwacji, Estonii, Holandii, Litwy, Norwegii, Słowacji, Turcji i Węgier. Strona polska wystawia do dyżuru trzy zespoły bojowe: lądowy (JWK), morski (FORMOZA) i powietrzny (7 eskadra działań specjalnych z 33 Bazy Lotnictwa Transportowego). Pozostałe dwa zespoły bojowe tworzą Holendrzy i Litwini. Znaczące siły do Komponentu wydzielają Jednostki Wojskowe Agat i Nil.
***
Siły Odpowiedzi NATO (ang. NATO Response Force, NRF) to pozostające w stałej gotowości, zaawansowane technologicznie wydzielone oddziały sił zbrojnych NATO, których zadaniem jest szybka reakcja w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państw członkowskich Sojuszu, zwłaszcza zaś podejmowania działań w ramach operacji reagowania kryzysowego.
NRF składa się z komponentów: lądowego, morskiego, powietrznego i sił specjalnych. Zestawem NRF dowodzi, naprzemiennie przez rok, jedno z dwóch JFC z Neapolu (Włochy) lub Brunssum (Holandia).
Komponent Operacji Specjalnych (Special Operations Component, SOC) jest doraźnie wydzielany ze struktur sił specjalnych konkretnych państw i kierowany, jeśli Sojusz Północnoatlantycki podejmie stosowną decyzję, do określonych operacji, zgodnie z mandatem NRF. Dowództwo Komponentu Operacji Specjalnych (Special Operations Component Command, SOCC) odpowiada za planowanie i dowodzenie siłami specjalnymi Sojuszu w ramach Sił Odpowiedzi NATO. SOCC nie funkcjonuje na stałe, ale jest doraźnie wydzielany ze struktur sił specjalnych konkretnych państw i budowany na bazie któregoś z „państw ramowych”.
Od grudnia 2013 roku Polska jest siódmym „państwem ramowym” (tzw. framework nation) NATO w obszarze operacji specjalnych. Polska jest jedynym krajem dysponującym takimi zdolnościami (framework nation) w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Podobne zdolności wedle standardów NATO posiadają aktualnie: Francja, Hiszpania, Turcja, USA, Wielka Brytania i Włochy. Potwierdzenie osiągnięcia zdolności „państwa ramowego” odbyło się w ramach międzynarodowego ćwiczenia pk. „Cobra-13” (listopad 2013) przeprowadzonego na poligonach: Czech, Litwy Polski i Słowacji. „Cobra-13” stanowiło jednocześnie certyfikację narodową – potwierdzono wtedy, przede wszystkim, zdolności niezbędne dla dowództwa (SOCC) odnoszące się do planowania i dowodzenia siłami specjalnymi Sojuszu.
Ćwiczeniami, które certyfikowały całość Komponentu Operacji Specjalnych (SOC) według natowskich standardów było „Noble Sword-14” (NOSD-14) przeprowadzone we wrześniu tego roku na poligonach w Polsce i na Litwie. NOSD-14 oceniało kilkudziesięciu oficerów z JFC Neapol, Dowództwa Operacji Specjalnych NATO (NSHQ), Dowództwa Operacyjnego RSZ i Dowództwa Generalnego RSZ.
źródło: Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych
