Wójcik: „Ośmiornica” przyspiesza rewolucję łupkową
KOMENTARZ
Teresa Wójcik
Redaktor BiznesAlert.pl
Rewolucja Łupkowa pomimo czarnych scenariuszy prezentowanych przez niektórych analityków (patrz Bill Powers, „The Popping of the Shale Gas Bubble”) nabiera rozmachu. Wymusza wręcz opracowywanie nowych technologii poszukiwania i wydobycia gazu i ropy ze złóż niekonwencjonalnych. W ubiegłym roku w Houston w Teksasie inżynierowie oraz geologowie dyskutowali problemy technologii stosowanej do szacowania i wydobywania węglowodorów z łupków. W całej dyskusji jedno było oczywiste: rewolucja łupkowego dopiero się zaczęła, jej perspektywy są coraz bardziej obiecujące dzięki szybkiemu postępowi technologicznemu, który pozwala nie tylko lepiej oszacować potencjał złoża łupków, ale wydobyć z nich znacznie więcej ropy i gazu. W ubiegłym roku okazało się, że zasoby gazu z łupków w Stanach Zjednoczonych są o 22 proc. większe niż oceniano dwa lata temu, a ich zasoby wg EIA mogą wystarczyć USA na ponad 100 lat.
Wyczerpujące się złoża węglowodorów konwencjonalnych oraz wzrost zapotrzebowania na surowce energetyczne wymagają innowacyjnych rozwiązań, które umożliwią wydobycie surowców ze złóż dotychczas nieopłacalnych w eksploatacji. To wiadomo powszechnie, ale trzeba dodać, że nowy sektor wręcz wymusza nowe rozwiązania. Wśród zarejestrowanych patentów dominują udoskonalenia, a nawet zmiany technologii szczelinowania hydraulicznego oraz rozwiązania, które umożliwiają dostęp do głęboko zalegających pokładów wartościowych łupków.
W 2013 r. w Stanach Zjednoczonych zarejestrowano około 2,2 tys. nowych rozwiązań gotowych do zastosowania w sektorze węglowodorów niekonwencjonalnych, o 18 proc. więcej w porównaniu do roku 2012. W Wielkiej Brytanii, w której poszukiwania gazu łupkowego są na wstępnym etapie, w 2013 r. zgłoszono 150 nowych patentów. Wśród nowych rozwiązań technologicznych znaczący udział mają Chińczycy, który zgłosili w 2013 r. ponad 7,2 tys. wniosków patentowych. Stanowi to ok. 60 proc. wszystkich zgłoszonych na świecie udoskonaleń w sektorze wydobywczym. Jednak ich praktyczne zastosowanie nie stało się żadnym przełomem w tym sektorze, szczególnie jeśli chodzi o węglowodory niekonwencjonalne. Sami Chińczycy przyznają, że podstawowe znaczenie dla tego rodzaj węglowodorów mają technologie stosowane przez firmy z USA. Zwłaszcza, że postęp tych technologii jest zwykle praktyczny a jednocześnie zdumiewający.
Jednym z największych osiągnięć wiertniczych ostatnich lat jest rozwiązanie nazwane w Teksasie „Octopus technology” (Technologia Ośmiornicy). W uproszczeniu polega na wyprowadzaniu z jednego odwiertu pionowego od kilku do kilkunastu odwiertów poziomych. To rozwiązanie ma wiele zalet. Odwierty i szczelinowanie są dzięki tej technologii wykonywane szybciej i znacznie taniej. Pionowych szybów jest od kilku do kilkunastu razy mniej.
Rachunek jest prosty – przy klasycznej technologii, żeby wykonać 4 odwierty poziome i przeprowadzić w nich szczelinowanie trzeba zrobić 4 odwierty pionowe i 4 razy przewozić wiertnię z towarzyszącymi urządzeniami. Przy „Ośmiornicy” z jednego pionowego szybu odchodzi nawet 18 odwiertów poziomych. „Ośmiornicę” zastosowano najpierw w północno-zachodniej części stanu Colorado w formacji Piceance Shale, a następnie w basenie Marcellus. W ubiegłym roku firma Devon Energy (DVN) w tym basenie wykonała 36 odwiertów technologią „Ośmiornica” a w kilka tygodni temu koncern EnCana (ETO) z jednego odwiertu pionowego wyprowadził 51 odwiertów poziomych obejmujących podziemny obszar wynoszący 640 ha ( w stanie Colorado). Ta technologia rewolucjonizuje również odwierty w basenie Bakken i na pewno stanowi długoterminową perspektywę dla wydobycia gazu łupkowego.
Nowe rozwiązania technologiczne stosowane przy wydobyciu gazu i ropy z łupków pozwalają znacznie zmniejszyć zużycie wody do szczelinowania hydraulicznego m. in. dzięki recyklingowi wody. W niektórych przypadkach odstępuje się od używania wody i zastępuje się ją dwutlenkiem węgla. Inne rozwiązania dotyczą bardziej skutecznych rodzajów proppantu, umożliwiających znacząco większe uzyskiwanie gazu ze skały łupkowej.
