Czy wolno karać za naruszenie ograniczeń poboru energii?
Zdaniem adwokat Wiktorii Rogaskiej oraz radcy prawnego K&L Gates Karola Lasockiego w wielu przypadkach nie ma podstaw do nałożenia kar pieniężnych za przekroczenia.
W ostatnim czasie wszczęto szereg postępowań w sprawie wymierzenia kar pieniężnych za niestosowanie się do ograniczeń w poborze energii elektrycznej w dniach 10 – 31 sierpnia 2015. Wprowadzone zostały one przez PSE S.A. 10 sierpnia 2015, a przez Radę Ministrów 11 sierpnia 2015, ze skutkiem od 12 sierpnia 2015.
W większości do naruszeń dochodziło oczywiście właśnie w początkowym okresie, 10- 11 sierpnia 2015, gdy sytuacja była dla przedsiębiorców nowa i niespodziewana. Z takim obostrzeniami nie spotkali się bowiem od 20 lat.
Podstawą prawną prowadzonych obecnie przez Prezesa URE postępowań jest art. 56 ust. 1 pkt 3a) Prawa energetycznego („p.e.”). Przewiduje on możliwość nałożenia kar pieniężnych na tych, którzy nie stosują się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii. Co istotne, przepis ten wyraźnie określa, o jakich konkretnych ograniczeniach mowa, a więc tylko tych, które zostały wprowadzone „na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3” p.e. (przy tym odwołanie do art. 11c ust. 3 p.e. jest puste, bowiem przepis ten odsyła tylko do trybu ich wprowadzania przez Radę Ministrów).
Natomiast ograniczenia wprowadzone przez PSE S.A. 10 sierpnia 2015 dokonane zostały w oparciu o art. 11c ust. 2 pkt 2) p.e. Pozostają one poza zakresem „karnej” regulacji art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., a zatem niedostosowanie się do nich nie może być podstawą do nałożenia kar pieniężnych. Nie można również zapominać o charakterze tych przepisów. Regulacje dotyczące kar pieniężnych z tytułu deliktów administracyjnych mają charakter regulacji karnych. Wobec tego, winny być wykładane w sposób ścisły i nie mogą być rozszerzane w drodze analogii. Stosuje się we wszelkich wątpliwych sytuacjach wykładnię na korzyść podmiotu zagrożonego sankcjami.
Twarde (karalne) restrykcje wprowadziło dopiero rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2015 w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Zaczęło ono obowiązywać 12 sierpnia 2015 . Zgodnie z jego dokładną treścią, ograniczenia wprowadzono od dnia 11 sierpnia 2015 od godz. 24.00 do dnia 31 sierpnia 2015 do godz. 24.00. Skoro w rozporządzeniu określono, iż ograniczenia obowiązują od dnia 11 sierpnia, godz. 24.00, oznacza to w praktyce, że zaczęły one obowiązywać z początkiem dnia 12 sierpnia 2015. W rozporządzeniu zastosowano system 24-godzinny, w którym godzina 0.00 jest początkiem dnia, zaś godzina 24.00 jest końcem tego dnia. Jest on powszechnie używany w różnych aktach prawnych. Tytułem przykładu wskazać można na obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 13 maja 1999 w sprawie informacji o obowiązujących od dnia 21 maja 1999 (piątek) od godz. 0.00 do dnia 3 czerwca 1999 (czwartek) do godz. 24.00 cenach jednostkowych towarów łatwo psujących się.
Nie pozostawia to zbyt wiele wątpliwości co do tego, iż art. 56 ust. 1 pkt 3a) p.e. karze za naruszenie ograniczeń począwszy od 12 sierpnia 2015. Zatem sankcjonowanie niedostosowania się do ograniczeń poboru energii za okres przed 12 sierpnia 2015 nie miałoby prawnego uzasadnienia.
Źródło: CIRE.PL
