19.09.2014 ALERT

19 września 2014, 09:43 Alert

ENERGETYKA

Projekt specustawy węglowodorowej w tym miesiącu

(RZECZPOSPOLITA/CIRE)

Jeszcze we wrześniu Minister Skarbu Włodzimierz Karpiński ma zaakceptować projekt specustawy regulującej między innymi kwestie związane z inwestycjami w poszukiwanie i wydobycie węglowodorów – donosi „Rzeczpospolita”. Jak czytamy w dzienniku specustawa ma wprowadzić regulacje ułatwiające inwestycje w zakresie poszukiwań, rozpoznawania, wydobywania i transportowania ropy i gazu w Polsce. Według informacji „Rz” prace nad projektem trwają do czerwca, a resort przygotowując nową regulacje opiera się na rozwiązaniach przyjętych we wcześniej uchwalonych specustawach dotyczących budowy terminalu LNG i elektrowni jądrowej. Jak tłumaczy ministerstwo, dzięki specustawie chce doprowadzić ono do redukcję istotnych ryzyk inwestycyjnych, a to ma zwiększyć możliwość przygotowania i realizacji takich inwestycji oraz pozwolić na ich przeprowadzenie w sposób sprawny i efektywny. – Minister Włodzimierz Karpiński ma specustawę zaakceptować w tym miesiącu – czytam w „Rz”.

PGNiG: Dostawy gazu z Gazpromu niższe od polskich zamówień

(BIZNESALERT)

Spytaliśmy w PGNiG czy Gazprom zgodnie z prawdą twierdzi, że wywiązuje się z dostaw gazu do Polski.  – Nie otrzymujemy od Gazpromu takich wolumenów gazu, jakie zamawiamy – otrzymaliśmy odpowiedź. Ale jednocześnie rosyjski koncern przyznaje, że są dostawy,  z których się nie wywiązuje, to są dostawy „dodatkowe”.  Co to oznacza? – PGNiG ma prawo zamawiać taką ilość gazu, która nie będzie większa niż maksymalna ilość dobowa określona w kontrakcie. Nominowane w chwili obecnej przez PGNiG dobowe ilości gazu są mniejsze – czyli zgodne z kontraktem. Spółka ma prawo do korzystania z elastyczności dostaw gazu, jaką zapewnia jej kontrakt Jamalski i  od wielu lat w naturalny sposób korzysta z tej elastyczności. W ramach tej elastyczności Spółka zwiększyła odbiór gazu na początku września, co nie było nadzwyczajnym działaniem, lecz standardową procedurą, która w przeszłości miała już wielokrotnie miejsce, także w miesiącach letnich. Gazprom do chwili obecnej nie poinformował PGNiG o możliwych problemach z realizacją złożonych zamówień – podkreśla PGNiG.

Dotacje na mikroinstalacje energetyczne dla wspólnot i spółdzielni

(MINISTERSTWO ŚRODOWISKA)

Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe z Zachodniego Pomorza, Pomorza, Dolnego Śląska i Małopolski mogą wybudować prywatną mikroelektrownię, pompę ciepła czy małą biogazownię dzięki dofinansowaniu z program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) – PROSUMENT. Wystarczy, że zgłoszą się do właściwego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Pierwsze umowy między NFOŚiGW a wojewódzkimi funduszami zostały zawarte 16 września w Kołobrzegu podczas I Międzynarodowego Forum Ekologicznego. Cztery fundusze wojewódzkie ze Szczecina, Gdańska, Wrocławia oraz Krakowa zaoferują wspólnotom i spółdzielniom mieszkaniowym ze swoich województw, pełne dofinansowanie na zakup i montaż mikroinstalacji. Łączna wartość podpisanych umów z WFOŚiGW to 63 mln zł. Wsparciem publicznym objęte są zakupy i montaż 6 rodzajów instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii: panele fotowoltaiczne, małe wiatraki, pompy ciepła, kolektory słoneczne, piece na biomasę i układy mikrokogeneracyjne (w tym małe biogazownie). Zależnie od rodzaju instalacji, klienci mogą liczyć na dotacje w wysokości od 20-40% dofinansowania oraz pożyczki oprocentowane na 1% w skali roku na pozostałe koszty kwalifikowane. Stanisław Gawłowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, na konferencji prasowej odbywającej się przy okazji podpisania pierwszych umów podkreślił, że średni czas eksploatacji mikroinstalacji produkujących prąd to 25-30 lat, co przy sześcioletnim okresie spłaty np. średniej 3-kilowatowej instalacji fotowoltaicznej, generuje prywatnemu inwestorowi wieloletni zysk.

O Prosumencie

Prosument to program, który poprzez zachęty finansowe ma na celu podniesienie świadomości ekologicznej. Kupując i instalując jedno lub kilka urządzeń wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych, przyszli producenci energii zaoszczędzą na rachunkach, a nadwyżkę energii elektrycznej będą mogli sprzedawać do sieci. Dzisiaj jej bezpośrednią sprzedaż umożliwiają zapisy regulacyjne tzw. małego trójpaku energetycznego. Wcześniej produkcja rynkowa energii uzależniona była od obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej. NFOŚiGW uruchamiając Prosumenta, na którego łącznie do 2020 roku przeznaczył 600 milionów złotych, pośrednio wspiera także rozwój rynku dostawców urządzeń i instalatorów oraz liczy na zwiększenie liczby miejsc pracy w tym sektorze. Tak bowiem stało się z krajowym rynkiem kolektorów słonecznych, który w ostatnich latach wsparty 45% dopłatami NFOŚiGW, pod względem sprzedaży znalazł się w czołówce europejskich państw.

Zaproszenie do udziału w konferencji podsumowującej fundusze EOG i norweskie

(MINISTERSTWO ŚRODOWISKA)

Jakie formy wsparcia finansowego oferują fundusze EOG i norweskie? Co udało się osiągnąć i jakie będą efekty dotychczas rozpoczętych przedsięwzięć? Między innymi na te pytania odpowiemy  podczas konferencji „Razem ku Zielonej Przyszłości – fundusze norweskie i EOG w sektorze środowiska”, która odbędzie się 1 października 2014 r. w Pałacu Lubomirskich w Warszawie. Konferencji towarzyszyć będzie  dwudniowe seminarium pt. „Potencjał geotermii w Polsce – wymiana doświadczeń”, które odbędzie się w dniach 2-3 października 2014 r. w Pałacu Lubomirskich. Celem konferencji i dwudniowego seminarium jest podsumowanie dotychczasowych działań oraz wymiana doświadczeń pomiędzy Polską a państwami darczyńców. Do udziału w konferencji zapraszamy beneficjentów funduszy norweskich i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przedstawicieli darczyńców, partnerów z poprzedniej i obecnej perspektywy finansowej, a także osoby zainteresowane tą tematyką.

Rozmowy gazowe KE-Ukraina-Rosja zaplanowane na 26 września

(DIE PRESSE/REUTERS/AFP/TERESA WÓJCIK/THE MOSCOW TIMES/WOJCIECH JAKÓBIK)

Rosja proponuje Unii Europejskiej zwołanie kolejnych rozmów trójstronnych KE-Ukraina-Rosja w przyszłym tygodniu – powiedział rosyjski minister energetyki w wywiadzie opublikowanym wczoraj w austriackim dzienniku Die Presse. „Proponujemy spotkanie w przyszłym tygodniu z udziałem UE – stwierdził Aleksander Nowak jednak nie podając miejsca i terminu spotkania.  Rosja w zeszłym tygodniu odrzuciła, jako „niewygodny” termin 20 września zaproponowany przez Komisję Europejską. Nowak powiedział agencjom prasowym w piątek, że spotkanie zostało uzgodnione na 26 września. W tym samym wywiadzie na łamach „Die Presse”  Nowak, podkreślił, że zadłużenie  Ukrainy wyniosło 5,3 mld dol. (według rosyjskich obliczeń). Konflikt w sprawie tego zadłużenia może mieć konsekwencje dla dostaw rosyjskiego gazu do Europy. Duża część tych dostaw przechodzi tranzytem przez Ukrainę. Nowak – zapytany przez dziennikarza, czy Rosja zamknie przepływ gazu przeznaczonego dla Europy Zachodniej, jeśli Kijów nie spłaci zadłużenia – odpowiedział: – „To nie jest problem dla Gazpromu. Chcemy zaopatrywać Europę, zgodnie z naszymi zobowiązaniami kontraktowymi”. Na pytanie o to, co stanie się, jeśli Ukraina wstrzyma gaz przeznaczony dla Europy, Nowak odpowiedział: „Może się zdarzyć, że Europa na najzimniejsze dni pozostanie bez gazu”. Według ministra, Moskwa jest gotowa wznowić eksport dla Ukrainy po częściowej spłacie długu ukraińskiego. Kijów musiałby zapłacić „pierwszą ratę tj. 1,451 mld dol. w listopadzie i grudniu.” Ponadto, Gazprom jest gotów zgodzić się na rabat w wysokości 780 mln dol. oraz na obniżenie ceny za 1 tys. m. sześc. gazu do ok. 385 dol. z obecnych 485 dol. Nowak dodał, że Rosja nie ograniczy eksportu gazu do Europy tej zimy, aby uniemożliwić rewers surowca z krajów Europy na Ukrainę.  Mimo to, Gazprom zmniejszył prognozę wydobycia gazu ziemnego na 2014 roku. Wydobycie ma sięgnąć 463 mld m3. To obniżka o 6,7 procent z 496,4 mld m3. Ma ona związek z zatrzymaniem eksportu nad Dniepr. Ukraina sprowadzała właśnie około 25-30 mld m3 gazu ziemnego z Rosji rocznie. Tymczasem rosyjskie magazyny gazowe są według Sberbanku pełne w 91 procentach. W analogicznym okresie zeszłego roku było to tylko 73 procent. Sberbank wskazuje także, że spadek wydobycia może mieć związek ze spadającym udziałem Gazpromu na rosyjskim rynku. Udział niezależnych firm w rosyjskim rynku wynosi obecnie 35 procent. To wzrost z 18 procent w 2009. Reszta udziału należy nadal do dawnego monopolisty.

PE postuluje odstąpienie od umów o South Stream

(EURACTIV/REUTERS/TERESA WÓJCIK)

Wczoraj Parlament Europejski wezwał państwa członkowskie UE do odstąpienia od umów zawartych przez niektóre z nich z Rosją o budowie gazociągu South Stream. Wezwanie PE brzmi: „Parlament Europejski zobowiązuje państwa członkowskie Unii, aby anulowały umowy zawarte z Rosją w sprawie budowy gazociągu South Stream”. Decyzja dotyczy wszystkich państw, które podpisały trzy lata temu umowy międzyrządowe z Rosją o budowie rury. Bułgaria oficjalnie zawiesiła prace przy realizacji projektu South Stream, w pozostałych krajach – na Węgrzech, w Słowenii i w Austrii prac jeszcze nie rozpoczęto. Podstawowym zarzutem UE wobec projektu South Stream jest jego niezgodność z trzecim pakietem energetycznym. Parlament Europejski poparł najnowsze sankcje UE wobec Rosji, wyrażając jednocześnie ubolewanie z powodu retorsji zastosowanych przez stronę rosyjską. PE wezwał Unię Europejską do zbadania możliwości wykluczenia Rosji ze współpracy w dziedzinie energii jądrowej.

Putin: Sankcje Zachodu przeciw Rosji naruszają zasady WTO

(ITAR TASS/AFP/TERESA WÓJCIK)

Europejskie i amerykańskie sankcje przeciw Rosji naruszają zasady Światowej Organizacji Handlu (WTO) oświadczył wczoraj prezydent Władimir Putin: restrykcje wymierzone w Rosję to jego zdaniem, nic innego jak odstąpienie od podstawowych zasad WTO przez niektórych partnerów – powiedział prezydent Rosji na wczorajszym posiedzeniu rządu. To jest – wg Putina – łamanie prawa konkurencji wobec Rosji, jednej z sześciu największych gospodarek świata.  Putin dodał, że z kolei rosyjskie retorsje nie są motywowane pragnieniem ukarania partnerów lub wywarcia na nich wpływu. „My przede wszystkim mamy na względzie nasze interesy i cele rozwojowe” – podkreślił. Po wprowadzeniu przez USA i UE sankcji przeciwko Rosji – Moskwa, jako reakcję wprowadziła embargo na produkty żywnościowe z krajów Zachodu.

Jamał LNG: Symbol nieskuteczności sankcji Zachodu wobec Rosji

(REUTERS/WOJCIECH JAKÓBIK)

Na placach budowy przy złożach jamalskich oraz projekcie Jamał LNG w Rosji pracuje obecnie 6000 robotników. Ich liczba wzrośnie do 15 tysięcy. Konsorcjum zrzeszające rosyjski Novatek, chińskie CNPC oraz francuski Total jest przekonane o tym, że projekt zostanie ukończony na czas pomimo zachodnich sankcji. Źródła Reutersa przekonują, ze w obliczu ograniczeń dostępu do kapitału zachodniego, pieniądze na projekt wyłożą Chińczycy albo sami Rosjanie. Według planów LNG ze złóż jamalskich zacznie być transportowane na eksport od 2018 roku. Docelowo z Jamał LNG ma pochodzić 16,5 mln ton LNG rocznie.

W 2015 roku możliwe zniesienie zakazu na eksport amerykańskiej ropy naftowej

(REUTERS/RIGZONE/TERESA WÓJCIK)

W Kongresie USA najgorliwszym zwolennikiem zniesienia 40-letniego zakazu eksportu ropy, jest senator Lisa Murkowski z Alaski. Wczoraj w Waszyngtonie senator zapowiedziała, że przyszłym roku powinien nadejść czas dla ustawy o zniesieniu tego zakazu. Wystąpienie Lisy Murkowski ma charakter oficjalny, gdyż republikańska senator przedstawiła go w senackiej komisji ds. energii, a następnie powtórzyła dziennikarzom.  Wśród wielu polityków obu partii USA dość częsta jest obawa, że ustawowe zniesienie zakazu eksportu ropy może doprowadzić do wzrostu cen benzyny. Obawa szczególnie ma znaczenie przed listopadowymi wyborami do Senatu. Ale eksperci rynku paliw przekonywująco dowodzą, że krajowe ceny paliwa są oparte na cenach światowych, a wyniki kilku ostatnich badań Instytutu Brookings i innych ośrodków analitycznych dowodzą, że te światowe ceny ropy będą spadać. Senator Murkowski ostatnio podkreśla szczególnie, że z USA można swobodnie eksportować  produkty naftowe, jak benzynę i oleje opałowe, ale na eksport ropy firmy muszą się ubiegać o licencje Departamentu Handlu. Przy czym procedura licencyjna jest mocno skomplikowana.  Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił zakaz eksportu ropy w 1970 r. Murkowski, która po wyborach listopadowych przejmie funkcję przewodniczącej senackiej komisji energetycznej, jeśli Republikanie wygrają tym razem wybory do Senatu, będzie miała jednak dużo do zrobienia, aby doprowadzić do uchwalenia ustawy znoszącej zakaz eksportu ropy. Chociażby dlatego, że wielu republikanów w Izbie Reprezentantów pochodzi ze stanów, gdzie jest wiele rafinerii, obawiających się wzrostu cen ropy na rynku krajowym, co oczywiście jest wbrew ich interesom.

Brent poniżej $98 za baryłkę

(REUTERS/WOJCIECH JAKÓBIK)

W piątek cena baryłki ropy naftowej typu Brent utrzymała się poniżej poziomu 98 dolarów za baryłkę. Stało się tak pomimo odpowiedzi OPEC na ponowny wzrost eksportu ropy z Libii. Organizacja rozważa zmniejszenie wydobycia w przyszłym roku. Na cenę miał wpływ silny dolar i spodziewany spadek zapotrzebowania na surowiec w Chinach.

We wtorek szczyt klimatyczny ONZ

(REUTERS/WOJCIECH JAKÓBIK)

We wtorek odbędzie się posiedzenie Zgromadzenia Ogólnego ONZ poświęcone zmianom klimatu. Podczas spotkania w Nowym Jorku ma przemawiać prezydent Barack Obama, który przedstawi amerykański pomysł na walkę ze zmieniającym się klimatem. Symptomatyczne jest, że przywódcy Indii oraz Chin nie pojawią się na posiedzeniu. Obama odbędzie z nimi osobne spotkania w nadchodzących miesiącach. Zwolennicy ambitnej polityki klimatycznej apelują o przyjęcie nowego globalnego porozumienia na lata po 2020 roku.

INFRASTRUKTURA

Furgalski: ARP przejmie Przewozy Regionalne

(portalsamorzadowy.pl)

– Z informacji kuluarowych wynika, że Agencja Rozwoju Przemysłu przejmie kontrolę nad Przewozami Regionalnymi – powiedział „Portalowi Samorządowemu” Adrian Furgalski, wiceprezes ZDG TOR. Adrian Furgalski jest gościem odbywającego się w Białymstoku Wschodniego Kongresu Gospodarczego. Portal zapytał go o przyszłość Przewozów Regionalnych. Z jego informacji wynika, że PR mają być przejęte przez Agencję Rozwoju Przemysłu. W ub.r. Przewozy Regionalne przyniosły około 50 mln zł straty. Do tej pory pod uwagę brane były dwa warianty dalszego funkcjonowania spółki. W pierwszym – przygotowanym przez związkowców – zakłada się powrót do stanu sprzed 2008 r., kiedy spółkę przekazano samorządom województw. Oznaczałoby to ponowną nacjonalizację Przewozów Regionalnych. W drugim województwa założą własne spółki regionalne, do których trafi majątek Przewozów Regionalnych i pracownicy tej spółki.

PKD o wsparciu dla dróg lokalnych: maksymalny pułap i wyższe standardy

(Polski Kongres Drogowy)

Mechanizm wsparcia przebudowy dróg lokalnych powinien zawierać maksymalny pułap dofinansowania po to, by więcej samorządów miało szanse z niego skorzystać. Jednocześnie państwo powinno wykorzystać go do ujednolicania i podnoszenia standardu sieci drogowej – takie zdanie przedstawił Polski Kongres Drogowy na temat nowej formy programu przebudowy dróg powiatowych i gminnych. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju opracowało projekt zmiany ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z którą w budżecie państwa tworzona będzie rezerwa celowa, przeznaczona na wsparcie przebudowy lub remontów dróg lokalnych. Nowy mechanizm finansowy ma zastąpić zainicjowany w roku 2008 roku Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych, którego druga edycja zakończy się w roku 2015. Począwszy od 2016 r., 900 mln zł rezerwy celowej będzie przeznaczone na drogi lokalne, a także na skrzyżowania dróg powiatowych i gminnych z drogami krajowymi. Pieniądze pochodzić będą ze sprzedaży drewna przez Lasy Państwowe i z budżetu.

Autorski projekt logistyczny PS Trade Trans dla ECS

(PKP Cargo)

Przedsiębiorstwo Spedycyjne Trade Trans z Grupy PKP Cargo kolejny raz wniosło istotny logistyczny wkład w inwestycję szczególnej rangi. Po obsłudze budowy Stadionu Narodowego w Warszawie przyszła kolej na Europejskie Centrum Solidarności, dla którego spółka zorganizowała transport prefabrykowanych elementów betonowych z Czech do Gdańska. Przewoźnikiem kolejowym zaangażowanym w projekt było PKP Cargo. Na przełomie lipca i sierpnia 2014 roku PS Trade Trans zrealizował autorski, kompleksowy projekt, organizując dostawę betonowych elementów prefabrykowanych z Czech na plac budowy wielopoziomowego parkingu ECS w Gdańsku. W ramach przedsięwzięcia specjaliści PS Trade Trans opracowali i wdrożyli kompleksowy system logistyczny, uwzględniający bardzo wysokie wymagania klienta, w tym godzinowy reżim czasowy oraz wykluczenie jakiegokolwiek uszkodzenia elementów w trakcie operacji.

Kolejny etap prac na Trasie AK

(GDDKiA)

Przebudowa trasy S8 wraz z mostem im. Stefana Grota -Roweckiego wchodzi w następną fazę. W związku z tym, konieczne będzie zamknięcie kolejnej łącznicy na węźle Wisłostrada.

Zamknięcie łącznicy  prowadzącej ruch z Centrum w kierunku Marek  i Białegostoku wykonawca planuje na piątek na godzinę 22.00. Obiekt zostanie wyburzony a następnie odbudowany. Kierowcy będą mogli ponownie korzystać z niego w październiku 2015 r.

Do tego czasu, decyzją  Inżyniera Ruchu  Miasta Stołecznego Warszawy objazd będzie poprowadzony Wisłostradą do Mostu Marii Skłodowskiej – Curie i ulicy Modlińskiej.

W niedzielę planowane jest otwarcie wyremontowanej wschodniej jezdni węzła Powązkowska prowadzącej z Centrum w kierunku Bemowa – wówczas ruch będzie prowadzony obiema jezdniami. Pierwsze  prace związane z przebudową Trasy AK rozpoczęły się we wrześniu 2013 roku.  Obecnie prowadzone są na całym 4,6 km odcinku, z ruchu wyłączona jest przebudowywana jezdnia północna, siedem łącznic, trzy wiadukty oraz jeden tunel. Prace potrwają do października 2015 roku.

GDDKiA O/Szczecin Liderem Ekologii

(GDDKiA)

Podczas trwającego w Kołobrzegu I Międzynarodowego Forum Ekologicznego GDDKiA O/Szczecin zostało przyznane II miejsce (I nie otrzymał nikt) w kategorii efektywność w konkursie Zachodniopomorski Lider Ekologii 2014, który ogłosił Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Nagrodę przyznano za działania na rzecz ochrony środowiska przy budowie drogi ekspresowej S3 na odcinku Szczecin – Gorzów Wielkopolski. Realizacja inwestycji drogowych i działania chroniące środowisko naturalne idą w parze, takie wymagania stawia nam obecne prawo. Jest to zauważalne w szczególności w regionach takich jak Pomorze Zachodnie – bogatych przyrodniczo z wieloma obszarami chronionymi. Droga S3 ze Szczecina do Gorzowa Wielkopolskiego jest przykładem tego ile należy zrobić w dziedzinie ochrony środowiska, aby powstała nowa droga. Na trasie zostało wykonanych 28 przejść dla zwierząt. W pobliżu Szczecina powstały pierwsze w Polsce bramowe przejścia dla nietoperzy. W celu ochrony siedlisk ptaków wykonano dodatkowe ekrany akustyczne, dla ochrony płazów powstało 66 km specjalnych płotków z elementów prefabrykowanych i 17 zbiorników kompensacyjnych. Działania te nie ograniczały się do samej drogi, na okolicznych jeziorach powstało 59 platform lęgowych dla ptaków, a na rzekach zamontowano zastawki spiętrzające wodę.

Znika rondo, będzie skrzyżowanie

(UM Warszawa)

Na najbliższe dni zaplanowano kilka zmian w organizacji ruchu drogowego związanych z kolejnymi etapami prac, m.in. na Bemowie i na Trasie Armii Krajowej. Na Bemowie Tramwaje Warszawskie budują trasę tramwajową wzdłuż ul. Powstańców Śląskich między ul. Górczewską a Radiową. Równocześnie powstaje także druga jezdnia ul. Powstańców Śląskich po północnej stronie trasy S8. Trwają prace przy przebudowie skrzyżowań ul. Powstańców Śląskich z Radiową, Dywizjonu 303 i Górczewską. Na tym ostatnim skrzyżowaniu Tramwaje zaplanowały na noc z 18/19 września zmianę w organizacji ruchu. Zlikwidowane zostanie tymczasowe rondo (na środku skrzyżowania są już nowe rozjazdy tramwajowe), nadal pozostaną zwężone ul. Górczewska i Powstańców Śląskich. Na piątkowy wieczór, 19 września ok. godz. 22.00, wykonawca przebudowy Trasy Armii Krajowej do parametrów drogi ekspresowej S8, zaplanował zamknięcie jeszcze jednej łącznicy Wisłostrady z trasą. Łącznica zostanie wyburzona i zbudowana od nowa, prace mają potrwać do października 2015 r.

Redakcja BiznesAlert

Przegląd tworzą: Teresa Wójcik, Wojciech Jakóbik, Maciej Pawlak