Sensacje archeologiczne na budowie Baltic Pipe
W cieniu prac ziemnych i budowlanych gazociągu Baltic Pipe trwają nadal prace archeologiczne, które przyniosły już wiele cennych odkryć. Prawdziwą sensacją było odkrycie dobrze zachowanego miecza z epoki brązu, czyli sprzed ponad 3000 lat.
Karuzela Baltic Pipe
Pod koniec czerwca duński operator sieci przesyłowej Energinet odpowiedzialny za opisywany projekt po stronie duńskiej poinformował, że wznowi prace budowalne na części odcinków lądowych gazociągu Baltic Pipe. To one w połączeniu z istniejącą siecią przesyłową gazu w Danii umożliwią uruchomienie dostaw gazu do Polski zgodnie z przyjętymi założeniami projektu, to znaczy do pierwszego października 2022 roku. Warto przypomnieć, że Energinet poinformował pod koniec maja tego roku, że Komisja Odwoławcza ds. Środowiska i Żywności cofnęła wydaną wcześniej przez Duńską Agencję Ochrony Środowiska decyzję środowiskową dotyczącą budowy Baltic Pipe na lądzie w Danii i odesłała ją z powrotem w celu rewizji. W efekcie budowa została czasowo wstrzymana do czasu przywrócenia decyzji środowiskowej. Uchylenie pozwolenia środowiskowego w sprawie niektórych odcinków lądowego odcinka Baltic Pipe w zachodniej części Fionii oraz w południowo-wschodniej części Jutlandii między cieśniną Mały Bełt a Egtved oznacza, że budowa tych odcinków zostanie przesunięta na 2022 rok. Oznacza to opóźnienie projektu o trzy miesiące względem poprzedniego harmonogramu i wzrost kosztów o 80 milionów euro. Spowoduje to opóźnienie projektu i wzrost koszów projektu w wysokości 80 milionów euro. Energinet planował układanie rur na całym odcinku na wyspie Zelandii, a więc 70 km od obszaru przy Wielkim Bełcie do Faxe, gdzie ma znajdować się tłocznia gazu. Prace nad tym lądowym odcinkiem gazociągu rozpoczęły się w zeszłym roku. Po decyzji duńskiej Agencji Środowiska, Energinet może wznowić budowę na części linii gazociągu przez wyspę Zelandia, wschodnią część wyspy Fionii oraz część lądowej od zachodniego wybrzeża Danii do terminalu gazowego Nybro. Można również wznowić budowę samego terminalu Nybro oraz nowej tłoczni w Everdrup na Zelandii. – Spodziewamy się całkowitego opóźnienia rzędu trzech miesięcy. Ze względu na fakt, że niektóre części budowy nie mogą być prowadzone w miesiącach zimowych ze względu na warunki pogodowe – tłumaczył z kolei Sune Juul-Sørensen z Energniet.dk w komentarzu dla BiznesAlert.pl.
Trzymiesięczne opóźnienie Baltic Pipe może kosztować 80 mln euro
Baltic Pipe a archeologia
W cieniu prac budowalnych trwają prace archeologiczne na odcinku ok. 210 km Baltic Pipe ciągnącego się przez duńskie terytorium od Morza Północnego do wybrzeży Morza Bałtyckiego. Rutynowe prace archeologiczne pozwoliły na odkrycie nowych śladów osadnictwa z czasów epoki żelaza, a także „archeologiczne skarby”. W 2020 roku na wyspie Fionii w Danii zostało odkryte 14 lokalizacji osadnictwa. Najstarsze jak dotąd znalezisko to miejsce wydobycia przedmiotów z żelaza, których wiek sięga co najmniej 2000 lat, a niecały kilometr na wschód od miejsca prac zostały odkryte pozostałości osady z epoki żelaza.
Miecz z epoki brązu na trasie Baltic Pipe. Fot.: Stanowisko archeologiczne Fot.: Archaeologists at Odense City Museums, Denmark
BiznesAlert.pl zapytał miejskie muzeum w Odense, które zakończyło część prac terenowych związanych z projektem Baltic Pipe na środkowej i zachodniej części wyspy Fionia (ok. 60 km) o prace archeologiczne na budowie. – Sprawozdania jeszcze nie zostały wykonane, ale zapewniam o fantastycznych ustaleniach. Wśród głównych atrakcji znajduje się bardzo rzadkie miejsce produkcji żelaza z przedrzymskiej epoki żelaza oraz liczne ślady osady z epoki żelaza składające się z domów, ogrodzeń, studni. W Viby tuż obok kościoła wydobyliśmy obiekty z późnogermańskiej epoki żelaza, ślady obecności wikingów i średniowiecznej wioski. Znaleźliśmy tam ślady domostw, w tym chat przeznaczanych do tkactwa i innych rzemiosł, oraz zwykłe wiejskie zabudowania rolnicze i mieszkalne – mówi nam Jesper Hansen, główny archeolog Muzeum w Odense.
We wspomnianej wiosce Viby archeolodzy odkryli w 2020 roku pozostałości grzebienia wykonanego z kości zwierzęcych. Jest datowany na czasy działalności w tym regionie Wikingów i istnieją spekulacje, że został on umieszczony w grobie jednego z tych skandynawskich wojowników, a zatem w okolicy może znajdować się ich cmentarz. W styczniu tego roku archeolodzy z Odense rozpoczęli wykopaliska w Hårevej na Fionii Zachodniej. – Ze wstępnego przeglądu latem 2020 roku wynikało, że na tym terenie znajdują się starożytne zabytki w postaci budynków i tzw. dołów kuchennych z epoki brązu. Wtedy jednak nie mieliśmy pojęcia, że wkrótce natkniemy się na jedno z najlepiej zachowanych i zaskakujących znalezisk w historii muzeum – mówi Hansen. Znaleziskiem budzącym najwięcej emocji był wyjątkowo dobrze zachowany miecz datowany na epokę brązu, czyli sprzed około 3000 lat. Ten miecz posiada zachowaną rękojeść z drewna i rogu, być może przez to, że został owinięty w dobrze zachowany materiał łykowy. W części obszaru badawczego najbardziej wysuniętej na północny zachód zostały także znalezione przedmioty z okresu przedrzymskiej epoki żelaza – mówi Duńczyk.
Miecz z epoki brązu na trasie Baltic Pipe. Fot.: Stanowisko archeologiczne Fot.: Archaeologists at Odense City Museums, Denmark
Baltic Pipe a archeologia w Polsce
Badania archeologiczne na budowie lądowego odcinka Baltic Pipe w Polsce są prowadzone na wszystkich inwestycjach z nią związanych. – Dotychczas podczas prac budowlanych utworzono ponad 177 stanowisk archeologicznych, w tym 107 na trasie gazociągu Goleniów – Lwówek oraz ponad 70 na trasie gazociągu Niechorze – Płoty. Dotychczasowe odkrycia dostarczyły wielu danych do badań nad osadnictwem pradziejowym oraz związanych z okresem wpływów rzymskich. Materiały z badań są w trakcie opracowań naukowych. Szczegółowych informacji będzie można udzielić po ich zakończeniu – informuje Gaz – System w komentarzu dla BiznesAlert.pl. Ta firma odpowiedzialna za polską część Baltic Pipe jest na etapie realizacji robót budowlano – montażowych – zarówno w części liniowej, jak i obiektowej – na wszystkich fragmentach lądowego odcinka gazociągu Baltic Pipe w Polsce. Gaz-System zapewnia, że uruchomienie usługi przesyłu gazu nastąpi od pierwszego października 2022 roku. Operacja wciągnięcia – przez tunel – na ląd gazociągu podmorskiego nastąpi po sezonie wakacyjnym. Plac budowy w Pogorzelicy jest dostosowywany do takich prac.
Bartłomiej Sawicki
Baltic Pipe dotarł do polskiej Wyłącznej Strefy Ekonomicznej. To koniec pracy Castorone?
