Dyskusja przed głosowaniem ustawy o zapasach. „Bezpieczeństwo w razie kryzysu” (RELACJA)

6 lipca 2017, 07:30 Energetyka

Projekt nowelizacji Prawa energetycznego dotyczącej zapasów paliw czeka na głosowanie. Piotr Naimski: – „Podstawowym celem tej nowelizacji jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego w sytuacjach kryzysowych.”

Sejm RP

Doświadczenia wynikające ze stosowania przepisów wprowadzonych nowelizacją ustawy Prawo energetyczne ( 22 lipca 2016 r.), a dotyczących zapasów obowiązkowych gazu ziemnego wskazują, że konieczne jest wprowadzenie kolejnych rozwiązań   legislacyjnych w tym zakresie. Uczestniczący we wczorajszych obradach Komisji Energii i Skarbu Państwa Piotr Naimski, Pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, podkreślił, że podstawowym celem nowelizacji jest „zapewnienie bezpieczeństwa dostaw w sytuacjach kryzysowych. W sytuacji kryzysu, bez sztywnej przepustowości,  obecnie jesteśmy wystawieni na konieczność negocjowania na poziomie komercyjnym przesyłu z zagranicznego magazynu”.

Projekt nowelizacji zmierza  do ułatwienia w utrzymywaniu obowiązkowych zapasów gazu. Dąży do likwidacji wątpliwości interpretacyjnych istniejących w obecnym stanie prawnym, które sygnalizują uczestnicy rynku gazu.

Projekt rządowy nowelizacji ustawy Prawo energetyczne wpłynął do Sejmu 7 czerwca br., 9 czerwca został skierowany do sejmowej Komisji Energii i  Skarbu Państwa na pierwsze czytanie, które odbyło się 22 czerwca. W minioną środę (5 lipca) Komisja omówiła poprawki, zgłoszone w sejmowej debacie plenarnej w drugim czytaniu, przedstawiła projekt do trzeciego czytania oraz głosowania.

Ułatwienia w utrzymywaniu zapasów obowiązkowych gazu

Rządowy projekt ustawy nowelizującej Prawo Energetyczne zaproponował szereg ułatwień w utrzymywaniu zapasów obowiązkowych gazu. Jest to pięć zmian.

– Zmniejszy się zakres obowiązków administracyjnych firm dzięki zniesieniu konieczności przedstawiania operatorom systemów przesyłowych (lub połączonych) charakterystyki instalacji magazynowej  na terytorium RP, w której utrzymywane są zapasy obowiązkowe gazu. Wg propozycji obowiązek ten będzie należeć do operatora systemu magazynowania.

– Mają być wprowadzone „przejrzyste zasady uruchamiania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego przez operatora systemu przesyłowego gazowego”.

– Zostaną wprowadzone transparentne i niedyskryminacyjne reguły rozliczeń z tytułu kosztów wynikających z uruchomieniem zapasów obowiązkowych gazu. Będzie to należeć do operatora systemu przesyłowego.

– Proponowane jest dokładniejsze określenie zasady oddziaływania regulatora rynku na podmioty, które mają obowiazek utrzymywanie zapasów obowiązkowych gazu.

Przedłożony projekt porządkuje kwestie sankcji, jakie Prezes URE nakłada na firmy, które nie realizują obowiązków określonych ustawowo.

Rozstrzygnięcie wątpliwości interpretacyjnych obecnego stanu prawnego

Projekt wprowadza przepis rozstrzygający wątpliwości interpretacyjne dotyczące zasad funkcjonowania systemu bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego. Redukuje się tym samym ryzyka regulacyjne związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Rządowe przedłożenie potwierdza dotychczas stosowaną praktykę, wg której wolumen zapasów obowiązkowych jest określany na podstawie wielkości zrealizowanego przywozu netto gazu ziemnego, tj. gazu trafiającego do odbiorców na terytorium RP (przywóz pomniejszony o wywóz), a nie od przywozu brutto.

Ma to na celu budowanie pozycji kraju jako hubu gazowego w Europie Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza w związku z realizowanymi projektami infrastrukturalnymi służącymi dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego z zagranicy.

Bardzo ważne są propozycje przesądzające, że w przypadku obowiązkowych magazynów gazu utrzymywanych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niezbędne jest zarezerwowanie zdolności przesyłowych ciągłych. Jest to konieczne, aby zagwarantować sprowadzenia zapasów do kraju w przypadku kryzysu energetycznego.

Projekt rozstrzyga wątpliwości interpretacyjne zgłaszane przez uczestników rynku w odniesieniu do zdolności przesyłu do krajowego systemu gazowego. Jest to kolejna sprawa o dużym znaczeniu dla bezpieczeństwa energetycznego kraju. Wg rządowej propozycji zdolności przesyłowe zarezerwowane na potrzeby związane z utrzymywaniem zapasów obowiązkowych gazu poza granicami RP mogą być wykorzystywane wyłącznie na te potrzeby, a nie na cele handlowe.

Kolejna zmiana przewiduje, że firma posiadająca zapasy obowiązkowe zagranicą, jest zobowiązana do zarezerwowania ciągłych zdolności przesyłowych w punkcie wyjścia z systemu zagranicznego oraz w punkcie wejścia do systemu krajowego. Wielkość zarezerwowanego przesyłu musi umożliwić sprowadzenie całości tych zapasów do krajowego systemu gazowego w terminie maksymalnym do 40 dni.

Inne rozwiązania nie zapewniłyby zwiększenia wolumenu gazu w krajowym systemie, a już wykorzystanie całych mocy przesyłowych pod wolumeny handlowe nie służyłoby  bezpieczeństwu paliwowemu państwa.

W ramach doprecyzowywania i rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych proponowana regulacja wprowadza definicję podmiotu przywożącego. Jest to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, a która dokonuje przywozu gazu ziemnego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na potrzeby własne. Definicja obejmuje również przedsiębiorstwa energetyczne będące w dniu 3 września 2009 r. właścicielami sieci przesyłowej. To doprecyzowanie ostatecznie przesądza o konieczności podejmowania przez te podmioty działań przyczyniających się do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw.

Nowelizacja w sposób jednoznaczny rozstrzyga również wątpliwość co do dopuszczalnych sposobów utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego. Utrzymywane mogą być one wyłącznie fizycznie w instalacji magazynowej. Wyklucza to zatem możliwość realizacji obowiązku przez usługę tzw. „wirtualnego magazynu”. 

Do trzeciego czytania i głosowania

Projektowana nowelizacja upraszcza i porządkuje zasady udzielania przez Prezesa URE koncesji na obrót gazem ziemnym z zagranicą tak, aby na etapie występowania o udzielenie koncesji podmiot nie był zmuszony do posiadania zapasów obowiązkowych gazu,  ale by mógł je utworzyć dopiero w momencie rozpoczęcia przywozu gazu ziemnego na terytorium RP.

W drugim czytaniu po debacie sejmowej do projektu zgłoszono 21 poprawek. Na posiedzeniu Komisji  jedna została wycofana, a za to akceptowano dwie poprawki wniesione przez Platformę Obywatelską. Poparcie zyskało dziewięć poprawek Prawa i Sprawiedliwości, z tego trzy uzgodnione uprzednio z URE.

W dyskusji zauważono, że niektóre odrzucone potem przez Komisję poprawki PO, praktycznie miały na celu wyeliminowanie propozycji przepisów rekomendowanych przez rząd jako najważniejsze w nowelizacji. Trzecie czytanie i głosowanie projektu nowelizacji ustawy Prawo energetyczne ma odbyć się ostatniego dnia obecnego posiedzenia Sejmu ( w piątek, 7 lipca). Posłem sprawozdawcą jest Wojciech Zubowski (PiS).