Litwini zatwierdzili plan blokady energii z elektrowni w Ostrowcu

14 września 2017, 07:30 Alert

Litwini nie ustają w próbach zablokowania importu energii z budowanej w Ostrowcu na Białorusi elektrowni jądrowej. Tamtejszy rząd zatwierdził plan działań dotyczący środków bezpieczeństwa niezbędnych do ochrony państwa przed wspomnianą instalacją. Dokument został przygotowany przez tamtejsze ministerstwo energetyki.

Elektrownia jądrowa Ostrowiec, Białoruś. Zdjęcie: Noviny.by
Elektrownia jądrowa Ostrowiec, Białoruś. Zdjęcie: Noviny.by

– W żywotnym interesie Litwy jest ochrona przed zagrożeniami dotykającymi bezpieczeństwa narodowego, środowiska oraz społeczeństwa, jakie stwarza elektrownia jądrowa w Ostrowcu. Plan dotyczy przede wszystkim środków bezpieczeństwa podejmowanych na poziomie regionalnym. Jednak to co musimy zrobić na poziomie krajowym, by bronić interesów naszego państwa i obywateli, to również jest jasne – powiedział litewski minister energetyki Žygimantas Vaičiūnas.

Ze względu na położenie budowanej elektrowni w pobliżu litewskiej stolicy potencjalne zagrożenia związane z tą instalacją nie mogą być w żaden sposób uzasadniane. Dlatego, zdaniem resortu, należy zagwarantować, że w przypadku uruchomienia elektrowni w Ostrowcu produkowana w niej energia nie będzie mogła trafiać na litewski rynek.

Ponadto przyjęty plan zakłada również podjęcie wspólnych uzgodnień z pozostałymi państwami w regionie w kwestii uregulowania dostępu do rynku energii z krajów trzecich z początkiem 2019 roku, kiedy białoruska instalacja zacznie działać.

Jak zapewniają Litwini, razem z Łotyszami i Estończykami mają zostać podjęte działania na rzecz ustanowienia od połowy 2018 roku dynamicznych taryf na transgraniczny przesył energii.

Oprócz tego plan zatwierdzony przez rząd w Wilnie przewiduje podjęcie środków związanych ze zmniejszeniem technicznych możliwości przepływów energii z Białorusi. Chodzi m.in. o: reorganizację i zoptymalizowanie litewskiej sieci przesyłowej w północno-wschodniej części kraju, zmniejszenie przepustowości interkonektorów z Białorusią, budowę nowej linii między Wilnem a elektrownią w Elektrėnai, a także połączenia Wilno – Naujoji i Vilnia – Neris. Jak czytamy w komunikacie ministerstwa, trwa część prac przygotowawczych dla tych projektów, a wkrótce mają one ulec przyśpieszeniu.

Podkreślono również, że ważne jest, aby wdrożenie wspomnianych środków bezpieczeństwa nastąpiło przed synchronizacją litewskich sieci elektroenergetycznych z sieciami Europy kontynentalnej. Ponadto Wilno aktywnie dąży do tego, aby na początku 2018 roku doszło do zawarcia regionalnego porozumienia na rzecz synchronizacji dzięki połączeniu z Polską, ponieważ jest to najszybszy i najbardziej efektywny sposób.

Obawy Litwy

Litwini wielokrotnie podawali w wątpliwość zapewnienia Mińska o zachowaniu odpowiednich norm bezpieczeństwa przy budowie ostrowieckiej elektrowni. Wilno jest również inicjatorem pomysłu wprowadzenia zakazu zakupu energii z niej pochodzącej przez państwa bałtyckie oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Pod koniec kwietnia litewski Sejm przyjął ustawę o podjęciu niezbędnych działań na rzecz obrony przed zagrożeniami związanymi z elektrowniami jądrowymi w państwach trzecich. Zgodnie z jej założeniami na rynek litewski nie może trafiać energia z instalacji, która zostanie uznana za niebezpieczną. Wyjątkiem ma być sytuacja, w której energia ta byłaby niezbędna do zapewnienia funkcjonowania systemu energetycznego kraju.

Elektrownia Ostrowiec

Białoruska Elektrownia Jądrowa powstaje w miejscowości Ostrowiec w obwodzie grodzieńskim w odległości 50 km od litewskiej stolicy. Jest budowana w oparciu o rosyjską technologię WWER-1200. Ma się składać z dwóch reaktorów o mocy 1200 MW każdy. Uruchomienie pierwszego bloku ma nastąpić w 2019 roku. Budowę realizują i finansują spółki córki rosyjskiego Rosatomu.

Ministerstwo Energetyki Litwy/Piotr Stępiński