Polska i Dania zaapelują razem o ocenę Nord Stream 2 przez Komisję Europejską
Podczas rozpoczynającego się dzisiaj posiedzenia Rady Europejskiej premierzy Polski i Danii mają podnieść temat oceny przez Komisję Europejską zgodności z trzecim pakietem energetycznym kontrowersyjnego projektu gazociągu Nord Stream 2. Potrzebę przygotowania takiej oceny podkreślił dzień przed rozpoczęciem szczytu w Brukseli duński premier Lars Løkke Rasmussen.
Nord Stream 2 na Radzie Europejskiej
Jak podkreślił premier Danii w rozmowie z Jyllands-Posten, Kopenhaga nie powinna być pozostawiona sama z oceną, czy rosyjski gazociąg Nord Stream 2 będzie mógł powstać, a Komisja powinna na sprawę spojrzeć w szerszym kontekście. – Mam zamiar na najbliższym szczycie Rady Europejskiej zaapelować do Komisji Europejskiej o przygotowanie oceny Nord Stream 2 w szerszym kontekście – mówi Lars Løkke Rasmussen. Jak piszą duńskie media podobny wniosek mają złożyć także Polacy.
Jak piszą media w Danii, kontrolowany przez Kreml Gazprom przy pomocy realizacji Nord Stream 2 dzieli kraje Unii Europejskiej, Europę Wschodnią w tym Ukrainę. Jeśli przez Nord Stream 2 gaz z Rosji przez Morze Bałtyckie będzie płynął do Niemiec, Kijów bez przesyłu gazu przez własne terytorium na Zachód może utracić miliardy euro. Jak przypominają Duńczycy, kilka krajów członkowskich uważa, że realizacja Nord Stream 2 może naruszać zasady wykuwającej się Unii Energetycznej, która ma zwiększyć bezpieczeństwo dostaw gazu poprzez dywersyfikację szlaków i źródeł dostaw. Podkreślają także potrzebę ograniczenia zależności od dostaw gazu z Rosji. Nord Stream 2 pozwoli Gazpromowi na wzmocnienie już i tak silnej pozycji na europejskim rynku gazu, zwłaszcza w Europie Środkowo – Wschodniej, gdzie, jak wynika z postępowania antymonopolowego Komisji, nadużywał pozycji dominującej.
Duńczycy piszą, że przez Nord Stream 1 i 2 Gazprom będzie mógł przesyłać do 110 mld m3 rocznie. Pozwoli to na zwiększenie udziału w niemieckim rynku gazu do 60 procent.
Jeszcze w marcu konsorcjum Nord Stream 2 AG ma wystosować do duńskiego rządu prośbę o zgodę na przebieg gazociągu przez morze terytorialne Danii w pobliżu Bornholmu. – Trudno będzie nam powiedzieć „nie”, jeśli Unia Europejska nie zabierze w tej sprawie głosu – powiedział duński premier. Dodał, że patrząc z punktu widzenia umów międzynarodowych i konwencji o prawie morza, Dania ma ograniczone możliwości, aby samodzielnie zablokować projekt. – Zgodnie z umowami międzynarodowymi, kraje trzecie mają prawo do przeprowadzenia kabli i rurociągów przez morski obszar innych krajów, o ile nie szkodzą środowisku – mówi premier.
Polska i kraje regionu apelują do Komisji
Pod koniec lutego podczas Rady Unii Europejskiej ds. energii polska delegacja na czele z ministrem energii Krzysztofem Tchórzewskim oraz wiceministrem Michałem Kurtyką poparła apel grupy europosłów do krajów unijnych, by temat Nord Stream 2 stanął na spotkaniu Rady UE ds. energii. Pismo w tej sprawie do sprawującej prezydencję w Radzie UE Malty skierował w ubiegłym tygodniu szef komisji przemysłu, badań i energii PE (ITRE) prof. Jerzy Buzek.
– Chcielibyśmy, aby państwo dołączyli do naszego zapytania do Komisji Europejskiej, by ta dostarczyła ocenę stosowania prawa UE do gazociągu Nord Stream 2 – napisali eurodeputowani do przedstawicieli państw unijnych. Wiceminister Kurtyka podkreślił wówczas, że Polska w zadowoleniem przyjmuje ten kolejny apel o zbadanie prawnych aspektów Nord Stream 2. Kurtyka podkreślił, że chodzi o ocenę zgodności Nord Stream 2 z trzecim pakietem energetycznym także w odniesieniu do jego morskiej części. Polska zaapelowała wówczas o jasne stanowisko Komisji w tej sprawie. Analogiczny apel wystosowali ministrowie odpowiedzialni za energię w Danii, Szwecji, Litwie, Estonii, Słowacji i Rumunii.
Polska i sojusznicy domagają się niemieckich wyjaśnień w sprawie Nord Stream 2
Unijny komisarz ds. działań klimatycznych i energii Miguel Canete podkreślił, że priorytetem dla Komisji jest stworzenie zdywersyfikowanego rynku gazu, podkreślił także ze nie ma obecnie potrzeby powstania nowej infrastruktury energetycznej takiej jak Nord Stream 2. – Projekt ten jest niezgodny z celami unii energetycznej, bo nie będzie dawał dostępu do nowych źródeł dostaw, a mógłby pozwolić Gazpromowi na dalsze umocnienie swojej pozycji na rynku gazowym UE – oświadczył Canete. Jak podkreślił, jeśli Nord Stream 2 powstanie, to wówczas będzie musiał funkcjonować w pełnej zgodzie z prawem UE na wszystkich polach. Dodał przy tym, że oznacza to, że część lądowa będzie musiała być w pełni zgodna z trzecim pakietem energetycznym– zaznaczył Canete. Jego zdaniem w kwestii morskiej części będą potrzebne „specjalne ramy prawne”.
Jak dodał wówczas wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Marosz Szefecovicz w kwestii oceny projektu zachodzą tu zmiany, odkąd polski Urząd Kontroli i Ochrony Konsumenta wyraził obawy dotyczące koncentracji i objęcia akcji Nord Stream 2 AG przez zachodnie spółki co było nowym elementem w całej dyskusji.
Słowak przypomniał, że Komisja zwróciła się Bundesnetzagentur – niemieckiego regulatora rynku, podkreślając, zasady trzeciego pakietu energetycznego oraz przejrzystości w odniesieniu do Nord Stream 2 muszą być spełnione. KE chce, by niemiecki urząd poinformował, w jaki sposób będzie starał się zapewnić stosowne ramy regulacyjne dla Nord Stream 2 i jakie planuję w tej kwestii kroki administracyjne sam urząd regulacyjny jak i inne niemieckie instytucje.
Dania i Szwecja już podczas grudniowej Rady Europejskiej apelowały o przygotowanie oceny prawnej i zgodności Nord Stream 2 z Unią Energetyczną. Co więcej na początku tego rokurządy Szwecji i Danii we wspólnym liście zaadresowanym do Komisji Europejskiej nalegali na dokonanie przez Brukselę przeglądu Nord Stream 2. Kopenhaga i Sztokholm proszą o wykonanie oceny projektu pod kątem zgodności z prawem UE oraz planami Wspólnoty, takimi jak Unia Energetyczna.
Pismo Ministra Energii Ibrahima Baylana i jego duńskiego kolegi Larsa Christiana Lilleholta d owiceprzewodniczącego Komisji ds. Unii Energetycznej, Marosza Szefecovicza i komisarza UE ds. Energii i Zmian Klimatu, Miguela Ariasa Cañete to uzupełnienie wniosków, jakie kraje skandynawskie oraz kraje Europy Środkowo – Wschodniej przedstawiły na posiedzeniu radu Europejskiej 5 grudnia 2016 r.
Bartłomiej Sawicki
RAPORT: Prawem czy polityką? Spór o Nord Stream 2 na przykładzie Skandynawii
