Program Czyste Powietrze ruszy ponownie z początkiem kwietnia. 10 miliardow złotych z Funduszu Modernizacyjnego pozwoli swobodnie kształtować ten program przez kolejny rok-dwa – powiedziała WP.PL minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Decyzja EBI ws. tego finansowania spodziewana jest jeszcze w marcu.
Szefowa MKiŚ pytana, kiedy ponownie ruszy program odparła, że z początkiem kwietnia.
– Wierzę, że jeszcze w marcu przyjdą do nas dobre wiadomości. Mam pierwsze informację, że za chwilę będziemy mieli dostępny nowy budżet dla tego programu. 10 miliardów złotych z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, z Funduszu Modernizacyjnego, pozwoli nam swobodnie kształtować ten program przez kolejny rok-dwa – powiedziała Hennig-Kloska.
20 lutego Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej złożył do Europejskiego Banku Inwestycyjnego wniosek o 10 miliardach złotych na finansowanie programu Czyste Powietrze.
Chodzi o pieniądze z Funduszu Modernizacyjnego; zgodę na ich uruchomienie musi wydać właśnie EBI.
Prezes NFOŚiGW Dorota Zawadzka-Stępniak informowała wtedy PAP, że EBI ma podjąć decyzję w tej sprawie maksymalnie do 18 marca, a następnie komitet z udziałem przedstawicieli Komisji Europejskiej do 1 kwietnia.
Program zawieszony w celu uszczelnienia
Pod koniec listopada 2024 roku NFOŚiGW wstrzymał przyjmowanie nowych wniosków do programu, tłumacząc to koniecznością jego reformy i uszczelnienia systemu. Informowano wówczas, że bez zatrzymania przyjmowania nowych wniosków byłoby jeszcze więcej oszukanych osób i wyłudzonych pieniędzy przez nieuczciwych wykonawców. Najwięcej wątpliwości dotyczyło komponentu programu, w ramach którego można było otrzymać najwyższą dotację i zastosować prefinansowanie.
NFOŚiGW poinformował w grudniu 2024 roku, że złożono do prokuratury zawiadomienie dotyczące kilku firm, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie popełniania przestępstw w ramach programu. Podejrzane umowy miały opiewać na ok. 600 milionów złotych i najczęściej dotyczyły najwyższego poziomu dofinansowania. Decyzja o czasowym zatrzymaniu programu została krytycznie przyjęta przez organizacje pozarządowe zajmujące się walką ze smogiem oraz samorządowców. Fundusz zadeklarował, że program w nowej odsłonie wróci 31 marca 2025 roku.
Fundusz Modernizacyjny jest zasilany środkami ze sprzedaży 4,5 procent ogólnej puli uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu handlu emisjami EU-ETS. Sprzedaż tych uprawnień jest dokonywana w półrocznych transzach przez EBI. Zgodnie z szacunkami do Polski z Funduszu Modernizacyjnego w latach 2021-30 może trafić ok. 60 miliardów złotych.
Polski Alarm smogowy ostrzega
Aktywiści zauważają, że według zapowiedzi NFOŚiGW dostęp do programu będzie trudniejszy, zwłaszcza dla osób o niskich dochodach, których miejsce zamieszkania wykazuje niższe zapotrzebowanie energetyczne niż 140 kWh/m2/rok.
– Oznacza to, że np. dwóm starszym osobom, których łączny dochód wynosi niespełna 2200 złotych miesięcznie, zamieszkującym słabo ocieplony dom i wydających rocznie około 8000 złotych na węgiel lub około 10 000 złotych na gaz nie będzie przysługiwać najwyższe, 100 procentowe dofinansowanie na termomodernizację. To duża bariera: osoby o tak małym dochodzie nie będą w stanie ubiegać się o dofinansowanie na niższym poziomie, ponieważ wymaga ono pokaźnego wkładu własnego, którym nie dysponują – obrazuje Polski Alarm Smogowy.
– Ciekawą informacją są założenia systemu tzw. operatorów, czyli podmiotów wspierających obywateli w przeprowadzeniu ich przez cały proces inwestycji. Zapewnić go mają gminy, oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. Wciąż nie zapewniono jednak mechanizmów, które zapobiegać będą nieuczciwym praktykom, które miały miejsce wcześniej i polegały na zawyżaniu kosztów, świadczeniu słabej jakości usług czy montażu złej jakości i źle dobranych urządzeń grzewczych – zauważa PAS.
Piotr Brzyski / Biznes Alert / PAP
Brazylia i Norwegia ogłaszają plan zielonego korytarza żeglugowego
