Agencja gazowa i racjonowanie gazu. Tak Europa szykuje się na zero dostaw z Rosji
Komisja Europejska przedstawiła plan uniezależnienia od surowców rosyjskich po ataku Rosji na Ukrainę zwany REPowerEU. Zakłada on także działanie w razie kryzysu dostaw tej zimy. Ten program ma zostać włączony do istniejących Krajowych Planów Odbudowy.
Komisja przedstawia także środki zaradcze na wypadek „poważnego zakłócenia dostaw”. Ma przedstawić wytyczne oraz przedstawić priorytety dostaw do klientów, a także zarządzać tworzeniem planu ograniczenia zużycia w Unii Europejskiej. Niektóre państwa członkowskie już tworzą regulacje opisuje zasady ograniczania poboru energii oraz gazu na wypadek kryzysu dostaw. Bułgaria i Polska zostały już odcięte od gazu rosyjskiego, a kolejne kraje obawiają się podobnego rozwoju wypadków.
Bruksela uznaje, że ograniczone inwestycje w dodatkową infrastrukturę gazową w ramach Projektów Wspólnego Zainteresowania warte 10 mld euro mogą w pełni zrekompensować przyszłą utratę importu gazu z Rosji. Komisja Europejska uruchamia nowe wezwanie do składania propozycji w ramach Narzędzia Łącząc Europę (CEF) z budżetem wartym 800 mln euro, a następne ma zostać ogłoszone na początku 2023 roku.
Komisja Europejska przewiduje także stworzenie Platformy Energetycznej Unii Europejskiej mającej się zajmować dobrowolnymi, wspólnymi zakupami gazu, LNG oraz wodoru poprzez agregację zapotrzebowania, optymalizację infrastruktury oraz wspólne rozmowy z dostawcami. Komisja przedstawi mechanizm wspólnych zakupów wzorowany na tym znanym z kupna szczepionek na koronawirusa, by mogła reprezentować chętne kraje przy negocjacjach gazowych. Komisja w oparciu o Zewnętrzną Strategię Energetyczną UE będzie rozwijać współpracę energetyczną w regionie śródziemnomorskim i Morza Północnego a także z krajami Partnerstwa Wschodniego oraz Bałkanów Zachodnich. Przedstawia także program REPowerUkraine zakładający odbudowę energetyki Ukrainy oraz budowę hubu energetycznego i wodorowego w tym kraju.
REPowerEU zakłada podniesienie celu efektywności energetycznej z 9 do 13 procent w ramach pakietu Fit for 55. Komisja przedstawiła określone działania, które pozwolą krótkoterminowo zmniejszyć zużycie gazu oraz ropy o 5 procent, a także zachęca państwa członkowskie do kampanii na rzecz oszczędzania energii, także poprzez rozwiązania fiskalne jak niższy VAT na innowacyjne ogrzewanie, ocieplenie domów i inne. Cel udziału Odnawialnych Źródeł Energii ma wzrosnąć z 40 do 45 procent do 2030 roku. Strategia Słoneczna UE ma podwoić moc fotowoltaiki do 2025 roku i pozwolić na instalację 600 GW mocy tego typu do 2030 roku. Nowa inicjatywa ma zobowiązać do instalacji paneli słonecznych na nowych budynkach. Rozwój pomp ciepła ma podwoić tempo, podobnie jak wydawanie pozwoleń OZE dzięki skróconym i uproszczonym procedurom.
Unia Europejska chce mieć 10 mln ton wodoru odnawialnego własnej produkcji i 10 mln z importu do 2030 roku by zastępować gaz, węgiel i ropę w sektorach trudnych do dekarbonizacji. Mają temu służyć określone cele z dwóch aktów delegowanych poświęconych definicji oraz produkcji wodoru odnawialnego. Europa chce wykorzystać Alians Przemysłu Biometanowego do zapewnienia do 35 mld m sześc. biometanu w 2030 roku. Przemysł ma oszczędzić do 35 mld m sześc. gazu do 2030 roku poprzez redukcję zużycia, oszczędność energii, elektryfikację i inne zabiegi.
Komisja Europejska chce, aby Krajowe Plany Odbudowy zostały według jej wytycznych dostosowane do REPowerEU i zasilić je dodatkową kwotą 20 mld euro ze sprzedaży części rezerw z systemu handlu emisjami CO2.
REPowerEU został pierwotnie przedstawiony ósmego marca. Komisja uwzględniła uwagi państw członkowskich z posiedzenia Rady Europejskiej przeprowadzonego 24-25 marca. – Ostatnie zakłócenia dostaw gazu do Bułgarii i Polski demonstrują jak pilne jest odniesienie się do braku wiarygodności dostaw surowców z Rosji – podsumowuje Komisja.
Komisja Europejska/Wojciech Jakóbik
