Rosja przygotowuje strategię wodorową
Ministerstwo energetyki Rosji przygotowało plan rozwoju energetyki wodorowej. Zgodnie z dokumentem paliwo to będzie produkowane m.in przez Rosatom, Gazprom i Novatek.
Mapa drogowa wodorowych inwestycji
Mapa drogowa „Rozwój energetyki wodorowej w Rosji 2020-2024” autorstwa resortu energetyki została przesłana pod obrady rządu. Rozwój technologii wodorowych na świecie budzi strach w Rosji, największego kraju-eksportera surowców energetycznych. Aby wyjść na przeciw przyszłości, Rosjanie planują aktywnie włączyć się w globalny wyścig i stać się producentem i eksporterem wodoru. W myśl dokumentu koncepcyjnego, Rosjanie od 2021 roku będą starali się budować swoją markę jako wiodącego producenta wodoru.
Sam plan wodorowy podzielony jest na następujące etapy:
– Pod koniec roku urzędnicy opracują koncepcję rozwoju energetyki wodorowej, a także działania wspierające pilotażowe projekty produkcji wodoru.
– Na początku 2021 roku powinny pojawić się zachęty dla eksporterów i nabywców wodoru na rynku krajowym.
– Pierwszymi producentami wodoru będą Gazprom i Rosatom. W 2024 roku firmy uruchomią pilotażowe instalacje wodorowe – w elektrowniach jądrowych, gazowniach i zakładach przetwórstwa surowców.
– W 2021 roku Gazprom ma opracować i przetestować turbinę gazową na paliwie metanowo-wodorowym.
– Do 2024 roku Gazprom będzie badał wykorzystanie wodoru i paliwa metanowo-wodorowego w instalacjach gazowych (silniki, kotły gazowe itp.) Oraz jako paliwo silnikowe w różnych rodzajach transportu.
– W 2024 roku Rosatom zbuduje infrastrukturę testową dla transportu kolejowego wykorzystującego wodór. Mówimy o przejściu pociągów do wodorowych ogniw paliwowych na Sachalinie, co zapowiedziały Koleje Rosyjskie, Rosatom i spółka Transmaszholding w 2019 roku.
Jakie będą metody wytwarzania wodoru?
Rosja jest już producentem wodoru. Jest to jednak wodór przemysłowy. Do jego produkcji wykorzystuje się gaz ziemny czyli jest to tzw.wodór szary. Wodór ten powstaje w procesach przemysłowych, podczas spalania paliw kopalnych. Nie jest to więc paliwo „zielone”, przyjazne na etapie powstawania dla środowiska. Nie byłoby zatem zainteresowania. Dlatego Rosja będzie dążyła, aby powstawało w sposób przyjazny środowisku.
Gazprom, według mapy drogowej, ma skupić się na tworzeniu tak zwanego turkusowego wodoru. Paliwo to powstaje poprzez pirolizę metanu, a jego efektem ubocznym nie jest dwutlenek węgla a sadza. Ta koncepcja zakłada produkcje wodoru blisko miejsc jego konsumpcji. Inna opcja, która jest brana pod uwagę to przesył wodoru systemem gazociągowym poprzez mieszanie go w odpowiednich proporcjach z gazem ziemnym. Według szacunków Gazpromu, do starych magistrali można by dodawać do 20 procent wodoru, natomiast w przypadku takich gazociągów jak Nord Stream, Nord Stream 2 czy Turkish Stream udział wodoru w przesyle mógłby wynosić nawet 70 procent.
Rosatom miałby tworzyć żółty wodór czyli paliwo, które powstaje w wyniku elektrolizy nadwyżki energii elektrycznej wyprodukowanej przez reaktory jądrowe.
W przypadku firmy Novatek, mowa jest o produkcji niebieskiego wodoru, powstającego z gazu ziemnego w technologi sekwestracji powstałego dwutlenku węgla.
Jaki będzie koszt?
Ministerstwo energetyki szacuje, że europejski rynek wodoru będzie wart pomiędzy 32 a 164 mld euro w 2050 roku. Według wiceministra Pawła Sorokina, przewagą Rosji jest zrównoważona baza produkcyjna, dostęp do surowców, bliskość potencjalnych klientów oraz rozbudowana sieć przesyłowa.
Wśród kręgów decyzyjnych pojawia się obawa o niezdrową konkurencję pomiędzy podmiotami państwowymi, które miałyby zajmować się produkcją wodoru. Gazprom jest właścicielem, operatorem gazociągów w Rosji i wyłącznym eksporterem gazu poprzez tę sieć. Rosatom z kolei ma największy potencjał produkcji wodoru, zwłaszcza takiego, który podczas produkcji nie emituje żadnych gazów cieplarnianych. Rosatom intensywnie rozwija sieć farm wiatrowych w Rosji. Dodatkowo prowadzi szereg projektów inwestycyjnych i badawczych związanych z technologią wodorową, m.in z koncernem samochodowym Hyundai. Ta współpraca ma polegać na budowie infrastruktury na rzecz samochodów wodorowych. Strategia spółki zakłada, że wyprodukuje ona 50 mln ton wodoru do 2050 roku.
RBK/Mariusz Marszałkowski
Kędzierski: Wodór ma być ropą naftową XXI wieku. Niemcy chcą być liderem (ROZMOWA)
