Schnell: Klastry energetyczne w Niemczech (ANALIZA)
ANALIZA
Christian Schnell
Współpracownik BiznesAlert.pl
Niemiecka Agencja Energii Odnawialnej (AEE) publikowała pod koniec lipca wyniki sondażu przeprowadzonego w 100 gminach energetycznych, które działają na terenie Niemiec. Funkcjonują one w ramach tzw. klastrów energetycznych, tj. grupy wytwórców i odbiorców energii z danego obszaru stworzonej w celu ułatwienia przepływu energii między nimi oraz promowania lokalnej samowystarczalności energetycznej.
Pojęcie klastra energetycznego jest w Polsce stosunkowo nowym pomysłem, ale w Niemczech ta forma współdziałania różnych podmiotów publicznych i prywatnych ma już dłuższą tradycję. Niemieckie klastry energetyczne są często spotykane w sektorze ciepłownictwa np. komunalne elektrociepłownie wykorzystujące jako paliwo biometan pochodzący z lokalnych biogazowni lub instalacji wytwarzania biodegradowalnych odpadów komunalnych, które razem z kolektorami słonecznymi na budynkach publicznych dostarczają „zielone” ciepło do sieci ciepłowniczych. Mniej istotna staje się współpraca w sektorze elektroenergetycznym, ponieważ w tym sektorze niemieckie prawo energetyczne stosunkowo łatwo dopuszcza tzw. wirtualne elektrownie, które z dużej ilości instalacji stworzą sprzedawcę energii elektrycznej, uczestniczącego na rynku bilansującym oraz na towarowej giełdzie energii.
Dodatkową kwestią jest zarządzanie popytem tzw. demand-site-management, które w dużej mierze jest uzależnione od wdrożenia inteligentnych sieci tj. smart grids. Zgodnie z sondażem najważniejszym powodem uruchomienia klastrów w Niemczech jest lokalna wartość dodana (90 % respondentów). Ponadto ważnym argumentem przemawiającym za tworzeniem klastrów jest partycypacja społeczna (63 % respondentów). Największy potencjał przy wytwarzaniu ciepła przypisywany jest biomasie stałej (66 % respondentów), kolektorom słonecznym (57 % respondentów), biogazowi (43 % respondentów) oraz pompom ciepła (43 % respondentów).
Geotermia z powodów geologicznych ma w Niemczech ograniczony potencjał (13 % respondentów). Zgodnie z sondażem co druga gmina energetyczna planuje w następnych pięciu latach uruchomienie elektrociepłowni/ciepłowni opartej na biomasie. Dwie trzecie respondentów zaangażowała się w ostatnich 12 miesiącach w rozbudowę sieci ciepłowniczych, a jedna trzecia w instalacje wiatrowe i/lub fotowoltaiczne celem wytwarzania energii elektrycznej. Odnośnie zaangażowania w sektorze lokalnych klastrów aż 37 % respondentów wskazało, że w ostatnich 12 miesiącach ono wzrosło , a 43 % stwierdziło, że jest ono na tym samym poziomie. Tylko 20 % stwierdziło, że zaangażowanie maleje. Jednocześnie AEE stwierdziła, że na przestrzeni ostatni lat zakładano coraz mniej wspólnot energetycznych.
Na podstawie tych danych można stwierdzić, że zaangażowanie w lokalne klastry energetyczne rośnie, jednak wspólnota energetyczna jest coraz mniej popularną formą współdziałania, szczególnie mając na uwadze wprowadzenie systemu aukcyjnego dla instalacji OZE wytwarzających energię elektryczną. Obecnie dominują inne prawne formy działania jak np. spółki prawa handlowego. Przeprowadzony wśród gmin energetycznych sondaż obejmował również badanie, które działania są preferowane celem zwiększonego wsparcia ciepłowniczych klastrów energetycznych. Trzy czwarte respondentów wskazało, że zwolnienia podatkowe dla termomodernizacji stanowią preferowaną formę wsparcia. Dwie trzeci respondentów wskazało, że doradztwo dla gmin oraz przejrzyste informacje nt. programów wsparcia są niezbędne dla promocji klastrów. Połowa respondentów, jako pożądaną wskazała konieczność wprowadzenia dodatkowych i efektywniejszych instrumentów wsparcia dla „zielonego” ciepła. Również połowa respondentów stwierdziła, że wymóg wymiany kotłów ciepłowniczych opartych o olej opałowy, gaz i inne paliwa konwencjonalne powinien obejmować kotły, które mają więcej niż 30 lat.
