Szyszko: W Białowieży zanikają siedliska i gatunki priorytetowe dla Europy

Celem tej konferencji, którą współorganizowało Ministerstwo Środowiska, była ocena stanu zasobów przyrodniczych zagospodarowanej części Puszczy Białowieskiej, objętej różnymi formami ochrony.

Pierwszy dzień konferencji w Senacie RP zdominowały wystąpienia poświęcone zasobom przyrodniczym Puszczy Białowieskiej. Sobotnie spotkanie rozpoczął minister środowiska prof. Jan Szyszko. – Puszcza to unikat w skali kraju, podziwia ją cały świat, jest sławna na całym świecie, mamy tam wszystkie formy ochrony, stosowane na świecie, począwszy od pomników przyrody, a skończywszy na rezerwacie biosfery – mówił minister Szyszko. – Powodem tej konferencji jest zaniepokojenie Komisji Europejskiej stanem siedlisk przyrodniczych w puszczy, siedlisk priorytetowych dla UE oraz występujących w nich gatunków, także bardzo ważnych dla Wspólnoty.

Stan tych siedlisk i gatunków znacząco bowiem pogorszył się na skutek decyzji w sprawie puszczy, podjętych za rządów koalicji PO-PSL.

Następnie uczestnicy spotkania wysłuchali prelekcji, dotyczących historii Puszczy Białowieskiej i problematyki jej ochrony, m.in. w ujęciu społecznym. Zagadnienia te omówili prof. Kazimierz Tobolski i mgr inż. Andrzej Nowak, który przypomniał, że pierwszy zapis o Puszczy Białowieskiej pojawił się w kronikach Jana Długosza w XV w.

Spojrzenie ekumeniczne na Puszczę Białowieską w świetle użytkowania jej zasobów przyrodniczych przybliżyli natomiast ks. Leonid Szeszko (duchowny prawosławny) i ks. Józef Poskrobko (duchowny katolicki). W swoim wystąpieniu ks. Szeszko zaznaczył, że Puszcza Białowieska została stworzona przez Boga i zawsze zasługuje na szacunek i troskę ze strony człowieka. Jak podkreślił, nie możemy pozwolić zmarnować tego daru, jakim jest. Z kolei Ks. Józef Poskrobko zaapelował na zakończenie wykładu o uwzględnienie w decyzjach, dotyczących użytkowania i ochrony Puszczy Białowieskiej, założeń ekumenizmu i prawosławnych wartości ludu puszczańskiego, przyczyniających się do zachowania przyrodniczych zasobów tego regionu.

Kolejnym prelegentem był prof. Bogdan Brzeziecki, który wystąpił z prezentacją pt. „Użytkowanie lasu a zróżnicowanie strukturalne i bogactwo gatunkowe ekosystemów leśnych Puszczy Białowieskiej”. Jak zaznaczył prof. Brzeziecki, praktycznie od początku istnienia Puszczy Białowieskiej ludzie byli w niej obecni i użytkowali ją na różne sposoby. Zaznaczył ponadto, że jej bogate zasoby to nie jest wynik braku działań człowieka, tylko efekt ograniczonej skali tych działań.

O tym, jak użytkowanie lasu wpływa na bioróżnorodność i jak jest rola ksylofagów (drewnojadów), mówił natomiast podczas konferencji prof. Jacek Hilszczański.

Drugiego dnia konferencji odbyła się wizja terenowa siedlisk Puszczy Białowieskiej ze szczególnym uwzględnieniem obszarów Natura 2000. Dwudniową konferencję zakończył panel dyskusyjny z udziałem m.in. ministra środowiska prof. Jana Szyszko. W podsumowaniu minister powiedział, że w sprawie Puszczy Białowieskiej jest w stałym kontakcie z Komisją Europejską i UNESCO. – Problem jest poważny, bo w puszczy zanikają siedliska i gatunki priorytetowe dla Wspólnoty Europejskiej – mówił prof. Szyszko. – Pytanie, jak temu zaradzić. Odpowiedź na to pytanie rodzi spór. Jedni uważają, że zaproponowane sposoby naprawcze mogą szkodzić naturalnym procesom zmian, zachodzącym w puszczy, a także siedliskom priorytetowym. Inni zaś sądzą, że trzeba zacząć działać, żeby ratować Puszczę.

Na zakończenie minister środowiska Jan Szyszko przedstawił program planowanych – koniecznych jego zdaniem – działań w sprawie puszczy. Pierwszym z nich będzie przeprowadzenie pełnej dokumentacji wszelkich aktów prawnych i gospodarczych, dotyczących puszczy – od najdawniejszych aż po współczesne. Drugim będzie wykonanie dokumentacji materiałów zamieszczonych w mediach na temat Puszczy Białowieskiej z ostatnich 25 lat. Po to m.in., by pokazać, jak Polska w zgodzie i we współpracy z opinią publiczną potrafiła chronić puszczę w tym okresie.

Po trzecie przeprowadzona zostanie też dokumentacja przyrodnicza każdej części trzech puszczańskich nadleśnictw. Mają one zostać opisane pod względem stanu drzewostanu oraz siedlisk przyrodniczych i gatunków, ze szczególnym uwzględnieniem tych najcenniejszych dla Wspólnoty Europejskiej, objętych ochroną w ramach unijnej sieci Natura 2000.

Po czwarte każda z części trzech puszczańskich nadleśnictw zostanie dokładnie sfotografowana. Te same miejsca będą fotografowane co pięć lat, a powstała w ten sposób dokumentacja fotograficzna będzie dostępna dla wszystkich. Tak, żeby każdy mógł zobaczyć, jakie zmiany zachodzą w tych miejscach.

Po piąte w części trzech puszczańskich nadleśnictw przyroda zostanie zostawiona sama sobie, człowiek nie będzie w nią w żaden sposób ingerował. Ten eksperyment ma posłużyć temu, by dowiedzieć się, jak należy chronić puszczę: czy lepiej ją zostawić samej sobie, czy jednak należy działać, stosując metody czynnej ochrony przyrody.

Organizatorami konferencji byli: Ministerstwo Środowiska, Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości, Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, przy ścisłej współpracy z Parlamentarnym Zespołem ds. Zrównoważonego Rozwoju Europy, Stowarzyszeniem na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski, oraz Samodzielną Pracownią Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych SGGW w Warszawie. Honorowy patronat nad wydarzeniem objął Marszałek Sejmu Marek Kuchciński.

Patronat medialny nad wydarzeniem objęli: Nasz Dziennik, Polskie Radio i Telewizja Trwam.

Wszelkie materiały dotyczące konferencji zamieścimy w najbliższym czasie na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska, w zakładce „Konferencja białowieska”.

Źródło: Ministerstwo Środowiska