Czy Unii wystarczy energii? Regulatorzy konsultują obliczenia
Europejska Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER, Agency for Cooperation of Energy Regulators) prowadzi do 27 maja tego roku konsultacje społeczne w sprawie metod oceny, czy Unia Europejska posiada wystarczające zasoby energii elektrycznej, potrzebne do zaspokojenia popytu, a tym samym bezpieczeństwa energetycznego.
Metodyka obliczania
Urząd Regulacji Energetyki uzasadnia, że metodyki określone w przepisach pakietu „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków” (tzw. pakiet zimowy) są niezbędne do zapewnienia i poprawy niezawodności dostaw energii elektrycznej w Europie. Wyniki obliczeń będą miały wpływ na funkcjonowanie mechanizmów mocowych. W przypadku rynku polskiego, metodyki przełożą się na parametry rynku mocy (takie jak m.in. VoLL czy koszt wejścia nowej jednostki na rynek).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 czerwca 2019 roku w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej reguluje działanie wspólnego rynku energii elektrycznej, w tym funkcjonowanie mechanizmów wystarczalności zasobów – zarówno w odniesieniu do mechanizmów istniejących (czyli tych, które zostały zaakceptowane przez Komisję Europejską przed wejściem w życie tego rozporządzenia) jak i mechanizmów planowanych. W przypadku Polski takim mechanizmem jest rynek mocy.
Rozporządzenie rynku wewnętrznego
URE podkreśla, że zgodnie z przepisami tego rozporządzenia, zastosowanie mechanizmu zapewniającego wystarczalność zasobów należy poprzedzić szeregiem analiz, wśród których powinno znaleźć się m.in. przeprowadzenie oceny wystarczalności zasobów na poziomie europejskim. – Państwa członkowskie także powinny podjąć szereg działań, które będą służyć wyeliminowaniu zakłóceń funkcjonowania rynku energii elektrycznej. Mechanizmy zapewnienia wystarczalności zasobów należy wprowadzać wyłączenie wtedy, gdy zostały wyczerpane wszystkie inne możliwości rozwiązania problemów funkcjonowania rynku – podaje URE.
Dodatkowo – stosownie do przepisów rozporządzenia o wewnętrznym rynku energii – konieczne jest przygotowanie metodyk, na podstawie których odpowiednie organy wykonają analizy lub wyliczenia. Zalicza się do nich metodyka, na podstawie której zostanie ustalona:
- wartość niedostarczonej energii (ang. value of lost load – VoLL);
- koszt kapitałowy nowej jednostki w odniesieniu do jednostek wytwarzania (ang. cost of new entry – CoNe);
- norma niezawodności (tj. określona przez państwo członkowskie akceptowalna „oczekiwana ilość niedostarczonej energii” lub „oczekiwany czas braku dostaw energii elektrycznej”; reliability standard – RS) oraz metoda oceny wystarczalności zasobów na poziomie europejskim (ang. European resource adequacy assessment, ERAA).
Ocena wystarczalności zasobów
Metoda europejskiej oceny wystarczalności zasobów przeprowadzana będzie co roku przez organizację zrzeszającą europejskich operatorów sieci przesyłowych ENTSO-E (ang. European Network of Transmission System Operators for Electricity), na podstawie danych dostarczonych przez krajowych operatorów systemów przesyłowych. – Umożliwi to ocenę ogólnej adekwatności systemu elektroenergetycznego do zaspokojenia obecnego i przewidywanego zapotrzebowania na energię elektryczną i ewentualne zidentyfikowanie problemów wystarczalności zasobów na poziomie Unii, na poziomie państw członkowskich oraz – w uzasadnionych przypadkach – na poziomie poszczególnych stref rynkowych – tłumaczy URE.
Stosownie do przepisów ww. rozporządzenia o rynku wewnętrznym, odpowiednie metodyki zostały przygotowane przez stowarzyszenie ENTSO-E, które po przeprowadzeniu w okresie od grudnia 2019 roku do końca stycznia 2020 roku konsultacji społecznych, czwartego maja 2020 roku przekazało je Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki. ACER będzie mogła wprowadzić zmiany do propozycji ENTSO-E.
Konsultacje społeczne
ACER i URE zachęcają zainteresowane podmioty do udziału w konsultacjach społecznych. Obecnie ACER prowadzi konsultacje społeczne, aby podjąć decyzję w sprawie proponowanych metodyk. Konsultacje ACER potrwają do 27 maja. Po ich zakończeniu ACER rozważy zgłoszone opinie i w terminie trzech miesięcy, tj. do piątego sierpnia br., podejmie decyzję o zatwierdzeniu bądź modyfikacji metodyki. Regulatorzy państw członkowskich UE będą zaangażowani w przygotowanie ostatecznej decyzji.
Metodyka obliczania wartości niedostarczonej energii, kosztu kapitałowego nowej jednostki w odniesieniu do jednostek wytwarzania lub odpowiedzi odbioru i standardu niezawodności (VoLL, CoNE, RS) ma zapewnić państwom członkowskim wspólne podejście do określania pożądanego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.
Przepisy rozporządzenia 2019/943 w sprawie rynku wewnętrznego szczegółowo wskazują zakres przygotowywanej oceny wystarczalności na poziomie europejskim, która ma bazować na zatwierdzonej przez ACER metodzie (art. 23 ust. 5 rozporządzenia). Ocena wystarczalności na poziomie europejskim obejmuje każdy rok w okresie dziesięciu lat od daty tej oceny. W kolejnym kroku, na podstawie zatwierdzonej metodyki, poszczególne państwa członkowskie mogą przeprowadzić oceny wystarczalności na poziomie krajowym, uwzględniając przy tym dodatkowe elementy, w tym np. specyfikę krajowego popytu i podaży energii elektrycznej.
Urząd Regulacji Energetyki/Bartłomiej Sawicki
