Wójcik: Energetyka okiem mędrców
W Polsce w dniach 27 – 29 czerwca naukowcy rozpatrywali problemy rynku energii od matematycznych/fizycznych formuł po politykę klimatyczną. Z końcem ubiegłego tygodnia zakończyła się w Łodzi doroczna konferencja naukowa European Energy Market (EEM). Konferencja była, zgodnie z ustaloną już tradycją, okazją do zaprezentowania badań, wymiany pomysłów oraz omówienia funkcjonowania europejskiego rynku energii, jego rozwoju i głównych wyzwań – pisze Teresa Wójcik, redaktor portalu BiznesAlert.pl.
Bez obecności polityków
Włącznie z najbardziej kontrowersyjnymi wyzwaniami. Co było tym łatwiejsze, że w konferencjach EEM uczestniczyli sami naukowcy, w zasadzie bez udziału polityków. Co nie oznacza braku zainteresowania dorobkiem – do uczestników EEM18 skierował oficjalny list podsekretarz stanu w Ministerstwie Energii Tadeusz Skobel.
Konferencja odbyła się po raz piętnasty, tym razem w Polsce. EEM jest jedną z największych i najbardziej prestiżowych konferencji naukowych w Europie, poświęconych energetyce. Zakres poruszanych problemów obejmuje m.in. metodologiczne aspekty modeli rynku energii, projekty rozwiązań technologicznych, opłacalność inwestycji, politykę regulacyjną, zmiany klimatu. Wszystkie te problemy były rozpatrywane w perspektywie krótko- i długoterminowej oraz w skali europejskiej z jej ogromnym zróżnicowaniem. Konferencje EEM zapewniają wspólną platformę naukowej dyskusji o bieżących wyzwaniach i rozwiązaniach dla europejskich rynków energii oraz dają swobodę przedstawiania nowych pomysłów. Można więc stwierdzić, że w ramach EEM dyskutowane są problemy rynku energii od matematycznych/fizycznych formuł po politykę klimatyczną.
Rynek energii elektrycznej: modele, monitorowanie, rynek mocy oraz techniczne aspekty
Tym razem na Konferencji EEM2018 w Łodzi dyskutowano kilka dziedzin energetyki. Przede wszystkim model rynku energii elektrycznej, jego strukturę, regulację i monitorowanie, projektowanie, wdrażanie i monitorowanie rynku mocy. Alternatywne modele rynkowe dla Europy – rynki węzłowe lub rynki cenowe. Interesująco naukowcy podeszli do bilansowania rynku i zakresu bilansowania. Kolejnym przedmiotem dyskusji były modele sieci przesyłowych i dystrybucji oraz taryfy przesyłu i dystrybucji. Wreszcie w tej grupie rozpatrywano grę rynkową i strategie rynkowe, ich konsekwencje: fuzje i przejęcia. Deficyty energii i rolę dostawcy „ostatniej szansy”. Ważne kwestie poruszano w zakresie ogólnych regulacji europejskich, roli ACER oraz krajowych regulatorów rynku energii.
Naukowcy rozważali techniczne aspekty funkcjonowania rynku energii elektrycznej, w tym technologie sieci inteligentnych, planowanie systemu w otoczeniu rynkowym, ekonomiczne aspekty technologii magazynowania energii. Inny wątek dyskusji był poświęcony kosztom nowych wymogów bezpieczeństwa jądrowego, innowacyjnym technologiom wytwarzania energii oraz technologiom internetowym.
Rynki towarowe, techniczne i finansowe sektora energetyki
Omawiano problemy rynków technicznych: bilansowanie systemu, rezerwę krótkoterminową i świadczenie usług dodatkowych. Jeśli chodzi o rynki towarowe przedmiotem dyskusji były: rynek węgla, rynki zielonych certyfikatów, transgraniczny dostęp do sieci oraz handel energią. Do tej problematyki trzeba też zaliczyć rynki kontraktów terminowych, forward i innych instrumentów pochodnych. A także analizę ekonomiczną ewolucji cen energii, zarządzanie ryzykiem rynków energii, zarządzanie ograniczeniami sieci, zarządzanie portfelem oraz ekonomiczne modelowanie rynku energii.
Wdrażanie unijnej polityki energetycznej i klimatycznej
Kilka wystąpień poświęcono integracji regionalnych rynków energii elektrycznej oraz budowie jednolitego rynku europejskiego. Również kilku uczestników zajmowało się ekonomiką zmian klimatu i ekonomiką odnawialnych źródeł energii, systemami ich wsparcia, ich wpływem na europejskie systemy elektroenergetyczne i rynki energii elektrycznej. Była mowa o dekarbonizacji sektora energetycznego i przewidywanych skutkach.
Rozwój infrastruktury i zarządzanie aktywami
Analizowano przewidywane inwestycje w systemy przesyłowe i dystrybucyjne. Proponowano określone zachęty do inwestowania w transmisję i dystrybucję. Przedstawiono modele wyceny zarządzania aktywami przesyłowymi i dystrybucyjnymi.
Ostatnia grupa problemów sektora to stan i przyszłość rynków gazu i węgla. Tu m.in. zaprezentowano najnowsze odkrycia dotyczące zmniejszenia skutków wykorzystywania paliw kopalnych. Podkreślono znaczenie liberalizacji i nowych przepisów dla europejskiego rynku gazu.
Ogromny dorobek naukowy
Najwięcej materiałów dostarczyli naukowcy niemieccy – według broszury dla uczestników konferencji – 49 opracowań (przyjętych przez recenzentów ). Na drugim miejscu znaleźli się Polacy – przedstawiając 33 opracowania. Następni byli Finowie, po nich Hiszpanie i Portugalczycy (odpowiednio: 21, 15 i 14 opracowań). Łącznie na Konferencję w tym roku wpłynęło ponad 270 opracowań z których przyjęto 230 do prezentacji. Wszystkie opracowania zostały starannie, dwukrotnie recenzowane. Opracowania były przedstawione na 40 sesjach naukowych, zrealizowanych w ciągu trzech dni Konferencji. Będą one mieć znaczenie w rozwoju naukowym sektora energii.
Osią programu EEM2018 było sześć prezentacji (sesji plenarnych), z których na szczególną uwagę zasługują wykłady wybitnych energetyków naukowców. Prof. dr Jean Michal Glachant (Florence School of Regulation) przedstawił wykład „Europejski system energetyczny i rozwój rynku regulowanego nowym prawem” („European energy system and market development under new rules of Winter package”, skrót wystąpienia opublikowany w BiznesAlert.pl 28.06). Kolejny wykład autorstwa prof. dr Alberta Mosera (Uniwersytet w Aachen – Niemcy) „Wspólny europejski rynek energetyczny – gdzie jesteśmy” („One European Electricity Market – Where do we stand?”), przestawił stan tego rynku oraz -krytycznie – jego perspektywy (relacja: BiznesAlert.pl 29.06). Sytuacji w polskiej energetyce poświęcona była prezentacja prof.dr.hab. Władysława Mielczarskiego „Energetyczna rewolucja czy ewolucja”. Sytuację energetyczną na Litwie podkreślając trudności i zagrożenia dla całego regionu omówił Liutauras Varanavicius („Litgrid Lithuania Synchronizing the Baltic power system with ENTSO-E”). Program Unii Europejskiej dla sektora energetyki przedstawili Athanasios Krontiris oraz Dimitrios Sofianopoulos.
Organizatorami 15 Konferencji EEM2018 były: Stowarzyszenie Elektryków Polskich ( Oddział Łódzki) oraz Politechnika Łódzka. A gospodarzem Konferencji goszczącej sprawnie ponad 200 naukowców z całej Europy – profesor dr hab. Władysław Mielczarski, z Politechniki Łódzkiej, który jest założycielem tej konferencji powstałej w 2005 roku. Sponsorami – zapewne także zainteresowanymi merytorycznie były m.in. koncerny energetyczne ABB, VEOLIA, Energa oraz Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego. Kolejna konferencja EEM19 odbędzie się w Słowenii – w Ljubljanie.
