Rusza Yamal LNG. Szansa na współpracę Arabii z Rosją?
Prezydent Rosji, Władimir Putin miał zaproponować strategiczną współpracę energetyczną ministrowi energetyki Arabii Saudyjskiej, Khalidowi al-Falihowi, obecnemu podczas inauguracji projektu Yamal LNG, który pozwala przesyłać arktyczną trasą gaz do Azji. Putin liczy, że dzięki kooperacji z Chinami i Arabią Saudyjską, zbuduje przeciwwagę dla Zachodu, który jego zdaniem utrudnia współpracę poprzez politykę sankcji.
Inauguracja Yamal LNG
W piątek, 8 grudnia, z udziałem przedstawicieli udziałowców projektu Yamal LNG oraz prezydenta Rosji, Władimira Putina, obiekt przeznaczony do skraplania i załadunku surowca rozpoczął oficjalnie pracę. Inwestycja powstała kosztem 27 mld dolarów. Projektowi na ostatniej prostej nie przeszkodziły także zachodnie sankcje, nałożone na Rosję za nielegalną aneksję Krymu. Dostawa została realizowana w porcie Sabetta przez tankowiec „Christophe de Margerie” – pierwszy na świecie lodołamacz klasy Arc7. Głównym partnerem, a jednocześnie beneficjentem projektu będą Chiny.
Inwestycja została sfinansowania przez chińskie banki, a projekt był kontrolowany przez rosyjski, największy, niezależny koncern Novatek, którego mniejszościowym udziałowcem jest francuski Total. Obiekt będzie rocznie produkować 16,5 mln ton LNG przed 2019 r. Terminal Yamal LNG ma stanowić impuls do rozwoju złóż węglowodorów w Arktyce oraz otworzyć Rosję i Chiny na północny, arktyczny kierunek dostaw surowca drogą morską. Gazowce będą pokonywać północną trasę dostaw przez okres co najmniej sześciu miesięcy w roku. Pokonanie trasy zajmie 15 dni, co czyni ją krótszą prawie o połowę od tej, która prowadzi przez Kanał Sueski. Inauguracji obiektu w porcie Sabetta dokonał sam prezydent Rosji, Władimir Putin.
– Kiedy ten projekt się rozpoczął, kilka osób pisało listy powodów, dla których projekt ten nie powstanie. Było to ryzyko, ale widać, że odnieśliśmy sukces. To ważne wydarzenie nie tylko dla sektora energetycznego, ale także dla możliwości wykorzystania surowców, jakie daje nam Arktyka – powiedział prezydent Rosji.
Jakóbik: Yamal LNG. Nadzieja Rosji i kaczka dziennikarska w Polsce (ANALIZA)
Szukanie równowagi – Moskwa – Rijad – Pekin?
Putinowi towarzyszył minister energetyki Arabii Saudyjskiej, Khalid al-Falih. Jak podaje Financial Times, jednym z tematów rozmów między Putinem, firmą Novatek a arabską delegacją była możliwość wspólnych inwestycji w drugim projekcie LNG, który miałby zostać ulokowany w pobliżu.
Rosja dąży do pogłębienia więzi z Chinami i Arabią Saudyjską, szukając równowagi po tym, jak Zachód nałożył na nią sankcje za nielegalną aneksję Krymu i wspieranie wojny na wschodzie Ukrainy.
Rozwijanie eksportu LNG na dużą skalę jest postrzegane jako kluczowa szansa dla przemysłu energetycznego Rosji, zwłaszcza kiedy dostawcy z Kataru i USA stanowią coraz poważniejszą alternatywę, uzupełniając dostawy dla gazociągów prowadzących z Rosji do Europy.
Rosja planuje kolejne obiekty LNG od Bałtyku po Pacyfik, jednak pozbawiona możliwości wsparcia finansowego na większą skalę w związku z sankcjami, poszukuje możliwości finansowania projektów w Azji czy na Bliskim Wschodzie. Zależność jednak jest obustronna. Rosjanie po 2014 roku musieli znaleźć inny model finansowania. Szansą były chińskie kredyty, jednak przełożyło się to wzrost kosztów budowy i obsługi samego kredytu, którego udzieliły Chiny.
Nie oznacza to jednak, że Zachód odciął się od tej inwestycji. W kwietniu tego roku, Novatek przekazał, że największy po Gazpromie koncern wydobywczy w Rosji, zabezpieczył środki finansowe na realizację projektu Yamal LNG w Arktyce.
Prezes Novateku, Leonid Mikhelson powiedział, że agencje kredytów eksportowych w Niemczech i Szwecji dołączyły do modelu finansowania projektu LNG. Nie wymienił jednak nazw tych firm. Jak powiedział, projekt już teraz ma wystarczające wsparcie pod względem wysokości finansowania, jednak udział partnerów z Niemiec oraz ze Szwecji jest ważnym sygnałem politycznym.
Rosja kusi Saudów
– Kupujcie nasz gaz, a zaoszczędzicie ropę – powiedział prezydent Rosji, Władimir Putin, kierując swe słowa do saudyjskiego ministra energetyki Khalida al-Faliha, który również uczestniczył w ceremonii inauguracji w arktycznego obiektu – informuje agencja Interfax.
– Jeśli nadal będziemy pracować, będziemy zmieniać się z rywali w partnerów i korzystać ze wszystkich korzyści, wynikających ze wspólnej pracy – dodał Putin.
Arabia Saudyjska, największy kraj wydobywający ropę w Organizacji Państw Eksporterów Ropy Naftowej, i Rosja osiągnęły pod koniec listopada porozumienie naftowe do końca 2018 roku.
Putin i Król Arabii Saudyjskiej Salman, który przebywał w Moskwie w październiku, mieli rozmawiać o wspólnych ofertach inwestycyjnych o wartości kilku miliardów dolarów, jako impulsie dla gospodarki rosyjskiej, która ucierpiała w efekcie niskich cen ropy naftowej i zachodnich sankcji.
Chiny płacą Rosji i wymagają. Czy Moskwa ustąpi w sprawie Yamal LNG?
Yamal LNG
W ramach projektu Yamal LNG będzie mógł eksportować do 17,5 mln ton gazu ziemnego, głównie na Daleki Wschód, do końca 2019 roku. Do tego celu zostanie wykorzystanych 16 gazowców, które będą przystosowane do dostaw surowca północą trasą, w pobliżu Arktyki. Już w zeszłym roku rosyjscy kredytodawcy zapewnili 1,13 mld dolarów, na wsparcie tego projektu. W finansowaniu tego projektu wsparcia udzieliły chińskie banki.
Prezes Zarządu Novatek, Leonid Michelson powiedział, że rozpoczęcie produkcji skroplonego gazu ziemnego na pierwszej linii produkcyjnej zakładu, to najważniejszy etap w rozwoju projektu Yamal LNG. – Otwieramy nową stronę w historii naszej firmy. Nad projektem pracowało wiele firm w Rosji i za granicą, duże wsparcie i pomoc otrzymaliśmy także od państwa. Jesteśmy wdzięczni wszystkim naszym partnerom, wykonawcom i akcjonariuszom za wspólną pracę nad udanym rozpoczęciem projektu w terminie, zgodnie z budżetem i harmonogramem.
Warto także pamiętać, że Novatek, nabył w lipcu br. od rosyjskiego Gazprombanku za 1.583 mld rubli, 51% udziałów w innym projekcie LNG – „Kriogaz-Vysotsk”, który ma być ulokowany w obwodzie Leningradzkim. Projekt ten ma być dedykowany małotonażowym ładunkom LNG i może stanowić konkurencję dla polskiego terminalu w Świnoujściu czy pływającego terminalu w litewskiej Kłajpedzie.
Rosja zamierza podwoić swój udział w światowym rynku LNG, m.in dzięki temu projektowi, a także innym, które mają powstać w pobliżu Jamał LNG, w Dalekiej Azji czy na Bałtyku, jak Baltic LNG. Otwartym jednak pozostaje pytanie, kto sfinansuje takie projekty w Rosji w przyszłości, zwłaszcza w obliczu możliwości nałożenia dodatkowych sankcji na współpracę z rosyjskimi firmami, jakie dał prezydentowi USA Kongres.
Zachodnie i chińskie firmy to nie jedyni partnerzy Novateku przy Yamal LNG. Przypomnijmy, że w lutym br., rosyjski ambasador w Katarze Nurmachmad Chołow ogłosił, że Katar zainwestuje 2 mld dolarów w projekty Novateku i jest zainteresowany joint venture z udziałem tej firmy.
Novatek, największa prywatna firma wydobywająca gaz ziemny w Rosji, zrealizowała projekt Yamal LNG, mający na celu pozyskanie rynków w Azji i na Pacyfiku. W arktycznym projekcie Novatek posiada 50,1% , Total – 20% , CNPC – 20% , a Fundusz Jedwabnego Szlaku – 9,9% .
Financial Times/Reuters/Novatek/Bartłomiej Sawicki
