Krok milowy Chin na drodze do fuzji jądrowej
12 Listopada 2018 r. chiński reaktor termojądrowy Experimental Advanced Superconducting Tokamak (EAST) wyprodukował elektrony o temperaturze stu milionów stopni Celsjusza. Jest to krok milowy w kierunku opanowania procesów analogicznych do tych zachodzących we wnętrzu Słońca.
Dlaczego świat inwestuje w fuzję?
Fuzja jądrowa jest podstawowym procesem zachodzącym we wnętrzu gwiazd. Polega ona na łączeniu się jąder lekkich atomów takich jak wodór czy hel w cięższe pierwiastki, przy równoczesnym wydzieleniu energii. W wyniku syntezy 1 grama wodoru można wygenerować ilość energii równoważną spaleniu kilku ton ropy naftowej lub węgla. Co więcej, dostępność paliwa wykorzystywanego w reaktorach termojądrowych jest właściwie nieograniczona, ponieważ pochodzi ono z rozkładu cząstek wody morskiej oraz przetwarzania litu. Wizja opanowania źródła nieemisyjnego dysponującego tanim, powszechnie dostępnym i stosunkowo bezpiecznym paliwem jest na tyle kusząca, że Unia Europejska, Japonia, Rosja, Stany Zjednoczone, Chiny, Korea Południowa i Indie zjednoczyły się przeznaczając 10 miliardów euro na rozbudowę testowego reaktora ITER. Przy takiej ilości zainwestowanego kapitału, program stał się drugim najdroższym przedsięwzięciem badawczym w historii (pierwszym jest program Międzynarodowej Stacji Kosmicznej).
Chiński EAST jako część projektu globalnego
W projekcie chińskiego reaktora termojądrowego zadziwiająca jest jego cena. Według oficjalnych raportów, budżet przedsięwzięcia wynosi 300 milionów juanów (ok. 40 milionów euro). Docelowo zastosowane rozwiązania techniczne i wyniki badań uzyskane dzięki projektowi EAST mają wesprzeć budowę pierwszego komercyjnego termoreaktora. W 2025 roku ITER ma być zdolny do podtrzymywania mocy 500-1100 MW przez około 1000 sekund, natomiast celem międzynarodowych starań jest stworzenie generacji reaktorów o mocy powyżej 3000 MW.
Zalety reaktorów fuzyjnych
Jak każda nowa technologia, także fuzja jądrowa ma swoich przeciwników. Projekt ITER jest krytykowany za swoją kapitałochłonność oraz brak bezpośredniego przełożenia na generację energii. Należy jednak pamiętać o długofalowych korzyściach jakie daje sukces projektu: braku emisji substancji szkodliwych i gazów cieplarnianych (wytwarzane izotopy pierwiastków radioaktywnych charakteryzują się krótkim czasem rozpadu), tanim, powszechnie dostępnym paliwie oraz możliwości szybkiego wygaszenia w razie awarii.
SKNE
