List: Atom może uratować klimat

22 maja 2019, 09:15 Atom

List otwarty zagranicznych naukowców i ekologów, skierowany do władz Niemiec i Belgii, w którym apelują oni o nie zamykanie elektrowni jądrowych.

Piszemy ten list otwarty z głęboką troską o przyszłe pokolenia oraz o cały świat przyrody. Spalając paliwa kopalne i emitując gazy cieplarniane powodujemy globalne ocieplenie, zakwaszamy morza i zagrażamy obszarom przybrzeżnym podnosząc poziom oceanów. Konsekwencje mogą być daleko idące, samonapędzające się i potencjalnie nieodwracalne. Jesteśmy przekonani, że możemy uniknąć najgorszych zagrożeń i zapewnić lepszą przyszłość dzięki nauce oraz mądremu wykorzystaniu wszystkich środków, które mamy do dyspozycji.

Aby utrzymać zmiany klimatu w rozsądnych granicach, musimy odejść od spalania paliw kopalnych tak szybko, jak to tylko możliwe. Co najmniej od czasu przedstawienia przez naukowców amerykańskich Raportu Charneya z 1979 wiedzieliśmy, że podwojenie stężenia dwutlenku węgla w atmosferze doprowadzi do globalnego ocieplenia na poziomie 1,5°C – 4,5°C. Wiedzieliśmy również od wielu dekad, że paliwa kopalne zatruwając powietrze powodują dziesiątki tysięcy zgonów. Jednak ówczesne ruchy ochrony środowiska praktycznie nie protestowały przeciwko elektrowniom węglowym tylko przeciwko elektrowniom jądrowym, postrzegając je, jako niemożliwe do zaakceptowania zagrożenie dla ludzkości i dla planety.

Ta ocena okazała się tragicznym błędem. Energia jądrowa jest jednym z najbezpieczniejszych głównych źródeł energii po uwzględnieniu pełnego cyklu życia, być może nawet najbezpieczniejszym w ogóle. Drastycznie więcej ludzi zginęło przedwcześnie w wyniku normalnej eksploatacji energetyki opartej o paliwa kopalne niż w wyniku wypadków jądrowych. A ponieważ w odpowiedzi na lęki przed energią jądrową rządy zamykały elektrownie jądrowe i zwykle zastępowały je elektrowniami na paliwa kopalne, ruch antyjądrowy spowodował dużo więcej szkód dla ludzi i dla środowiska, niż im zapobiegł.
To dotyczy również Belgii i Niemiec. W samych Niemczech w latach od 1971-2009 energia jądrowa zapobiegła od 29 tys. do 470 tys. przedwczesnych zgonów spowodowanych przez zanieczyszczenia powietrza. Jednak dziś rządy zamykają elektrownie jądrowe przed czasem, nadal eksploatując elektrownie na paliwa kopalne, a nawet planując budowę nowych. Uważamy to za etycznie niedopuszczalne.

Elektrownie jądrowe nadal wytwarzają około jednej czwartej niskoemisyjnej elektryczności w Niemczech oraz około trzech czwartych w Belgii. Mimo tego rządy Niemiec i Belgii planują całkowite wyłączenie wszystkich elektrowni jądrowych, w Niemczech do 2022, w Belgii do 2025. Decyzja ta została podjęta, mimo że eksploatacja elektrowni jądrowych jest całkowicie kompatybilna z dalszą budową elektrowni wiatrowych i słonecznych i zapewnia niezawodną podstawę systemu energetycznego, niezależną od pogody i pory dnia. Badania naukowe pokazują, że aby zwiększyć szanse udanej dekarbonizacji energetyki należy oprzeć ją nie tylko o wiatr i słońce, ale również o źródło zasilania niezależne od pogody i pory dnia. Jedynym takim źródłem zapewniającym zeroemisyjną energię jest energetyka jądrowa.

Zarówno Belgia jak i Niemcy zaplanowały budowę nowych elektrowni na paliwa kopalne – a dokładniej, nowych elektrowni gazowych. Wprawdzie w porównaniu z elektrowniami spalającym węgiel ich emisje są o połowę niższe, ale budowa dodatkowych elektrowni na paliwa kopalne spowoduje, że całkowita redukcja emisji CO2 naszego systemu energetycznego do połowy wieku będzie wysoce nieprawdopodobna, a jest ona potrzebna do osiągnięcia klimatycznych celów 1,5°C lub 2°C.

Uważamy, że pilny charakter kryzysu klimatycznego jest wystarczającym powodem do odejścia od procesu zamykania elektrowni jądrowych. My, niżej podpisani zwracamy się do decydentów politycznych w Belgii i Niemczech o:
1. wyznaczenie jako celu energetyki o zerowych lub negatywnych emisjach CO2 zamiast celu 100% odnawialnych źródeł energii,
2. zawieszenie zaplanowanych przedwczesnych wyłączeń elektrowni jądrowych tak długo, jak działają elektrownie spalające paliwa kopalne,
3. polityczne wspieranie niezbędnej rozbudowy energetyki jądrowej w Unii Europejskiej zamiast blokowania tego procesu,
4. niebudowanie żadnych nowych elektrowni na paliwa kopalne oraz uwzględnienie opcji budowy nowych elektrowni jądrowych przy zastępowaniu wyłączanych elektrowni na paliwa kopalne.

Zwracamy się do rządu federalnego Niemiec o zawieszenie likwidacji elektrowni jądrowej w Philippsburgu zaplanowanej na koniec bieżącego roku i wyłączenie zamiast tego elektrowni węglowych. To nie tylko zapobiegnie możliwym do uniknięcia zgonom powodowanym przez zanieczyszczenie powietrza, ale również pozwoli nam zbliżyć się do celów redukcji emisji. Tak długo, jak pracują elektrownie na paliwa kopalne, wyłączanie działających elektrowni jądrowych mających relatywnie niskie koszty eksploatacyjne i zerowe emisje jest nieodpowiedzialne.

Dzięki dobrej polityce klimatycznej możemy zmienić przyszłość cywilizacji ludzkiej na lepsze – nawet teraz, natychmiast – przez szybsze zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. Aby osiągnąć ten cel, musimy wyzwolić się z nieuzasadnionych, tradycyjnych ograniczeń i zacząć działać wspólnie, wykorzystując wszystkie dostępne środki, w tym energię jądrową.

Sygnatariusze:
Dr Maarten Boudry, filozof nauki, Uniwersytet w Gandawie, Belgia
Dr hab. Simon Friederich, filozof nauki, Uniwersytet w Groningen, Belgia, zarząd Ökomoderne e.V.
Kirsty Gogan, CEO Energy for Humanity
Prof. dr James Hansen, klimatolog, Uniwersytet Columbia
Prof. dr hab. Rafaela Hillerbrand, filozofka nauki i etyczka technologii, Karlsruher Institut für Technologie
Mark Lynas, autor i działacz na rzecz ochrony przyrody
Iida Ruishalme, biolog, blogerka Thoughtscapism.com, członkini ruchu Mothers for Nuclear
Amardeo Sarma, inżynier elektryk i jeden z liderów globalnego ruchu sceptyków/racjonalistów
Dr Anna Veronika Wendland, Historian for Eastern Europe and Science & Technology Studies, Herder Institute for East Central European History – Institute of the Leibniz Association, Marburg, Germany
Początkowi sygnatariusze działali samodzielnie, jako osoby prywatne, nie działając w imieniu organizacji, w których pracują zawodowo lub w ramach wolontariatu. To samo dotyczy wszystkich osób dołączających do niniejszego apelu.

Osoby wspierające:
Michael Shellenberger, autor, współzałożyciel Breakthrough Institute, założyciel Environmental Progress, umieszczony na liście Heros of the Environment magazynu Times, Kalifornia, USA.
Jef Van Gils, nauczyciel nauki z Gandawy, Beglia
Prof. dr Ruud Koopmans, socjolog z Berlina, Niemcy, badacz ruchów społecznych, np. sprzeciwiających się energii jądrowej
Ludger Wess, autor, Niemcy
Didrik Thijssen, inżynier budownictwa, Overijse, Belgia
Julie Wornan, aktywistka klimatyczna, autorka książki o klimacie dla dzieci, Francja
Fabienne Sandkühler, Wiceprzewodnicząca., Partei der Humanisten, Niemcy

climatecal.eu/Cire.pl