KOMENTARZ
Kamil Moskwik
analityk Instytutu Sobieskiego, współpracownik BiznesAlert.pl
Zatwierdzenie protokołu z Kioto przez Unie Europejską i państwa członkowskie spowodowało zobowiązanie do redukcji gazów cieplarnianych. Dokumentem na którym opiera się cały mechanizm jest dyrektywa 2003/87/WE z dnia 13 października 2003 roku ustanawiająca system handlu przydziałami gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE. Głównym założeniem systemu było zniechęcenie do kupowania uprawnień w celu stymulacji przemysłu do inwestycji w zielone technologie.
Niestety w 2009 roku unijne gospodarki spowolniły, doprowadziło to do powstania nadpodaży uprawnień na rynku. Głównym czynnikiem, który wpłynął na powstanie nadwyżki był kryzys gospodarczy. Ograniczono produkcję oraz inwestycje co przyczyniło się do zmniejszenia zapotrzebowania na instalacje na uprawnienia do emisji. Komisja Europejska zauważyła problem i w 2014 roku wprowadziła mechanizm back-loadingu (czasowe wycofanie 900 mln uprawnień, które miały powrócić na rynek w latach 2019-2020, w momencie ustabilizowania się sytuacji). Mechanizm miał sprzyjać inwestycjom firm w technologie niskoemisyjne, oraz przesunął w czasie nadpodaż uprawnień na rynku.
W styczniu 2014 roku Komisja Europejska zaproponowała wprowadzenie mechanizmu rezerwy stabilizacyjnej. Idea jest prosta – opiera się na przeniesieniu określonej liczby uprawnień do specjalnej rezerwy w momencie, gdy ich liczba na rynku będzie większa niż 833 miliony. W sytuacji wystąpienia niedoboru, wolumeny zostałyby uwolnione z rezerwy i każdorazowo w prowadzane na rynek (100 mln uprawnień). Należy zatem wskazać, że uwalnianie uprawnień do emisji z MSR będzie ściśle uzależnione od liczby uprawnień do emisji znajdujących się na rynku. Głównym celem MSR jest doprowadzenie do równowagi na rynku pomiędzy popytem i podażą. [1]
Natomiast 24 lutego Komisja Środowiskowa Parlamentu Europejskiego przyjęła propozycję, zgodnie z którą uruchomienie rezerwy stabilizacyjnej powinno nastąpić najpóźniej do 31 grudnia 2018 roku. Komisja Europejska oceniając skuteczność wprowadzenia MSR dla redukcji emisji gazów cieplarnianych wskazuje, że wcześniejsze uruchomienie mechanizmu powinno wprowadzić równowagę na rynku emisji. Jednocześnie Komisja podnosi, że wprowadzenie MSR jest niezbędne dla zapewnienia większej przewidywalności na rynku. [2]
Innowacje szansą dla Polski?
Wycofane uprawnienia poprzez backloading mają trafić do MSR. Generalnie ujmując, wolumen który miał zostać przywrócony na rynek, może zostać z niego usunięty, co spowoduje mniejszą podaż oraz zwiększenie jednostkowej ceny uprawnienia a to z kolei może odbić się na cenie dla odbiorców końcowych. Cały mechanizm ma spowodować wzrost inwestycji w zieloną technologię i sukcesywne odchodzenie od przemysłu ciężkiego.
Jedną z szans na redukcję emisji CO2 w Polsce są innowacje. Warto zaznaczyć, że wdrażanie innowacji przez firmy ma na celu ochronę ich pozycji rynkowej oraz zwiększenie konkurencyjności. Innowacjami mogą być zarówno nowe rozwiązania organizacyjne, technologie czy też nowe standardy dla tworzonych produktów czy usług. Krótko mówiąc – innowacje budują strategiczną pozycję firmy na rynku. [3]
Podczas XXI Konferencji Stron Konwencji Klimatycznej ONZ w Paryżu został poruszony temat Clean Coal Technologies. Polscy naukowcy zaprezentowali wyniki badań i możliwości ograniczenia emisji CO2 przez zastosowanie nowoczesnych technologii spalania węgla. Według nich Polska powinna intensywniej wspierać rozwój czystych technologii węglowych m.in. wysokosprawna energetyka (spalanie, usuwanie CO2 ze spalin, zagazowanie węgla). Przedstawione zostały także wyniki badań z których wynika, że gospodarstwa domowe są poważnym źródłem emisji CO2 w Polsce. Uwarunkowane jest to korzystaniem z przestarzałych i nieefektywnych pieców wysokoemisyjnych.
Warto zaznaczyć, że w ramach programu finansowanego przez Narodowe Centrum Badan i Rozwoju powstał największy na świecie kocioł spalający biomasę w Połańcu, największe bloki fluidalne pozwalające spalać gorszej jakości paliwa i biomasę w Łagiszy i Turowie. Według naukowców czyste technologię są przyszłością węgla kamiennego w Polsce.
Nowoczesne technologie węglowe są melodią przyszłości w polskim górnictwie, które sukcesywnie trzeba rozwijać. Natomiast wprowadzanie MSR spowoduje dodatkowe opłaty dla przedsiębiorstw. Kluczem do wszystkiego jest cena wyemitowania tony CO2, dla energetyki jest to kluczowa sprawa ponieważ elektrownia węglowa emituje mniej więcej jedną tonę CO2(dziś oscyluje na poziomie około 8 EUR/t) na każdą wyprodukowaną MWh energii elektrycznej – oznacza to, że cenę pozwoleń należy wliczyć w przyszłą estymowaną cenę energii elektrycznej. [4]
Źródła:
[1] http://www.chronmyklimat.pl/wideo/polityka-klimatyczna/rezerwa-stabilizacyjna-jednak-od-roku-2019
[3] Finansowanie inwestycji energetycznych w Polsce, PwC, ING
http://biznesalert.pl/nowoczesne-technologie-weglowe-pomoga-w-redukcji-emisji-co2-w-polsce/
