Rozwój sektora elektromobilności to jeden z flagowych projektów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. To też jeden z warunków ograniczenia negatywnego wpływu transportu na jakość powietrza zwłaszcza w aglomeracjach miejskich. Istotna rola w powodzeniu tego przedsięwzięcia przypada samorządom. Dlatego to właśnie im dedykowany jest praktyczny podręcznik, który ma pomóc przygotować analizę kosztów i korzyści związanych z inwestycjami w tabor zeroemisyjny.
Jednym z podstawowych instrumentów realizacji rozwoju transportu zeroemisyjnego jest ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Określa ona nie tylko konkretne zadania, które gminy powinny w tym celu podejmować, ale także zobowiązuje samorządy do sporządzania co 36 miesięcy, analizy kosztów i korzyści związanych z inwestycjami w tabor zeroemisyjny. Pierwsza analiza kosztów i korzyści musi być sporządzona przez jednostkę samorządu terytorialnego i poddana obowiązkowym, minimum 21-dniowym konsultacjom społecznym, już do 31 grudnia 2018 r.
Z początkiem lipca 2018r. Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej – Partner Merytoryczny Programu E-bus, koordynowanego przez Polski Fundusz Rozwoju, rozpoczęła dystrybucję podręcznika dla samorządów. Stanowi on wytyczne do opracowania analizy kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem autobusów zeroemisyjnych przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej, wymaganej ustawą o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Podręcznik został przygotowany przez Dr. Marcina Gomadzkiego. Współpracowały przy nim Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, Ministerstwo Energii i Polski Fundusz Rozwoju.
„Przewodnik” jest pierwszym opracowaniem, które porządkuje zasady analiz kosztów i korzyści narzuconych ustawą inwestycji w zeroemisyjny transport publiczny. Wskazano w nim elementy metodyki analiz, które można zaczerpnąć z metodyki wyceny projektów unijnych, ale również kwestie, które te analizy będą różniły od analiz projektów unijnych.
„Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, wspólnie z Polskim Funduszem Rozwoju realizuje Program E-bus. Jego głównym celem jest wsparcie projektowania i produkcji polskich autobusów elektrycznych na potrzeby komunikacji miejskiej. W polskich miastach już dziś jeździ 99 autobusów elektrycznych, a na następny rok zaplanowane są zakupy 356 kolejnych. Co kluczowe, zdecydowana większość z nich pochodzi z polskich fabryk. To pokazuje, że polskie autobusy elektryczne już dzisiaj cieszą się dobrą opinią użytkowników w Polsce, ale co również ważne, w Europie i na świecie. Polscy producenci mają szansę stać się liderami w tym obszarze” – mówi minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz.
Proces zakupu pojazdów zeroemisyjnych wymaga racjonalnego podejścia. Powinien brać pod uwagę przeciętną wielkość floty danego podmiotu i aktualny koszt utrzymania infrastruktury potrzebnej do jej obsługi. Konieczne jest także zapewnienie ciągłości realizowanych zadań publicznych w potencjalnej sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej lub paliw alternatywnych. Chodzi też o to, by jak najefektywniej wykorzystywać środki publiczne oraz zapewnić dostępny cenowo transport publiczny.
Zgodnie z nowymi przepisami analizę kosztów i korzyści będzie musiała sporządzić jednostka samorządu terytorialnego, która świadczy usługę lub zleca świadczenie usługi komunikacji miejskiej w rozumieniu ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym. Z obowiązku zostały wyłączone gminy i powiaty o liczbie mieszkańców mniejszej niż 50 tys.
„Przygotowana przez nas ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych określiła zadania dla gmin, związane z rozwojem transportu zeroemisyjnego. Jednocześnie aby jak najefektywniej wykorzystywać środki publiczne oraz zapewnić dostępny cenowo transport publiczny, ustawa nałożyła obowiązek opracowania analizy kosztów i korzyści, związanych z wykorzystaniem autobusów zeroemisyjnych. Przepisy ustawy w sposób ogólny nakreśliły zasady tworzenia takiej analizy, ponieważ specyfika każdej jednostki samorządu terytorialnego jest inna i na poziomie regulacji nie jest uzasadnione tworzenie jednego modelu analizy” – zaznacza wiceminister energii Michał Kurtyka.
„Wychodząc naprzeciw możliwości sprostania przez Jednostki Samorządu Terytorialnego, wyzwaniu jakim jest rzetelne i kompleksowe opracowanie analizy, przedstawiamy Państwu przewodnik, mając nadzieję, że będzie on pomocny w budowaniu świadomości i kompetencji w obszarze rozwoju elektromobilności” – dodaje Bartłomiej Pawlak, członek zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju.
Na koniec 2016 roku po ulicach 6 polskich miast: Warszawy, Krakowa, Inowrocławia, Jaworzna, Lublina i Ostrołęki, jeździły 33 autobusy elektryczne. Dziś jest ich 99. Biorąc pod uwagę statystyki roczne tempo wzrostu ilości E-busów wynosi niemal 300% i przewiduje się, że jeszcze przyspieszy.
Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologi
