13 lutego rosyjski rząd przyjął mapę drogową rozwoju rynku gazu LNG małej skali oraz wsparcia tego paliwa w transporcie do 2025 roku. Czy to rosyjska alternatywa wobec paliw alternatywnych w motoryzacji? – zastanawia się Mariusz Marszałkowski, redaktor BiznesAlert.pl.
LNG to remedium na gazyfikację ?
O wyzwaniach związanych z gazyfikacją Rosji pisałem w innym tekście BiznesAlert.pl. Wśród rozwiązań problemu z gazyfikacją obszarów Rosji odległych od głównych magistrali gazowych pojawiły się pomysły wykorzystania do tego celu LNG. Pomimo ogromnych zasobów gazu, wielu Rosjan wciąż nie ma dostępu do gazu ziemnego jako paliwa do m.in. ogrzewania swoich domostw. Mapa drogowa, którą niedawno przyjął rząd rosyjski, ma pomóc w popularyzacji tej metody gazyfikacji. Sama mapa wytycza kilka celów, które mają zostać osiągnięte do 2025 roku.
Pierwszym z nich jest stymulacja nowych inwestycji w zakłady produkcyjne LNG małej skali. Obecnie na terytorium Federacji Rosyjskiej funkcjonuje 11 zakładów do produkcji gazu skroplonego o łącznej wydajności 100 tys. ton rocznie. Ich obecne wykorzystanie również nie jest oszałamiające, bo wynosi około 40 procent mocy.
Osiem z nich produkuje gaz na potrzeby krajowej konsumpcji, zasilając 1145 gospodarstw domowych w czterech osadach. Zgodnie z założeniami, w najbliższych latach ma dojść do znacznego zmniejszenia barier administracyjnych, dotychczas blokujących powstawanie nowych inwestycji w tym segmencie. Planuje się również zreformować regulacje prawne dotyczące BHP, ekologii, bezpieczeństwa ppoż. tak, aby móc maksymalnie obniżyć koszty nowych projektów. Mapa drogowa ma na celu również pobudzić firmy motoryzacyjne i inwestorów prywatnych do stosowania większej ilości gazu jako paliwa napędzającego transport samochodowy, rolnictwo, transport wodny oraz kolej.
Kierunki reform
Mapa drogowa rozwoju LNG małej skali składa się z 8 rozdziałów i 29 punktów.
Pierwszym z nich jest bezpieczeństwo przeciwpożarowe. Rozdział ten zawiera 9 punktów, które odnoszą się do aspektów związanych z bezpieczeństwem przeciwpożarowym instalacji produkcji LNG, transportu, magazynowania i tankowania. Zgodnie z wyznaczonymi zadaniami, do grudnia 2022 przygotowane mają zostać szczegółowe akty prawne dotyczące tego zagadnienia. Odpowiedzialnymi za prace legislacyjne mają być: Ministerstwo ds. Sytuacji Nadzwyczajnych, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Ministerstwo Energetyki, Ministerstwo Transportu oraz Ministerstwo Rozwoju.
Drugi rozdział dotyczy bezpieczeństwa przemysłowego oraz zabezpieczenia obiektów infrastruktury paliwowo-energetycznej. Ten rozdział składa się z czterech punktów, które odnoszą się do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania tym obiektom poprzez dostosowanie i nowelizację aktualnie obowiązujących aktów federalnych. Za ich przygotowanie odpowiedzialne będą m.in. Technostres, Ministerstwo Energetyki, Ministerstwo Transportu oraz pozostałe agendy rządowe, takie jak „Rosyjskie Drogi”.
Trzeci rozdział składający się z trzech punktów dotyczy regulacji podatkowych, fiskalnych i „innych” środków ekonomicznych. Ten element tyczy się wsparcia finansowego i regulacyjnego nowych inwestycji, m.in. poprzez pozabudżetowe wsparcie regionów chcących zainwestować w transport miejski oparty na LNG. Powstać ma również mechanizm wsparcia eksportu gazu z małych instalacji w celu wsparcia ich rentowności. Uproszczeniu ma ulec również mechanizm wydawania zgód zabudowy i wydzielenie odpowiednich gruntów pod planowane inwestycje. Propozycje przygotować ma m.in. Ministerstwo Rozwoju, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Budownictwa. Według harmonogramu, gotowe projekty mają zostać przedstawione do końca marca 2021 roku.
Czwarty rozdział, który zawiera cztery punkty, wskazuje konieczność usunięcia barier administracyjnych, dotyczących budowy nowych obiektów produkcyjnych, magazynowych oraz wykorzystania LNG w transporcie samochodowym, wodnym i kolejowym. Punkty z tego rozdziału zakładają modyfikację i powstawanie nowych aktów prawnych dotyczących ułatwiania powstawania nowych obiektów i instalacji LNG poprzez dostosowanie m.in. norm klasyfikacyjnych do zastosowania w certyfikacji LNG małej skali. Głównymi odpowiedzialnymi za przygotowanie tych rozwiązań będą: Ministerstwo ds. Sytuacji Nadzwyczajnych, Ministerstwo Rozwoju, Ministerstwo Energetyki oraz Federalna Służba Antymonopolowa.
Piąty rozdział składa się z dwóch punktów i dotyczy rozwoju rosyjskich technologii małego LNG. Ten rozdział skupia się na przygotowaniu propozycji priorytetowych rozwiązań wsparcia zaplecza sprzętowo-technologicznego w dziedzinie LNG oraz stymulacji inwestycji przemysłowych w dziedzinie opracowywania technologii m.in. skraplania i regazyfikacji, transportu, silników czy modułów służących tankowaniu pojazdów. Swoje propozycje mają przygotować m.in. Ministerstwo Transportu, Ministerstwo Energetyki oraz firma Rostec. Według harmonogramu, mają na to czas do lipca 2021 roku.
Szósty rozdział, który składa się z jednego punktu, dotyczy promocji produkcji pojazdów wykorzystujących LNG. Odpowiedzialne za to ma być Ministerstwo Przemysłu i Handlu, które do 1 marca ma przygotować zestaw propozycji.
Siódmy rozdział dotyczy stymulacji zapotrzebowania na LNG służącego do transportu poprzez m.in. przygotowanie wytycznych dla przedsiębiorstw, w których skarb państwa posiada powyżej 50 procent udziałów. Ma to zobowiązać firmy do inwestycji w pojazdy wykorzystujące gaz skroplony jako paliwo. Według harmonogramu działania te mają trwać od 2021 do 2024 roku. Kolejnym punktem tego rozdziału jest aktualizacja dokumentu z 2016 roku dotyczącego współpracy pomiędzy Gazpromem, Kolejami Rosyjskimi (RŻD), spółkami Sinara oraz Transmaszholding, w celu zwiększenia wykorzystania LNG jako paliwa silnikowego w działalności tych firm.
Ósmy rozdział przewiduje podejmowanie innych działań, m.in. zakłada stałe monitorowanie postępów i realizacji wcześniejszych rozdziałów. Odpowiedzialnym za to ma być Rosstat. Kompleksowo mają być wdrażane rozporządzenia dotyczące m.in. wspierania powstawania infrastruktury do tankowania LNG, wspierania konwersji sprzętu i silników na gazowe, stymulowania popytu na gaz ziemny w motoryzacji poprzez działanie samorządów oraz ogólną promocję gazu jako paliwa samochodowego.
Zgodnie z założeniami mapy drogowej, Rosja ma posiadać w 2025 roku możliwość produkcji LNG w instalacjach małej skali na poziomie 83,3 tony na godzinę. W 2020 roku było to 21,7 tony na godzinę. W przypadku stacji tankowania LNG, których w 2020 roku było w Rosji 10, w 2025 roku ma ich być 81.
Jaki jest cel?
Rosyjskie władze dostrzegły, że dotychczas nie wykorzystywano w pełni potencjału, jaki niesie za sobą gaz ziemny, zwłaszcza w dziedzinie motoryzacji i transportu. O ile coraz więcej rosyjskich statków (tankowce, i metanowe LNG, ale także frachtowce należące do Sovcomfłota) przystosowane są do korzystania z gazu jako paliwa, tak w pozostałych dziedzinach gospodarki udział gazu jest znikomy.
Mapa drogowa ma: po pierwsze doprowadzić do większej produkcji gazu LNG w małym formacie, przeznaczonym do wykorzystywania na rynku wewnętrznym, po drugie pomóc w realizacji programu gazyfikacji Rosji, zwłaszcza prowincji oddalonych od infrastruktury gazowej, po trzecie wzbudzić kolejny sektor gospodarki, tj. motoryzację, do skierowania uwagi na paliwo gazowe jako alternatywę wobec paliw tradycyjnych tj. pochodzących z rafinacji ropy naftowej. Ten ostatni element może być kluczowy w kontekście zaostrzającej się polityki klimatycznej w UE. Rosjanie z rezerwą podchodzą do paliw alternatywnych, takich jak wodór (chociaż nie porzucają samej idei) i dalej wierzą, że gaz może w przyszłości być atrakcyjnym paliwem w transporcie. Celem Rosji może być wywołanie światowej dyskusji i odwrócenia trendu, dla Rosji niekorzystnego, odchodzenia od paliw kopalnych w codziennym życiu zwykłych obywateli m.in. UE i skorzystanie z własnych zasobów gazu ziemnego jako zamiennika „brudnej” ropy.
Mapa drogowa ma pomóc w realizacji tych celów, oraz wskazać kierunki nie tylko dla ośrodków władzy centralnej i spółek państwowych, ale także dla władz regionalnych. Potencjał wykorzystania paliwa w postaci LNG jest spory, a w wzmianka o wsparciu eksportu tych rozwiązań każe patrzeć na niego szerzej w kontekście międzynarodowym.
Marszałkowski: Gazyfikacja Rosji sprawia problemy Gazpromowi i Kremlowi (ANALIZA)
