Czy Polska może stać się hubem energetycznym dla Europy? Nad tym zagadnieniem, w kontekście oceny perspektyw rozwoju polskiej energetyki do 2030 r., pochylili się uczestnicy debaty zorganizowanej 22 marca przez Fundację im. Lesława Pagi. Dyskutowali p. Filip Kowalski, dyrektor sektora energetycznego i zasobów naturalnych na Europę Środkowo-Wschodnią w SAP Polska, p. Beata Wiszniewska, dyrektor generalny PIGEOR, p. Tomasz Pochwat – przedstawiciel działu rozwoju rynku Lubelski Węgiel BOGDANKA S.A. oraz p. dr Adam Czyżewski, główny ekonomista PKN ORLEN. Debatę poprowadzili Marek Dawidowski i Piotr Zdyb, uczestnicy IV edycji Akademii Energii.
Dyskusję rozpoczęło pytanie o ocenę trwających inwestycji w infrastrukturę energetyczną oraz o ewentualne źródła wzorców, z których czerpać powinna Polska myśląc o innowacyjności energetyki. Jako pierwszy głos zabrał dr Czyżewski, twierdząc, że trzeba sprawić, by w przyszłości Polska stała się źródłem innowacji dla innych państw Europy, a nie odwrotnie. Wyjaśnił, że na rozwój w energetyce należy patrzeć w perspektywie długofalowej, podejmując decyzje dotyczące potrzeb, które pojawią się za kilkanaście lat w oparciu o wiedzę, którą dysponujemy dziś. Przykładem takiego działania są inwestycje Orlenu w elektrownie gazowe, wynikające z przeprowadzonych kilka lat temu analiz.
Wątek kontynuował dyrektor Kowalski, akcentując łatwość wymiany technologicznej wynikającej z członkostwa we wspólnej Europie. W tym kontekście zwrócił uwagę na zalety programy Horizon 2020, dzięki któremu łatwiejsze stało się kojarzenie środowisk naukowych i biznesowych z różnych państw członkowskich. Zdaniem przedstawiciela SAP Polska, polskiej innowacyjności sprzyjają realizowane duże inwestycje infrastrukturalne – most energetyczny Litwą, gdański naftoport i terminal LNG w Świnoujściu.
Do wypowiedzi tych odniosła się p. Wiszniewska twierdząc, że polska energetyka to przestarzałe jednostki wytwórcze i sieć infrastrukturalna, co wymusza podjęcie zasadniczych decyzji, które zmienią ten stan. Zdaniem reprezentantki PIGEOR, Polska powinna długofalowo bazować na odnawialnych źródłach energii i rozproszeniu źródeł. Są one bowiem bezpieczniejsze niż atom i mniej szkodliwe dla środowiska niż węgiel. Technologie OZE są już dostępne i można je wdrażać na szeroką skalę, choć, póki co, ze wsparciem. Wsparcie to jednak pozwoli nam w przyszłości dorobić się własnych technologii, w przypadku zaś, gdy się takowych nie doczekamy, będziemy musieli je importować z innych państw.
Nastroje studził nieco p. Tomasz Pochwat, mówiąc, że każda decyzja dotycząca inwestycji będzie oceniana przede wszystkim pod kątem opłacalności. Ewentualna koncentracja gospodarki może zaś nastąpić głównie dzięki determinacji prywatnych przedsiębiorstw.
Paneliści odnieśli się następnie do pytania , czy bez państwowego wsparcia inwestycje w OZE ciągle byłyby opłacalne. Zdaniem przedstawicielki PIGEOR byłoby tak w sytuacji, gdy wstrzymane zostałoby również państwowe dotowanie węgla, , a w najbliższej przyszłości można oczekiwać dalszego dynamicznego spadku cen technologii tego typuOdmienne stanowisko przestawił p. Pochwat, twierdząc, że Polska powinna wzorować się na Niemczech, jeśli chodzi o proporcje pomiędzy OZE a węglem. Przypomniał, że pod koniec lat 90. mówiło się, że OZE jest dobre, jeśli jest wykorzystane lokalnie i stworzone lokalnie.
Kolejnym wątkiem dyskusji były wydatki na R&D, które zdaniem wielu ekspertów należą w Polsce do najniższych w Europie. Dr Czyżewski odniósł się do tej kwestii podając przykład gospodarki amerykańskiej jako wzorca gospodarki innowacyjnej. Podkreślił, że amerykańskie innowacje to rezultat wielomiliardowych programów rządowych. Przedstawił innowację jako budowę tworzoną z dużej ilości powstających niezależnie od siebie klocków, z których finalnie powstaje innowacyjna konstrukcja. Wywarzanie tych klocków w energetyce jest niezwykle drogie i obarczone dużym ryzykiem i dlatego niezbędne jest zaangażowanie środków publicznych. Zdaniem Filipa Kowalskiego, chcąc pomóc innowacyjności nie możemy zapominać o dystrybucji i przesyle, dlatego tak ważne jest całościowe podejście do instalacji smart grid i podłączania do nich prosumentów. Połączenia energetyczne powinny być wzmacnianie poprzez zastosowanie informatyki.
Po kolejnym pytaniu z sali, dotyczącym kosztu zmian w energetyce i tego, kto powinien go ponieść, Tomasz Pochwat stwierdził wprost, że Polski w chwili obecnej nie stać na innowacje, a ich ewentualny koszt zostanie poniesiony przez społeczeństwo. Z tym poglądem polemizowała Beata Wiszniewska, według której transformacja energetyki jest i tak konieczna w najbliższych latach, a wizja rozwoju tej branży powinna przewidywać inwestycje w nowe technologie, które w dalszym horyzoncie czasowym pozwolą na zbudowanie nowoczesnej i konkurencyjnej energetyki w naszym kraju.
Debata zakończyła się ogólnym wnioskiem, że hub energetyczny w Polsce byłby możliwy, wymaga jednak wpasowania w europejskie trendy, dokładnego określenia celów i odbiorców oraz maksymalnego wykorzystania pojawiających się szans.
Partnerem Strategicznym Akademii Energii już po raz drugi jest Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. W gronie Partnerów inicjatywy znalazły się również największe spółki z sektora energetycznego oraz instytucje, w tym: Alstom Power Sp. z o.o., The Boston Consulting Group, Kancelaria Elżanowski Cherka & Wąsowski, Grupa ENERGA, Grupa LOTOS S.A., PKN ORLEN S.A., PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., PKP Energetyka S.A., Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A., PwC, SAP Polska, Tauron Polska Energia, WKB Wierciński Kwieciński Baehr.
Partnerami Wspierającymi zostali: HRK S.A., Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A., PGE EJ 1 Sp. z. o.o., Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej i Rozproszonej, RWE Polska S.A., RWE Stoen Operator, Towarowa Giełda Energii S.A.
Patronat Medialny nad IV edycją Akademii Energii objęły: TVP Info, Parkiet, biznesalert.pl cire.pl, Kwartalnik Finansowy Profit Journal, Miesięcznik Nowy Przemysł, oze.pl, PAP Biznes, stockwatch.pl, wnp.pl, wysokienapiecie.pl.
Źródło: Fundacja im. Lesława Pagi
