Europejskie Stowarzyszenie Operatorów Systemów Przesyłowych Energii Elektrycznej (ENTSO-E) w swoim raporcie końcowym na temat sytuacji w europejskim systemie przesyłowym z dnia ósmego stycznia 2021 roku potwierdziło, że produkcja energii elektrycznej w źródłach odnawialnych nie spowodowała podziału stref synchronicznych. ENTSO-E zaznacza, że dzięki szybkiej współpracy operatorów systemów przesyłowych, nie wystąpiły również poważne wpływy na dostawy energii elektrycznej.
Incydent z początku tego roku związany ze spadkiem częstotliwości na sieciach przesyłowych w Europie, przypomniał, że pomimo wystarczająco solidnego bezpieczeństwa systemów przesyłowych mogą wystąpić nieprzewidywalne sytuacje, które mogą zagrozić dostawom energii elektrycznej i doprowadzić do blackoutu. Mimo, że do wyłączeń energii nie doszło, to jednak, strefa synchroniczna została podzielona na dwie części na ponad godzinę.
22 rekomendacje
W marcu tego roku powołano specjalną komisję do zbadania przyczyn tej sytuacji kryzysowej i po czterech i pół miesiącach opublikowano raport końcowy z incydentu. Raport oprócz przyczyn i skutków incydentu zawiera również zestawienie 22 rekomendacji związanych z utrzymaniem pracy sieci, napięcia, jak zapobiegać podobnym incydentom i łagodzić ich skutki. – Początkowe zdarzenie, które spowodowało rozłączenie systemu w dniu ósmego stycznia 2021 roku, wystąpił na chorwackiej podstacji Ernestinovo. Produkcja elektrowni konwencjonalnych i odnawialnych źródeł energii w obszarze separacji systemowej odpowiadała planowanej produkcji i nie wystąpiły nieplanowane niedostępności zasobów produkcyjnych – czytamy w raporcie. Awaria była spowodowana odłączeniem dwóch szyn zbiorczych przez zabezpieczenie nadprądowe w chorwackiej podstacji Ernestinovo. Wnioski te potwierdza raport ENTSO-E, który dodaje, że nie można winić wysokiej produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych ani niewystarczającej wystarczalności mocy.
Szczegółowa analiza wykazała dalej że było to spowodowane ogromnymi przepływami mocy w Europie i niskimi rezerwami w systemie, które pozwalałby na utrzymanie stabilności. ENTSO-E zwraca uwagę, że wraz z dalszym rozwojem wspólnego europejskiego rynku energii elektrycznej sytuacje te będą się nasilać. Operatorzy systemów przesyłowych powinni zatem być odpowiednio przygotowani, a eksploatowane systemy powinny posiadać wystarczające możliwości w systemie na wypadek podobnych sytuacji.
Co się stało ósmego stycznia?
Systemy przesyłowe Europy Kontynentalnej są połączone i pracują synchronicznie z częstotliwością ok. 50 Hz. Wydarzenia z ósmego stycznia 2021 roku spowodowały, że obszar synchroniczny tymczasowo podzielił się na dwie części. Tuż po 14:05 częstotliwość w północno-zachodniej strefie systemu na ok. 15 sekund spadła do poziomu 49,74 Hz, by później utrzymywać stałą wartość ok. 49,84 Hz. Jednocześnie częstotliwość w strefie południowo-wschodniej wzrosła do poziomu 50,6 Hz, a następnie ustabilizowała się i jej wartość wynosiła między 50,2 a 50,3 Hz.
Bartłomiej Sawicki
