(Trend/Teresa Wójcik)
Choć politycy Turcji i Iranu zapewniają, że w relacjach obu państw nie ma żadnych problemów, to różnice są. Zwłaszcza odnośnie cen gazu irańskiego dostarczanego do Turcji.
Ankara wielokrotnie , że cena irańskiego gazu jest za wysoka. Ostatecznie w marcu 2012 r. odwołała się do Międzynarodowego Trybunału Arbitrażowego. Z kolei Iran powiedział, że jest gotów rozważyć ten problem pod warunkiem, że Turcja podwoi wolumen importu z Iranu. Ankara w oczekiwaniu na decyzję sądu arbitrażowego, naturalnie odmówiła .
Według mediów tureckich, Turcja importuje irański gaz po 490 dol. za 1 tys. m4. Za azerski gaz płaci po 335 dol. za 1 tys. m3 g(ten gaz jest dostarczany gazociągu Południowo-kaukaskim (Baku-Tbilisi-Erzurum). Trzeci dostawca, Gazprom liczy sobie od Turcji 425 dol. za 1 tys. m3 Turcja ma umowę z Iranem na dostawę 10 mld m3 gazu rocznie, z Rosją – 20 mld m3, z Azerbejdżanem -. 6,6 mld m3. Ponadto Turcja podpisała umowę z Algierią i Nigerią na dostawę 4,4 mld i 1,2 mld m3 LNG rocznie.
Ankara ma nadzieję, że sąd arbitrażowy w sprawie ceny irańskiego gazu decyzję podejmie w maju 2015. Ale to nie oznacza, że będzie to na korzyść Turcji. Nie jest wykluczone, że jeśli decyzja sądu arbitrażowego będzie niekorzystna, Ankara odmówi przede wszystkim realizowania zasady „take or pay” w relacjach gazowych z Iranem, co już zapowiedział turecki minister energetyki i zasobów naturalnych Taner Yildiz.
Powiedział też, że w relacjach z Rosją, Turcję przestała obowiązywać ta zasada od 2014 roku. Oprócz odrzucenia klauzuli „take or pay”, Turcja będzie zmniejszać dostawy gazu z Iranu, a zwiększać z Rosji. Ale to wszystko będzie trwać tylko do 2018 r., czyli do wybudowania Gazociągu Transanatolijskiego (TANAP), którym Turcja będzie otrzymywać azerski gaz.
Początkowa zdolność przesyłowa TANAP będzie wynosić 16 mld m3 gazu rocznie. Około 6 mld m.3 będą dostarczane do Turcji, a reszta – do Europy. Reasumując, można powiedzieć, że TANAP będzie osłabiać zależność Turcji od irańskiego gazu.
