– Udzielenie gwarancji pozwoli Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego pozyskać na rynku finansowym środki niezbędne do dalszego działania energetyki węglowej na miarę zapotrzebowania – tłumaczy Teresa Wójcik, redaktor BiznesAlert.pl, przed kluczowym posiedzeniem Sejmu.
Na najbliższym posiedzeniu Sejmu 16 – 17 sierpnia zaplanowane jest drugie czytanie rządowego projektu ustawy o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Pierwsze czytanie odbyło się w sejmowej Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych 28 lipca. To już realne działania w kierunku powołania NABE.
Rozwiązania przewidziane w rządowym projekcie ustawy przede wszystkim będą tworzyć finansowe podstawy dla funkcjonowania NABE. Udzielenie gwarancji przez Skarb Państwa pozwoli przyszłej Agencji pozyskać na rynku finansowym środki niezbędne do prowadzenia działalności na rynku energii w sektorze energetyki konwencjonalnej. W opinii rządu NABE pozwoli zapewnić wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego a jednocześnie przyspieszyć transformację krajowej elektroenergetyki. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy 18 lipca br., odpowiedzialny za opracowanie projektu jest Karol Rabenda podsekretarz stanu w Ministerstwie aktywów państwowych. Projekt ustawy wpłynął do Sejmu 26 lipca. Pierwsze czytanie odbyło się 28 lipca ( sprawozdanie komisji druk 3548), sprawozdawcą jest poseł Krzysztof Tchórzewski. Komisja przyjęła przedłożenie rządowe bez zmian do drugiego czytania, które zaplanowane jest na najbliższe, 81 posiedzenie Sejmu w dniach 16 – 17 sierpnia.
Zgodnie z tytułem projektu ustawy – ustawa o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego – proponowana regulacja dotyczy przede wszystkim spraw finansowania NABE. Ma zapewnić osiągnięcie dwóch zasadniczych celów. Po pierwsze nabycie przez Skarb Państwa elektrowni węglowych odciąży finansowo ich obecnych właścicieli i umożliwi im pozyskanie kapitału na inwestycje zero- i niskoemisyjne. Po drugie – zagwarantuje bezpieczeństwo energetyczne kraju. Dzięki umożliwieniu funkcjonowania w niezbędnej perspektywie czasowej w Polsce elektrowni węglowych w celu bilansowania miksu energetycznego zgodnie z potrzebami gospodarki i obywateli.
Gwarancjami Skarbu Państwa objęte ma zostać 70 procent zobowiązań finansowych NABE, w skład których nie będą wliczane odsetki i inne koszty. Termin ochrony gwarancyjnej wyniesie osiem lat od daty utworzenia NABE. Gwarancje będą dotyczyć wyłącznie kapitału w ramach trzech rodzajów instrumentów finansowych: kredytu odnawialnego; długoterminowych pożyczek; oraz limitów przedrozliczeniowych na zakup uprawnień do emisji CO2 i waluty potrzebnej do ich rozliczenia.
Do NABE trafić mają wytwórcze aktywa węglowe kontrolowanych przez państwo spółek energetycznych. W komunikacie Centrum Informacyjnego Rządu podkreślono, że nowe rozwiązania dotyczące kwestii finansowych są konieczne dla utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Bowiem udzielenie gwarancji Skarbu Państwa pozwoli Agencji pozyskać na rynku finansowym środki niezbędne do dalszej działalności.
Według projektu ustawy NABE zostanie utworzone w dwóch etapach. W pierwszym, Skarb Państwa nabędzie od spółek energetycznych z udziałem Skarbu Państwa ( czyli od: PGE Polska Grupa Energetyczna, ENEA, Tauron Polska Energia oraz Energa) ich spółki zależne wytwarzające energię elektryczną w konwencjonalnych elektrowniach węglowych. Są to następujące spółki: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna; Tauron Wytwarzanie; Enea Wytwarzanie; Enea Elektrownia Połaniec oraz Energa Elektrownia Ostrołęka.
Te spółki zależne zostaną następnie skonsolidowane w ramach jednej z nich, to jest spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna (GiEK). Odbędzie się to w trybie wniesienia przez Skarb Państwa akcji lub udziałów tych spółek na podwyższenie kapitału zakładowego spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna. Od tego punktu GiEK będzie następnie funkcjonować, jako Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Eenergetycznego.
Projekt ustawy jest konsekwencją realizacji uchwały Rady Ministrów „Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce. Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa” z dnia 1 marca 2022 roku. Uchwała była przedłożona przez Ministra Aktywów Państwowych.
Uchwała wychodzi z założenia, że transformacja energetyczna jest złożonym procesem obejmującym wiele obszarów gospodarki. Niezależnie od dekarbonizacji i ochrony klimatu transformacja musi zapewnić bezpieczeństwo energetyczne jako bardzo ważny segment bezpieczeństwa narodowego. Musi też zapewnić konkurencyjność polskiej gospodarki poprzez zapewnienie akceptowalnego/rynkoweo poziomu kosztów energii dla odbiorców końcowych przy zapewnieniu ciągłości dostaw.
Obecnie polski system elektroenergetyczny jest jednym z najdynamiczniej zmieniających się wśród państw Unii Europejskiej. Największy przyrost mocy następuje w niestabilnych OZE, zależnych od nieprzewidywalnych warunków atmosferycznych. Spełnienie warunku bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego wymaga pełnego pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną w każdej godzinie roku. Konieczna jest więc niezbędna odpowiednia rezerwa wytwórcza mocy stabilizująca system elektroenergetyczny. Czyli odpowiedni wolumen mocy zainstalowanej w sterowalnych źródłach wytwórczych, które bez względu na warunki atmosferyczne dostarczą energię niezbędną do zbilansowania systemu.
Autorzy projektu ustawy podkreślają, że utworzenie NABE, podmiotu skupiającego całość działalności sektora energetyki węglowej, pozwoli na elastyczne reagowanie na zmieniającą się sytuację w KSE wynikającą np. ze zmiany harmonogramów oddawania nowych mocy wytwórczych lub zmieniające się uwarunkowania geopolityczne. Rząd przestawiając przedłożenie dotyczące NABE stwierdził, że zapewnienie takiej elastyczności nie jest możliwe w obecnej strukturze właścicielskiej elektrowni węglowych, gdy stanowią one jedynie część zintegrowanych, notowanych na giełdzie koncernów energetycznych, koncertujących swoją uwagę i zasoby w rozwojowych segmentach rynku energetycznego tj. odnawialne źródła energii, dystrybucja, ciepłownictwo czy magazynowanie energii. Objęcie zobowiązań NABE gwarancją Skarbu Państwa jest konieczne ze względu na strategiczny charakter działalności przyszłej spółki. Udzielenie gwarancji pozwoli NABE pozyskać na rynku finansowym środki niezbędne do dalszego działania energetyki węglowej na miarę zapotrzebowania.
Pawlak: Jeśli nie Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego, to co?
