Nowe Czyste Powietrze, zaprezentowane dzisiaj po kilkumiesięcznej pauzie, niesie ze sobą pakiet poprawek, na których według słów płynących z gabinetów ministerialnych mają skorzystać obywatele. Główne zmiany to dodatkowe 10 mld złotych z Funduszu Modernizacyjnego, udogodnienia dla beneficjentów i funkcja operatora, który o nich zadba.
Podczas porannej konferencji minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska przekazała informację, że program Czyste Powietrze rusza „z początkiem kwietnia” 2025 roku. Wraz z nią wystąpił wiceminister Krzysztof Bolesta. Podczas spotkania przedstawiono zmiany w programie.
Na finansowanie Czystego Powietrza pozyskano dodatkowe finansowanie w wysokości 10 miliardów złotych, pochodzących z funduszu modernizacyjnego. Pieniądze pochodzą z europejskiego systemu sprzedaży ETS (Europejskiego Systemu Handlu Emisjami). Minister podkreśliła, że resort ciągle dysponuje częścią starych środków.
– Z racji, że pojawiają się różne informacje, chcę wyraźnie podkreślić, że będzie to dotacja, a nie pożyczka rządu – zaznaczyła Hennig-Kloska.
Minister klimatu zaznaczyła, że w nowej odsłonie Czystego Powietrza postawiono trzy cele do spełnienia: walkę z ubóstwem energetycznym, koniec z „rachunkami grozy” i zatrzymanie nadużyć.
– Ciągle wyciągamy wnioski i poprawiamy program, tak by inwestycje były bardziej skuteczne, jeszcze bardziej podnosiły efektywność energetyczną. Aby inwestycje były przeprowadzane we właściwej kolejności: najpierw termomodernizacja, później wymiana źródeł ciepła – powiedziała minister Hennig-Kloska.
Deklarowane zmiany mają posłużyć zmniejszeniu rachunków gospodarstw domowych.
Krzysztof Bolesta przedstawił korzyści jakie otrzymają beneficjenci programu:
– 100 procent dofinansowania dla najuboższych;
– Bezpłatne wsparcie operatora;
– Gwarancję jakości ocieplenia (potwierdzenie standardu energetycznego domu);
– Racjonalne wydatki (limit dotacji ma chronić przed zawyżonymi kosztami);
– Jedno dofinansowanie na jeden dom (w ramach priorytetu: walka z nadużyciami);
– Większe wynagrodzenie dla gmin (1700 zł za każdą skutecznie obsłużoną osobę w systemie operatora).
– Dużą zmianą w programie jest wprowadzenie funkcji operatora. Osoby, która będzie przeprowadzała beneficjenta przez całą inwestycję. Będzie do niej zachęcał, pomagał w wybraniu wykonawcy oraz sprawdzał jej przebieg – powiedział minister Bolesta.
Uzyskanie najwyższego dofinansowania, z trzeciego poziomu, będzie możliwe tylko z pomocą operatora.
Wyjaśnił, że w tym celu resort będzie współpracował z gminami. Dlatego wprowadzono wynagrodzenie w wysokości 1700 zł za każdy przeprocesowany wniosek. Wiceminister klimatu powiedział, że przed prowadzoną inwestycją będzie przeprowadzany audyt energetyczny, a po jej zakończeniu konieczne będzie świadectwo energetyczne budynku.
– Wprowadzamy zasady, że koszty pokrywane z programu będą kosztami racjonalnymi. Czyli wprowadzimy określone limity na każdy element inwestycji – zapowiedział minister Bolesta.
W ramach nowej odsłony programu będzie możliwe jedno dofinansowanie na jeden dom. Wcześniej możliwe było uzyskanie wsparcia dla paru nieruchomości. Osoba starająca się o dotację będzie musiała być właścicielem (lub współwłaścicielem budynku) przez minimum trzy lata, chyba, że otrzymała go w spadku. Najwyższa dotacja, pokrywająca 100 procent kosztów netto, będzie trafiała tylko do osób ubogich, mieszkających w domach „o bardzo niskim standardzie energetycznym”.
Nowa edycja programu zakłada wprowadzenie trzech progów:
– Podstawowego poziomu – zapewniającego do 40 procent dofinansowania – dla osób z dochodem do 135 tysięcy złotych rocznie;
– Podwyższonego poziomu – w którym możliwe jest uzyskanie do 70 procent dofinansowania – dochód nie może przekroczyć 2 250 zł na osobę przy gospodarstwach wieloosobowych i 3150 zł przy jednoosobowych;
– Najwyższych poziom – który umożliwia uzyskanie 100 procent dofinansowania – jest przewidziany dla gospodarstw wieloosobowych, których dochód nie przekracza 1300 zł na osobę lub 1800 zł dla gospodarstw jednoosobowych i dla osób otrzymujących zasiłki (stały, okresowy, rodzinny lub specjalny opiekuńczy).
Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes NFOŚiGW wyjaśniła, że w pierwszym progu wymóg finansowy nie uległ zmianie. W drugim zwiększono o ponad 350 zł, dla gospodarstw wieloosobowych i 500 zł dla jednoosobowych. Limit zakwalifikowania się do pomocy dla najuboższych został zwiększony o około 200 zł przy gospodarstw wieloosobowych i 270 zł jednoosobowych.
Według prezentacji omawianej przez prezes funduszu przy skorzystaniu z najwyższego poziomu, przeprowadzeniu termomodernizacji i instalacji gruntowej pompy ciepła beneficjent może uzyskać do 170 100 zł dofinansowania. Przy tych samych założeniach osoba korzystająca z drugiego poziomu 119 070 zł, a z pierwszego 68 040 zł. Zakładając, że właściciel budynku przeprowadzi termomodernizacje i zainstaluje pompę ciepła powietrza woda, będą to odpowiednio kwoty 98 210 zł, 73 710 zł i 40 110 zł.
Dotację będą dotyczyły tylko pomp ciepła i kotłów z badaniami europejskich laboratoriów (lista ZUM).
Ministerstwo klimatu i środowiska / Marcin Karwowski
PAS: 100 dni bez Czystego Powietrza. Najubożsi będą mieli trudniej w nowej edycji programu
