Według najnowszego badania przeprowadzonego przez firmę ubezpieczeniową iSelect, na które powołuje się bawarski dziennik „Merkur”, Niemcy znalazły się wśród dziesięciu krajów świata najbardziej zagrożonych blackoutem – obok takich państw jak Pakistan, Niger, Uganda, Mozambik czy Kolumbia, ale także Włochy, Hiszpania i Stany Zjednoczone. Jest to kolejny z wielu sygnałów, że Niemcy – chcące uchodzić za wzorzec nowoczesności i technologicznej stabilności – weszły na ścieżkę deindustrializacji.
Eksperci iSelect przeanalizowali 33 państwa, oceniając ryzyko poważnych przerw w dostawach prądu na podstawie kilku wskaźników: udziału energii odnawialnej, podatności na zmiany klimatu, struktury demograficznej oraz dotychczasowej częstotliwości awarii sieci energetycznych. Wynik niechlubnego rankingu? Niemcy zajęły dziewiąte miejsce, ustępując m.in. Pakistanowi i Nigrowi, ale wyprzedzając Kolumbię.
Niezawodna niemiecka sieć a OZE
Rząd federalny co prawda zapewnia, że niemiecka sieć elektryczna należy do najbardziej niezawodnych na świecie – w ciągu ostatnich dziesięciu lat gospodarstwa domowe były pozbawione prądu średnio zaledwie przez 13 minut rocznie. Jednak autorzy raportu ostrzegają, że wysoki udział odnawialnych źródeł energii bez odpowiedniego zaplecza stabilizującego może paradoksalnie zwiększyć ryzyko awarii. W Niemczech udział „zielonego” prądu wynosi już około 40 procent.
Badanie wskazuje także na czynnik demograficzny – duży odsetek osób starszych i ubogich (około 16 procent populacji), które w przypadku dłuższej przerwy w dostawach energii mogą być szczególnie narażone z powodu zależności od sprzętu medycznego i ograniczonej mobilności.
Na tym tle coraz częściej pojawiają się głosy, że niemiecka Energiewende stała się źródłem strukturalnych słabości, a nawet zagrożeniem dla bezpieczeństwa energetycznego Europy.
Jak informowaliśmy w sierpniu Boris Palmer, do niedawna prominentny polityk Zielonych i burmistrz Tybingi, stwierdził na łamach „Die Welt”, że transformacja energetyczna przynosi dziś Niemcom więcej szkody niż pożytku. „Kraj, który zbliża się do granic swoich możliwości ekonomicznych, nie może dłużej pełnić roli kontrowersyjnego wzorca ochrony klimatu, jeśli nie jest to opłacalne” – ocenił Palmer.
Transformacja za wszelką cenę?
Podobny ton przyjął szef koncernu energetycznego E.ON, Leonhard Birnbaum, który ostrzegł, że transformacja energetyczna w Niemczech stała się projektem prowadzonym „za wszelką cenę”, bez oglądania się na koszty społeczne i gospodarcze. - Wiatr i słońce nie wystawiają rachunków, to prawda – ale dziko rozrastający się system energetyczny wystawia rachunki bardzo wysokie. Ostatecznie płacą za to obywatele i przedsiębiorcy – zauważył Birnbaum.
Według danych z drugiej połowy 2024 roku, średnia cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w Niemczech wyniosła 39,4 eurocenta za kilowatogodzinę – najwięcej w całej Unii Europejskiej. Dla porównania, na Węgrzech cena ta wynosiła zaledwie 10,3 centa/kWh.
Z sondażu Ipsos z okazji Dnia Ziemi (22 kwietnia 2025) wynika, że Niemcy coraz mniej wierzą w sensowność swojej polityki klimatycznej.
W 2021 roku 69 procent Niemców deklarowało, że czuje się odpowiedzialnych za walkę ze zmianami klimatu – dziś to już tylko 53 procent.
59 procent obawia się, że przejście na odnawialne źródła energii jeszcze bardziej podniesie ceny, 50 procent uważa, że samochody elektryczne są równie szkodliwe dla środowiska jak spalinowe.
Zaledwie 26 procent Niemców widzi w transformacji korzyści zdrowotne, 19 procent – pozytywny wpływ na rynek pracy, a tylko 15 procent wierzy, że energia odnawialna przyczyni się do zmniejszenia ubóstwa.
Artur Ciechanowicz
