Globalna transformacja energetyczna nabiera tempa, ale wymaga ogromnych nakładów inwestycyjnych. Według analiz MAE i Wood Mackenzie, świat musi przeznaczać biliony dolarów rocznie, a Polska – dziesiątki miliardów złotych – by utrzymać kurs na neutralność klimatyczną.
Według raportu Energy Transition Outlook 2025–2026 opracowanego przez firmę Wood Mackenzie, rosnący globalny popyt na energię może skutkować wzrostem średniej temperatury o 2,6°C, co poważnie zagraża realizacji celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Dokument wskazuje, że aby utrzymać wzrost temperatury na Ziemi w granicach 2°C, konieczne byłyby inwestycje sięgające 4,3 biliona dolarów rocznie w latach 2025–2060.
– Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na energię, napędzanym rozwojem technologii takich jak sztuczna inteligencja i elektryfikacja, transformacja w kierunku dekarbonizacji – dotąd w dużej mierze aspiracyjna – staje dziś wobec trudnych wyzwań związanych ze skalą, integracją systemów, alokacją kapitału i czynnikami geopolitycznymi – powiedział Prakash Sharma, wiceprezes ds. scenariuszy i technologii w firmie doradczej Wood Mackenzie.
Bilans obecnych wydatków
Według raportu World Energy Investment 2025 Międzynarodowej Agencji Energetycznej, globalne nakłady na sektor energetyczny mają w obecnym roku osiągnąć rekordowy poziom 3,3 biliona dolarów.
Z tej sumy około 2,2 biliona dolarów ma zostać przeznaczone na technologie czystej energii — odnawialne źródła, sieci elektroenergetyczne, magazyny energii, energetykę jądrową oraz poprawę efektywności energetycznej.
Według analizy Wood Mackenzie, globalne przywództwo w polityce klimatycznej coraz wyraźniej przesuwa się w stronę Chin. Stany Zjednoczone mają umacniać swoje zaangażowanie w sektor paliw kopalnych, podczas gdy Europa konsekwentnie postrzega czyste technologie jako fundament swojego bezpieczeństwa energetycznego.
Zgodnie ze scenariuszem bazowym Wood Mackenzie, Chiny będą inwestować w transformację energetyczną około 913 miliardów dolarów rocznie do 2040 roku. Dla porównania, w Europie poziom inwestycji ma wynieść 455 miliardów dolarów, a w Stanach Zjednoczonych – 388 miliardów. Aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku, nakłady te musiałyby wzrosnąć w tych regionach odpowiednio o 29, 36 i 76 procent.
Według analiz firmy, globalny popyt na ropę osiągnie swój szczyt w 2032 roku, a technologie wychwytywania dwutlenku węgla oraz rozwój bioenergii odegrają kluczową rolę w ograniczaniu emisji.
– Sektory ropy, gazu, węgla i energii elektrycznej nie mogą dłużej działać w oderwaniu od siebie. Geopolityczne wstrząsy czy niedobory surowców w jednej z tych branż natychmiast oddziałują na pozostałe, a wspólna infrastruktura i technologie coraz wyraźniej kształtują przyszły model globalnego systemu energetycznego — podkreślił Prakash Sharma.
Sytuacja nad Wisłą
W Polsce w latach 2016–2023 wybrane przedsiębiorstwa, w tym z sektora energetycznego, przeznaczyły na inwestycje w energetykę łącznie około 288,8 miliarda złotych, co oznaczało średnioroczny nakład na poziomie blisko 36 miliardów złotych.
Jak informował w zeszłym roku portal money.pl, w latach 2023–2028 na rozwój i modernizację sieci elektroenergetycznych w Polsce zaplanowano ponad 74 miliardy złotych. Środki te mają trafić do pięciu głównych operatorów systemów dystrybucyjnych.
– Dlatego dla wsparcia realizacji ambitnych celów inwestycyjnych podejmowane są działania w celu zapewnienia jak największych możliwości finansowania inwestycji sieciowych ze środków UE, co umożliwi Polsce skuteczną oraz terminową realizację celów polityki klimatyczno-energetycznej oraz przeprowadzenie sprawiedliwego procesu transformacji energetycznej — napisał wówczas wiceminister klimatu i środowiska Miłosz Motyka.
Zgodnie z prognozami firmy konsultingowej McKinsey, w ciągu najbliższych pięciu lat Polska będzie potrzebować około 275 miliardów złotych inwestycji w sektor elektroenergetyczny — co stanowi 2–3 procent PKB rocznie, czyli średnio około 55 miliardów złotych rocznie.
Tomasz Winiarski
