(Rafał Sikora/Infołupki)
Państwowa Służba Geologiczna nabyła supernowoczesne narzędzie do badania rdzeni wiertniczych. Jest to skaner optyczny DMT CoreScan3 – pierwsze tego typu urządzenie w Polsce, umożliwiające szybką rejestrację wysokorozdzielczych obrazów oraz strukturalną i petrograficzną analizę skał. Posłuży ono do lepszego rozpoznania zasobów surowcowych i budowy geologicznej naszego kraju.
Uzyskiwane z głębi ziemi rdzenie wiertnicze są niezwykle cennym materiałem badawczym. Przed przystąpieniem do wszelkich analiz rdzeni należy zarchiwizować ich stan pierwotny. W tym właśnie celu Państwowa Służba Geologiczna (a dokładniej Oddział Górnośląski Państwowego Instytutu Geologicznego) nabyła supernowoczesny skaner optyczny rdzeni wiertniczych DMT CoreScan3, wyprodukowany przez renomowaną niemiecką firmę DMT GmbH & Co. KG. Urządzenie to pozwala zarejestrować wysokorozdzielczy obraz skały oraz przeprowadzić analizy petrograficzne i strukturalne, zanim materiał zostanie poddany innym, niekiedy inwazyjnym badaniom.
Skaner optyczny rdzeni wiertniczych DMT CoreScan3 w Oddziale Górnośląskim PIG-PIB. Fot. R. Sikora
Skaner DMT CoreScan3 z powodzeniem był już stosowany w wielu projektach badawczych prowadzonych w różnych rejonach świata, m.in. w badaniach geotechnicznych i poszukiwaniach złóż w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Rosji, Chinach, Peru, RPA, Zambii i na Antarktydzie. W najbliższym czasie nowy nabytek zostanie wykorzystany do realizacji zadań Państwowej Służby Geologicznej.
Urządzenie to znacznie wzbogaciło zaplecze badawcze Oddziału Górnośląskiego Państwowego Instytutu Geologicznego. Założenia metodyczne badań i obsługę skanera opracowują specjaliści oddziału: mgr Rafał Sikora, mgr Andrzej Piotrowski i mgr Ryszard Habryn.
Rdzeń wiertniczy podczas skanowania wokół osi cylindrycznej o 360°. Fot. R. Sikora
Pierwszym zadaniem, do którego skaner DMT CoreScan3 zostanie zastosowany w Polsce, jest analiza i archiwizacja rdzenia z otworu badawczego Bibiela PIG-1 o planowanej głębokości 1650 m. Odwiert ruszył wiosną 2015 r. Wyniki badań posłużą do rozpoznania wgłębnej budowy geologicznej w strefie kontaktu bloku górnośląskiego z małopolskim.
Skaner DMT CoreScan3 zezwala na szybką i w dużej mierze zautomatyzowaną archiwizację obrazów rdzeni wiertniczych (także w skrzynkach) oraz budowę ich cyfrowej biblioteki. Pozyskane do bazy danych elementy mogą być ze sobą porównywane i zestawiane. Oprogramowanie DMT CoreScan3 umożliwia aplikację obrazu pełnego profilu rdzenia do karty otworu wraz z wynikami badań, m.in. strukturalnych, petrograficznych, mineralogicznych i geofizycznych. Daje też możliwość przeprowadzenia ilościowych i statystycznych analiz:
- strukturalnych – w tym oceny warstwowania, spękań, uskoków i żył, z uwzględnieniem orientacji rdzenia i dewiacji otworu, a także oceny parametrów geomechanicznych skały (RQD, FD, FS) oraz
- petrograficznych – w tym rozróżnienia faz mineralnych, całkowitej i procentowej zawartości minerałów, porowatości, rozkładu porowatości, cech teksturalnych (kształtu i dystrybucji rozmiaru ziaren).
Urządzenie to jest przystosowane do skanowania rdzeni wokół ich osi cylindrycznej o 360°, co jest bardzo pomocne w określeniu podstawowych parametrów strukturalnych i geomechanicznych przewiercanych skał. Dużą jego zaletą jest mobilność i możliwość pracy w warunkach polowych.
