Prezydent Rosji Władimir Putin zatwierdził nową koncepcję polityki zagranicznej państwa. 38-stronicowy tekst dekretu został opublikowany na rosyjskich stronach rządowych. Dokument obejmuje wiele zagadnień, w tym stosunki ze Stanami Zjednoczonymi oraz NATO, sytuację w Syrii, redukcję uzbrojenia oraz rozwój kontaktów z pozostałymi państwami. Nie zabrakło również odniesienia do relacji z Unią Europejska oraz z bezpieczeństwa energetycznego.
Polityka zagraniczna Rosji ma na celu: zapewnienie bezpieczeństwa państwa, jego suwerenności oraz integralności terytorialnej, wzmocnienie państwa prawa oraz instytucji demokratycznych, stworzenie korzystnych warunków zewnętrznych dla trwałego wzrostu gospodarczego oraz zwiększenia konkurencyjności rosyjskiej gospodarki, podniesienie poziomu i jakości życia, wzmocnienie pozycji Rosji jako jednego z najbardziej wpływowych centrów współczesnego świata.
Ponadto Moskwa w swojej polityce zagranicznej ma dążyć do „wzmocnienia pozycji Rosji w światowym systemie gospodarczym, niedopuszczenia do dyskryminacji rosyjskich towarów i usług oraz inwestycji”. Ma także obrać kurs na wzmocnienie pokoju na świecie, zapewnienie globalnego bezpieczeństwa oraz stabilności, budowanie dobrych relacji z sąsiadami oraz likwidowanie ognisk napięcia. Ponadto w dokumencie stwierdzono, że Rosja opowiada się za polityczno-dyplomatycznym rozwiązaniem konfliktów na obszarze poradzieckim.
Propaganda
Według autorów koncepcji istniejące sojusze polityczno-wojskowe nie są w stanie przeciwdziałać szerokiemu spectrum współczesnych wyzwań i zagrożeń. Potrzebna jest „dyplomacja sieciowa”, która zakłada elastyczne formy uczestniczenia w wielu strukturach oraz stosowania „instrumentów soft power”, takich jak społeczeństwo obywatelskie, informacyjno-komunikacyjne, humanitarne, oraz pozostałe metody i technologie.
W tym kontekście zwrócono uwagę, że Rosja będzie wykorzystywała nowe technologie w celu wzmocnienia pozycji rosyjskich mediów za granicą i ochrony bezpieczeństwa informacyjnego. Chodzi m.in. o dotarcie do jak najszerszego kręgu odbiorców, aby zaprezentować rosyjski punkt widzenie na procesy zachodzące na arenie międzynarodowej.
W zatwierdzonej koncepcji stwierdzono, że obrany przez Stany Zjednoczone oraz ich sojuszników kurs na wywieranie politycznego oraz ekonomicznego nacisku szkodzi zarówno regionalnej, jak i globalnej stabilności. Wpływa również negatywnie na długoterminowe interesy wszystkich stron. Przy czym Rosja będzie przeciwdziałała próbom poszczególnych państw dokonywania rewizji prawa międzynarodowego oraz jego dowolnego interpretowania na potrzeby polityki. Rosja nie uznaje prowadzonej przez Stany Zjednoczonej eksterytorialnej jurysdykcji poza prawem międzynarodowym.
Moskwa ma również konsekwentnie wspierać tworzenie stref wolnych od broni jądrowej oraz innych rodzajów broni masowego rażenia zwłaszcza na Bliskim Wschodzie. Podkreślono, że Rosja ściśle przestrzega międzynarodowych zobowiązań dotyczących kontroli zbrojeń, domagając się analogicznych działań od swoich partnerów. Ponadto będzie sprzeciwiać się próbom ingerencji w wewnętrzne sprawy państwa w celu dokonania niekonstytucyjnej zmiany władzy.
Budowa Eurazji
W dokumencie zwrócono uwagę, że Unia Europejska pozostaje dla Rosji istotnym ekonomicznym i zagranicznym partnerem. Moskwa jest zainteresowana stabilną i przewidywalną współpracą opartą na poszanowaniu wzajemnych interesów oraz równości stron. Dalszy rozwój relacji z UE wymaga poprawy bazy prawnej i instytucjonalnych mechanizmów współpracy w celu zapewnienia wzajemnych korzyści i budowania partnerskich relacji w tym także w obszarze energetyki.
Strategicznym celem w stosunkach z Unią Europejską jest zbudowanie wspólnej przestrzeni ekonomicznej i humanitarnej od Atlantyku do Oceanu Spokojnego na bazie harmonizacji i połączenia procesów integracji europejskiej oraz euroazjatyckiej, co pozwoli zapobiec powstaniu linii podziałów na kontynencie europejskim. Ponadto zdaniem Moskwy jedną z głównych barier na drodze do rozwoju wzajemnych kontaktów z UE jest reżim wizowy, którego zniesienie da dodatkowy impuls dla relacji między stronami.
Transformacja energetyczna
W kontekście energetyki w nowej koncepcji polityki zagranicznej Rosji stwierdzono, że w celu zapewnienia równoprawnego i aktywnego udziału we współczesnym systemie powiązań międzynarodowych Moskwa wzmacnia współpracę z czołowymi wydobywcami surowców energetycznych. Dąży przy tym do rozwijania równoprawnego dialogu zarówno z odbiorcami, jak i państwami tranzytowymi dla tych surowców, wychodząc z założenia, że na potrzeby realizacji nieprzerwanych dostaw surowców energetycznych wymaga zapewnienia stabilności zapotrzebowania na nie oraz niezawodności tranzytu. Stwierdzono również, że w energetyce obserwowana jest transformacja jakościowa.
Jest to związane przede wszystkim z zastosowaniem nowych technologii wydobycia trudnodostępnych pokładów węglowodorów oraz zwiększeniem wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Obecnie w warunkach gdy do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państw potrzebna jest dywersyfikacja ich obecności na międzynarodowych rynkach, obserwowane jest zaostrzenie bezpodstawnych ograniczeń oraz wcielanie w życie innych środków dyskryminujących w tym obszarze.
Azja i Pacyfik
Ponadto Rosja podejmuje działania, w których wykorzystuje swoje unikalne położenie geograficzne w celu zwiększenia tranzytu towarów w celu optymalnego rozwoju stosunków handlowo-gospodarczych z Europą oraz regionem Azji i Pacyfiku.
Moskwa chce utrzymać dobre stosunki z Japonią i poprzez dialog będzie dążyła do zmniejszenia ryzyka konfrontacji oraz napięć na Półwyspie Koreańskim. Jeżeli chodzi o Chiny, to Rosja przejawia podobne podejście do rozwiązywania kluczowych wyzwań i zamierza nadal wzmacniać stosunki z Państwem Środka.
Rosja stawia się na równi z USA
W przedstawionej koncepcji oddzielną uwagę poświęcono relacjom z NATO, które Rosja planuje budować, uwzględniając to, w jakim stopniu Sojusz będzie gotowy do równorzędnego partnerstwa. Zauważono, że Moskwa negatywnie odnosi się do rozszerzenia NATO, przybliżenia jego infrastruktury do granic z Rosją oraz zwiększenia aktywności wojskowej Sojuszu. Przy czym zagrożenie wojną, w tym nuklearną, ze strony czołowych mocarstw jest określane jako niskie. Jednocześnie istnieje ryzyko wciągnięcia Moskwy w regionalne konflikty.
W tym kontekście Kreml postrzega plany budowy przez Amerykanów globalnego systemu obrony przeciwrakietowej jako zagrożenie, zastrzegając sobie prawo do podjęcia adekwatnej odpowiedzi. Jak zauważono w koncepcji, Moskwa oczekuje, że w swoich działaniach na arenie międzynarodowej Waszyngton będzie ściśle przestrzegał prawa międzynarodowego.
Ponadto przywiązuje bardzo dużą uwagę do realizacji postanowień zawartych w traktacie ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie środków na rzecz dalszej redukcji i ograniczenia zbrojeń strategicznych (START). Podkreślono, że Rosja nie zaakceptuje żadnych prób wpływania na nią przez USA, zastrzegając sobie prawo do odpowiedzi w przypadku podjęcia nieprzyjaznych działań.
W dokumencie stwierdzono, że Rosja jest zainteresowana budową wzajemnie korzystnych relacji z Amerykanami, biorąc pod uwagę odpowiedzialność obydwu państw za światowe bezpieczeństwo.
Ponadto Moskwa aktywizuje proces międzynarodowo-prawnego określenia swoich granic oraz obszarów morskich. Wyraża również otwartość na budowę relacji z Kanadą, w tym w sprawie Arktyki, w oparciu o poszanowanie wzajemnych interesów. Jednocześnie zamierza zdecydowanie sprzeciwiać się jakimkolwiek próbom uczynienia z niej obszaru konfrontacji wojskowej, chcąc wzmocnić swoją obecność w tym regionie.