Rząd Szwecji zmienił stanowisko w sprawie Nord Stream 2 i zgodzi się na dzierżawę szwedzkiego portu – podało szwedzkie radio. Zdaniem Justyny Gotkowskiej z Ośrodka Studiów Wschodnich zmiana stanowiska w sprawie projektu krytykowanego przez Polskę mogła wynikać z lobbingu ze strony minister spraw zagranicznych, Margot Wallström, która chce poprawy złych dwustronnych relacji z Rosją.
BiznesAlert.pl: Co wpłynęło na zmianę stanowiska szwedzkiego rządu wobec Nord Stream 2 AG w porównaniu ze stanowiskiem z grudnia 2016 r.?
Justyna Gotkowska, Ośrodek Studiów Wschodnich:
Wpływ na to miało kilka czynników: przede wszystkim informacje o tym, że port w Karlshamn obsługuje już teraz duży ruch statków rosyjskich, co niweluje argument, że obecność rosyjska związana z obsługą budowy NS2 wpłynęłaby negatywnie na bezpieczeństwo regionu, w którym mieści się główna baza szwedzkiej marynarki wojennej (Karlskrona). Informacje te ponoć nie były zawarte w analizie przygotowanej przez szwedzkie siły zbrojne, która stanowiła podstawę do wydania negatywnej opinii z 13 grudnia ub.r.; niewykluczone, że port w Karlshamn domagał się zbyt wygórowanej dla rządu federalnego rekompensaty za rezygnację z umowy z NS2 i w związku z tym silnie lobbował za zawarciem umowy; niewykluczony jest również lobbing ze strony szwedzkiego MSZ w sprawie zmiany stanowiska rządu. Szwedzka minister spraw zagranicznych, Margot Wallström chce poprawy złych dwustronnych relacji z Rosją – wskazując na dużo lepsze stosunki Finlandii i Norwegii z Moskwą oraz na szwedzkie członkostwo w RB ONZ w latach 2017-2018.
Szef MON mówił wczoraj o dodatkowych środkach bezpieczeństwa. Jakie mogą być to działania?
Według ministra obrony Petera Hultqvista, wykorzystanie portu nadal może mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo Szwecji, w związku z czym projekt będzie monitorowany przez szwedzkie siły zbrojne, urząd celny, straż wybrzeża, szwedzką policję i policję bezpieczeństwa (odpowiednik polskiej Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego) we współpracy z gminą w Karlshamn.
Rząd złagodził stanowisko wobec Karlshamn, jednak wobec portu Slite już nie. Dlaczego?
Mimo zmiany stanowiska w sprawie portu w Karlshamn, nadal będzie obowiązywać negatywne stanowisko rządu dotyczące wykorzystania przez Nord Stream 2 portu Slite na Gotlandii. W analizowanych scenariuszach kryzysów i konfliktów w regionie wyspa i port ma dla obrony Szwecji większe znaczenie niż Karlshamn. Rząd negocjuje z Gotlandią rekompensatę za straty związane z utraconymi przychodami.
Władze Karlshamn mają dzisiaj głosować nad wnioskiem firmy o zgodę na dzierżawę przestrzeni magazynowej jakiej można spodziewać się decyzji?
W rezultacie spotkania z ministrami spraw zagranicznych i obrony, które odbyło się 30 stycznia, władze gminy Karlshamn już następnego dnia zajęły pozytywne stanowisko w sprawie zawarcia przez port umowy z holenderską firmą Wasco realizującą projekt. Kontrakt ma mieć wartość ok. 100 mln szwedzkich koron (ok. 10 mln euro).
W pobliżu Karlshamn są bazy marynarki wojennej oraz sił powietrznych. Jak współpraca przy Nord Stream 2 może wpłynąć na bezpieczeństwo Szwecji?
Można sobie wyobrazić, że transporty rur do budowy gazociągu Nord Stream 2 mogłyby zostać wykorzystane przez rosyjskie jednostki specjalne do przedostania się na południe Szwecji, a w konsekwencji do działań dywersyjnych mających sparaliżować działalność bazy szwedzkiej marynarki wojennej w Karlskronie czy bazy szwedzkich sił powietrznych w Kallinge.
Czy Nord Stream 2 wpłynie na wzrost wydatków Szwecji na armię?
To nie budowa gazociągu Nord Stream 2, a generalne pogorszenie bezpieczeństwa regionalnego związanymi z agresywną polityką zagraniczną Rosji i jej prowokacyjnymi działaniami w regionie były powodem, dla którego w 2015 roku rząd w porozumieniu z częścią opozycji ustalił niewielki stopniowy wzrost budżetu obrony w latach 2016-2020. Mimo to wydatki na obronność Szwecji nadal będą wynosić ok. 1% PKB. Obecnie trwają dyskusje nad dalszym zwiększeniem nakładów, ale rząd ma na razie inne priorytety, m.in. związane z integracją uchodźców. Istotnym czynnikiem, który może jednak wpłynąć na dalszy wzrost wydatków może być presja nowej administracji amerykańskiej oczekującej od Europy większego wkładu w zapewnianie europejskiego bezpieczeństwa i walkę z Państwem Islamskim.
Rozmawiał Bartłomiej Sawicki
