W Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni Paweł Soloch, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego prezentuje Strategiczną Koncepcję Bezpieczeństwa Morskiego RP. Dokument ma zainicjować szeroką debatę na temat zmian w systemie bezpieczeństwa morskiego RP.
Sytuacja międzynarodowa jest coraz bardziej złożona i niepewna, przypomniał Paweł Soloch. Dzieje się tak wskutek nieustannych zmian politycznych, militarnych, gospodarczych i społecznych, co wywiera bezpośredni wpływ na relacje pomiędzy państwami i obywatelami. Ciągle pojawiają się więc nowe zagrożenia, które wymagają odpowiedniego przeciwdziałania ze strony władz państwa. Nadmorskie położenie Polski ma strategiczne znaczenie dla bezpieczeństwa narodowego oraz społeczno-gospodarczego rozwoju, z wszelkimi wynikającymi z tego konsekwencjami.
Przygotowanie strategicznego dokumentu koncepcyjnego w dziedzinie bezpieczeństwamorskiego RP wynika zatem z potrzeby zapewnienia zdolności państwa polskiego do reagowaniana zagrożenia. Konieczne jest między innymi zapewnienie rozwoju gospodarki morskiej oraz opracowania wizji funkcjonowania i doskonalenia sił morskich. Tymczasem w ostatnich latach Polska nie w pełni wykorzystywała potencjał związany z jej położeniem nad Bałtykiem.
Efektem są zaniedbania, jakie dotknęły siły morskie, szczególnie Marynarkę Wojenną RP. Doprowadziło to nie tylko do radykalnego obniżenia jej zdolności bojowych i niepewności co do perspektyw dalszego funkcjonowania, ale też do niewykorzystywania szans powstałych wraz z przystąpieniem naszego kraju do struktur europejskich i euroatlantyckich. Brak koncepcji w zakresie przeznaczenia i wykorzystania sił morskich prowadzi do selektywnego planowania ich rozwoju i – co za tym idzie – przyjmowania programów modernizacyjnych, które jedynie w ograniczonym stopniu przystają do zmieniających się warunków bezpieczeństwa.
Chciałbym, aby opracowanie tego dokumentu zainicjowało debatę prowadzącą do przekształcania systemu bezpieczeństwa morskiego RP. Rekomendacje zawarte w Koncepcji powinny zostać odpowiednio wykorzystane przez wszystkie jednostki publiczne i prywatne odpowiedzialne za planowanie, organizowanie oraz realizowanie zadań w obszarze bezpieczeństwa morskiego państwa, w tym do ewentualnego opracowania przyszłej Strategii morskiej RP, obejmującej wszelkie sfery istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa morskiego naszego państwa – stwierdził Paweł Soloch.
Cele strategiczne w obszarze bezpieczeństwa morskiego RP ujęte w Koncepcji:
- zapewnienie nienaruszalności morskiej granicy państwa;
- adekwatny do potrzeb poziom potencjału obronnego, ochronnego, społecznego i gospodarczego;
- odpowiedni poziom gotowości i zdolności NATO do kolektywnej obrony oraz spójności działań UE;
- skuteczna koordynacja działań podmiotów państwa;
- zapewnienie wolności morza pełnego i wynikającej z niej swobody żeglugi i przelotów;
- wykorzystanie nadmorskiego położenia Polski do stałego rozwijania działalności
- gospodarczej i naukowo-badawczej na akwenach morskich;
- zapobieganie i rozwiązywanie konfliktów i kryzysów na obszarach morskich przez selektywny, lecz regularny udział międzynarodowych operacjach militarnych i niemilitarnych na obszarach morskich;
- przeciwdziałanie nielegalnej migracji przez morze;
- zrównoważony rozwój gospodarki morskiej, ochrona i poprawa stanu środowiska morskiego oraz brzegu morskiego;
- odbudowa i ugruntowanie świadomości morskiej obywateli RP.
Siły Morskie RP są szczególnie predystynowane do osiągania tych celów, głównie przez:
- zapobieganie i przeciwstawianie się polityczno-militarnym zagrożeniom bezpieczeństwa
narodowego poprzez kontynuowanie budowy profesjonalnych i nowoczesnych Sił Zbrojnych RP (w tym MW RP), ich modernizację techniczną i podnoszenie poziomu wyszkolenia oraz doskonalenie struktur organizacyjnych, w tym systemu kierowania i dowodzenia, współpracę z polskim przemysłem obronnym i związanym z nim potencjałem naukowo-badawczym; - współkształtowanie stabilnego międzynarodowego środowiska bezpieczeństwa w wymiarze regionalnym i globalnym, pogłębianie współpracy międzynarodowej oraz podnoszenie efektywności współpracy dwustronnej, zwłaszcza z USA i wielostronnej, zwiększanie skuteczności realizacji polskich priorytetów w NATO i UE oraz dbanie o sprawność mechanizmów sojuszniczych;
- rozwój odporności na zagrożenia bezpieczeństwa narodowego, zwłaszcza w tej sferze aktywności państwa, która nie mieści się w tradycyjnej klasyfikacji podsystemów wykonawczych oraz działów administracji rządowej i ma charakter międzysektorowy.
Mieczysław Starkowski
