Stany Zjednoczone wycofały się z uczestnictwa w Inicjatywie na rzecz Przejrzystości w Przemyśle Wydobywczym (EITI – Extractive Industries Transparency Initiative). Decyzja, jednego z największych na świecie producentów ropy, osłabia międzynarodowe wysiłki na rzecz walki z korupcją w branżach związanych z zasobami naturalnymi na całym świecie – uważają specjaliści w tej dziedzinie. Wielkie amerykańskie koncerny naftowe, w tym ExxonMobil i Chevron, odmówiły ujawnienia wysokości podatków płaconych w USA.
Członkowie Inicjatywy na rzecz Przejrzystości w Przemyśle Wydobywczym (EITI) zobowiązują się do ujawnienia kosztów, jakie poszczególne firmy i rządy ponoszą w związku z rozwojem przemysłu odpowiedzialnego za pozyskiwanie zasobów naturalnych. Podstawowym celem tej międzynarodowej organizacji było, do tej pory, ograniczenie korupcji i zwiększenie odpowiedzialność przemysłu wydobywczego – dzięki podjęciu działań na rzecz zwiększenia transparentności przepływów finansowych.
Oba wielkie amerykańskie koncerny naftowe ujawniły wysokości kosztów (opłaty i podatki), jakie musiały ponieść na rzecz krajów, w których prowadzą działalność gospodarczą. Wyjątek stanowią Stany Zjednoczone – zarówno Exxon, jak i Chevron zataiły wysokość swoich amerykańskich podatków.
W oświadczeniu, złożonym przez Exxona, spółka poinformowała, że jej deklaracje podatkowe zawierają „złożone, zastrzeżone i konkurencyjne informacje, które wszystkie firmy decydują się zachować w tajemnicy”. Amerykański Urząd Podatkowy stanął po stronie koncernu i poinformował EITI, że „sprawozdawczość podatkowa od osób prawnych w USA może być całkowicie dobrowolna.”
Chevron również uznał, że jego płatności podatkowe są „poufne”. Warto dodać, że firma ta od lat angażuje się w promowanie przejrzystości finansów i zawsze otwarcie mówi o wszystkich opłatach, jakie jest zobowiązana ponieść w USA.
Zdaniem specjalistów zajmujących się problemem niedozwolonych praktyk w międzynarodowym przemyśle wydobywczym, amerykańskie firmy nie ujawniają swoich rozliczeń podatkowych w Stanach Zjednoczonych, gdyż boją się ujawnić, jak niskie zobowiązania na rzecz amerykańskiego państwa ponoszą. W ten sposób można łatwo ukryć stan kondycji finansowej poszczególnych przedsiębiorstw – zwłaszcza w tak wrażliwej branży jak wydobycie węglowodorów.
Odwagą finansową wykazały się natomiast europejskie spółki Shell i BP, które ujawniły swoje podatki na rzecz USA. W 2016 roku, czyli niezwykle trudnym dla przemysłu naftowego okresie, Shell E&P otrzymał bonifikatę podatkową w wysokości 239 milionów dolarów. Rabat dla BP America wyniósł 16,6 miliona dolarów.
Założona w 2003 roku EITI zrzesza 51 państw – w tym Kazachstan, Nigerię czy Demokratyczną Republikę Konga, a z Europy Wielką Brytanię, Norwegię i Niemcy. Wśród spółek naftowych, należących do tej organizacji, wymienić należy między innymi brytyjskie BP, Royal Dutch Shell, amerykańskie Exxon i Chevron, czy francuski Total.
Financial Times/Roma Bojanowicz
