-Kantar TNS na zlecenie Izby Gospodarczej Sprzedawców Polskiego Węgla przeprowadził w październiku badania dotyczące wydatków ponoszonych przez gospodarstwa domowe na zakup węgla do celów ogrzewania. Wyniki pokazują, że ubóstwo energetyczne pogłębiło się w ostatnim roku – pisze Karolina Baca-Pogorzelska, dziennikarka „Dziennika Gazety Prawnej”.
Badanie przeprowadzone zostało w dniach 8 -12 października 2018 r. na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 15 lat i więcej. Wywiady realizowane telefonicznie z osobami, które zadeklarowały ogrzewanie mieszkania lub domu węglem i są osobami decydującymi lub współdecydującymi o zakupie węgla. Przeprowadzono 4822 rozmów, z czego 1144 spełniało kryteria rekrutacji, czyli ogrzewanie węglem oraz decydowanie o zakupie węgla do mieszkania czy domu. Jako liczbę gospodarstw domowych (13,5 mln) wykorzystano dane GUS z 2013 r.
Wyniki tegorocznego badania zostały porównane z analogicznym badaniem realizowanym w 2017 roku. Z najnowszych badań wynika, że 33 proc. Polaków ogrzewających swoje gospodarstwa domowe węglem wydaje na ten cel co najmniej 10 proc. swoich dochodów. Grupa ta powiększyła się o kolejne 2 proc. w porównaniu do wyników ubiegłorocznego badania. Jednocześnie ponad 10 proc. najuboższych rodzin (ok. 480 tys. gospodarstw domowych) przeznacza na cele grzewcze co najmniej 20 proc. swoich dochodów. Warto zaznaczyć, że już 10 proc. dochodów przeznaczanych na zaspokojenie potrzeb energetycznych wskazuje na stan ubóstwa energetycznego, czyli brak możliwości zaspokojenia swoich potrzeb energetycznych (ogrzewania, ciepłej wody, elektryczności) na odpowiednim poziomie.
Ubóstwo energetyczne niesie za sobą szereg istotnych zagrożeń. Niedogrzane pomieszczenia sprzyjają rozwojowi chorób układu oddechowego, układu krążenia, alergiom czy zaburzeniom hormonalnym, mają także wpływ na zdrowie psychiczne (depresja). W skrajnych przypadkach stan ubóstwa energetycznego może prowadzić nawet do śmierci (np. z wyziębienia). Zgodnie z danymi Instytutu Badań Strukturalnych z 2018 r. ubóstwem energetycznym dotknięte jest ok. 12 proc. mieszkańców Polski. Badania Kantar TNS pokazują natomiast, że aż 19 proc. gospodarstw domowych w Polsce ogrzewanych węglem skarży się na dyskomfort cieplny w okresie grzewczym.
W ciągu ostatniego roku wzrosły wydatki Polaków na ogrzewanie gospodarstw domowych – średnio o 165 zł. Równocześnie 52 proc. respondentów korzystających z węgla wskazuje, że jego zakup stanowi dla nich już dzisiaj duże lub bardzo duże obciążenie finansowe. Tym samym każdy wzrost wydatków na realizację potrzeb energetycznych może pogłębiać już i tak dość trudną sytuację tych podmiotów. Respondenci wskazują, że podejmowane na szczeblu ogólnokrajowym i samorządowym działania mające przeciwdziałać smogowi spowodują dalszy realny wzrost kosztów węgla. Przypomnijmy: z rynku mają zniknąć muły i flotokoncentraty, a więc paliwa najgorszej jakości, a ze sprzedaży – przynajmniej na mocy prawa – zniknęły już „kopciuchy”, a więc piece najgorszej jakości, a dopuszczone do sprzedaży kotły klasy piątej wymagają użycia węgla bardzo dobrej jakości.
W minionym sezonie grzewczym (2017/2018) Polacy wykorzystujący węgiel do ogrzewania swoich gospodarstw domowych wydali na jego zakup średnio 2 699 zł – jest to o 7 proc. więcej niż w sezonie grzewczym 2016/2017. Wydatki te stanowią przeciętnie ok. 11 proc. dochodów ich gospodarstw domowych.
