Koalicja Klimatyczna krytycznie ocenia projekt ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji. Jej zdaniem nie transponuje on we właściwy sposób postanowień Dyrektywy 2009/29/WE z dnia 23 kwietnia 2009, co naraża nas na sankcje ze strony UE.
– Projekt ustawy o systemie handlu uprawnieniami niewłaściwie transponuje Dyrektywę 2009/29/WE i nie zapewnia realizacji jej głównego celu, jakim jest redukcja emisji gazów cieplarnianych – ocenia Agata Bator, radca prawny w ClientEarth, organizacji będącej członkiem Koalicji Klimatycznej.
W projekcie nie ma wyraźnej zasady, aby uprawnienia do emisji były nabywane na aukcjach. Nie określono również szczegółowych i przejrzystych zasad wydatkowania dochodów z aukcji uprawnień do emisji na cele klimatyczne, co jest niezbędne dla skutecznej realizacji postanowień dyrektywy.
– Nie wprowadzono również reguły wydatkowania tych dochodów na poprawę efektywności energetycznej, w tym na termomodernizację budynków, co oceniamy negatywnie. Tymczasem przeznaczanie środków ze sprzedaży uprawnień do emisji na aukcjach na ten cel byłoby bardzo korzystne dla polskiej gospodarki i rozwoju lokalnego rynku pracy. – podkreśla Agata Bator.
Koalicja Klimatyczna uważa ponadto, że projekt nie zapewnia pełnego udziału społeczeństwa w zakresie przydzielania bezpłatnych uprawnień do emisji. Jest on przewidziany tylko podczas przygotowania pierwszych wersji wykazów instalacji, którym zostaną przydzielone bezpłatne uprawnienia do emisji. Takiej możliwości nie zapewniono podczas prac nad kolejnymi wersjami i przeprowadzania zmian tych wykazów.
Zdaniem Koalicji Klimatycznej dochody z aukcji uprawnień do emisji powinny być również przeznaczone na zwiększenie efektywności energetycznej i termomodernizację budynków, a także na wsparcie finansowe gospodarstw domowych o niższych i średnich dochodach.
– Przeznaczenie środków pochodzących z aukcji uprawnień do emisji na poprawę efektywności energetycznej w tym termomodernizację w gospodarstwach domowych pomoże zapobiegać ubóstwu energetycznemu. Może również ochronić konsumentów energii przed możliwymi podwyżkami cen energii – ocenia Zbigniew Karaczun prezes Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego, ekspert Koalicji Klimatycznej.
Koalicja Klimatyczna proponuje, by dochody ze sprzedaży uprawnień do emisji były przekazywane istniejącym funduszom, takim jak Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Fundusz Termomodernizacji i Remontów. Pozwoli to na ograniczenie kosztów administracyjnych oraz wykorzystanie doświadczenia tych funduszy w wydatkowaniu środków na cele związane z ochroną środowiska. Jednocześnie Koalicja postuluje przeznaczenie 50 proc. z całości środków pieniężnych pochodzących z aukcji uprawnień do emisji na cele związane z ochroną klimatu.