W ambasadzie Francji w Polsce nastąpiło podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy polską Grupą MARS Shipyards & Offshore, należącą do holdingu obronnego PGZ i francuską stocznią DCNS dotyczącej budowy w gdyńskiej stoczni Nauta okrętów podwodnych Scorpene w ramach programu „ORKA”.
Przemysł morski Francji opiera się na wielusetletniej tradycji oraz wiedzy i doświadczeniu Marynarki Wojennej. Do Francji należy drugi, co do wielkości, obszar morski na świecie. Do głównych zadań MW należy zapewnienie bezpieczeństwa francuskim portom oraz misje zagraniczne – stwierdził podczas podpisanie porozumienia o współpracy między NFI MARS i DCNS Pierre Buhler, ambasador Francji w Polsce.
W jego opinii od 42 lat siły odstraszania stanowią najważniejszą część armii francuskiej. Istotnym ich komponentem są okręty podwodne: wyposażone w broń jądrową, jak i bez niej, o napędzie niezależnym od powietrza atmosferycznego (AIP). Były one szeroko wykorzystywane podczas międzynarodowej operacji w Libii, w wyniku której zakończyła się dyktatura Muamara Kadafiego.
– Ich istotnym walorem okazała się zdolność rozpoznawania celów przeciwnika, dzięki tzw. optoelektronicznym czujnikom, przy jednoczesnej pewności, że pozostawały niewidoczne – mówił dalej ambasador. – Potrafiły też zwalczać obce okręty podwodne. Podczas operacji libijskiej wystrzeliły także setki pocisków manewrujących. Francja posiada 3 tys. marynarzy podwodnych – ich doświadczenie może być przydatne Polsce.
Pod koniec 2013 r. Francja złożyła Polsce propozycję współpracy przy budowie trzech okrętów podwodnych. Francja potrzebuje partnerów, by dzielić się doświadczeniem i uczestniczyć w usługach B + R (badawczo-rozwojowych). Do tej pory swoje okręty podwodne Scorpene dostarczono Brazylii i Indiom. Jeszcze w 2014 r. Francja będzie rozmieszczać 260 pocisków manewrujących na fregatach wojennych i okrętach podwodnych z napędem atomowym Barracuda.
– Dzięki podpisanemu porozumieniu o współpracy DCNS i MARS będzie możliwy rozwój idei polonizacji w zakresie produkcji okrętów podwodnych dla Polski (ok. 2/3 zadania będzie mogło być wykonywane w stoczniach polskich). Pozwoli to utworzyć łącznie 1000 miejsc pracy w ciągu 10 lat – zakończył ambasador Pierre Buhler.
W ambasadzie Francji w Polsce nastąpiło podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy polskim Funduszem inwestycyjnym NFI MARS należącym do holdingu obronnego PGZ i francuska stocznią DCNS dotyczącej budowy okrętów podwodnych w Polsce w ramach programu „ORKA”. DCNS uczestniczy wraz z kilkoma innymi zagranicznymi oferentami, w tzw. dialogu technicznym z polskim MON w ramach wstępnej fazy przetargu na dostarczenie trzech okrętów podwodnych dla polskiej Marynarki Wojennej. Strona francuska chce zaoferować budowę jednostek Scorpene z zainstalowanymi rakietami manewrującymi NCM.
W odpowiedzi na zapytanie Inspektoratu Uzbrojenia MON, rząd francuski zaproponował rozpoczęcie dialogu prowadzącego do utworzenia przez państwo polskie morskiego komponentu odstraszania, na zasadach narodowej niezależności. Celem jest pozyskanie przez Polskę wszystkich elementów niezbędnych dla skutecznego użycia rakiet manewrujących produkcji francuskiej, przenoszonych przez okręty podwodne Scorpene. Dialog ten, który wpisuje się w ramy Listów Intencyjnych o współpracy wojskowej i politycznej pomiędzy oboma krajami, podpisanych w maju i listopadzie 2013 r., ma także na celu umocnienie suwerenności Polski i jej roli w NATO.
Odstraszanie to oparcie obrony terytorium państwa na zdolności do zadania przeciwnikowi wystarczająco dotkliwych strat, aby zniechęcić go do podjęcia agresji. Dzięki skrytości działania, stałej obecności w głębinach morskich oraz dalekiemu zasięgowi, okręty podwodne wyposażone w rakiety manewrujące są najskuteczniejszym komponentem systemu odstraszania.
Rząd francuski gwarantuje państwu polskiemu, że wprowadzając na uzbrojenie rakiety manewrujące NCM, Polska uzyska pełną niezależność w zakresie decyzji o użyciu broni odstraszania i wyboru celów, zarówno w wymiarze politycznym jak i strategicznym, bez ograniczeń. Gwarancja taka zasadniczo wzmocni suwerenny charakter polskiej zdolności do odstraszania.
Państwo polskie będzie mogło dysponować: narodową doktryną użycia rakiet manewrujących, w tym całkowitą kontrolą nad ich użyciem sprawowaną przez najwyższe władze państwowe; niezależną bazą danych umożliwiającą wyznaczanie celów oraz systemem planowania misji pocisków.
Dzięki mocy rażenia i zdolności przenikania systemów obrony przeciwnika, rakiety manewrujące wystrzelone z pokładu okrętu podwodnego Scorpene mogą razić z dokładnością metra liczne cele oddalone o wiele setek kilometrów, bez wcześniejszego ostrzeżenia umożliwiającego obronę. Pozyskanie rakiet manewrujących wystrzeliwanych z okrętów podwodnych oznaczać będzie dla Polski dołączenie do bardzo ograniczonego kręgu państw dysponujących takimi zdolnościami, takich jak Francja i Wielka Brytania. Zdolność ta pozwoliłaby państwu polskiemu na równoprawne uczestnictwo w działaniach prowadzonych wspólnie z siłami morskimi państw NATO, a także na pozyskanie doświadczeń dzięki zacieśnieniu współpracy bilateralnej z Francją.
Rakiety manewrujące NCM są bronią najnowszej generacji. Ich wprowadzenie na uzbrojenie we francuskiej marynarce wojennej planowane jest w 2015 r.
Transfer technologii i doświadczeń
Zapewnienie niezależności państwa polskiego w zakresie serwisowania okrętów podwodnych stanie się możliwe dzięki transferowi technologii do stoczni Nauta wchodzącej wraz z grupą MARS S&O w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej (PGZ). Transfer technologii możliwy będzie dzięki udziałowi stoczni Nauta w budowie w Polsce co najmniej dwóch z serii trzech okrętów podwodnych. Pierwsza jednostka serii zostałaby zbudowana w stoczni DCNS we Francji w ramach szkolenia przy produkcji pracowników stoczni Nauta.
Francuska administracja rządowa zapewni, że DCNS (francuska, z większościowymi udziałami państwa, stocznia wojenna w Cherbourgu, zatrudniająca 14 tys. pracowników, z rocznymi obrotami ponad 3,3 mld euro) użyje wszelkich środków, aby program budowy okrętów podwodnych „ORKA” został zakończony w terminie, przy zachowaniu jakości i osiągów oraz bez dodatkowych kosztów.
Budowa okrętów w Polsce w ramach transferu technologii nie będzie miała wpływu na całkowity koszt realizacji programu ich pozyskania. Pracownicy stoczni Nauta zdobędą nowe kompetencje umożliwiające realizowanie kontraktów o najwyższym stopniu złożoności. Realizacja programu okrętów podwodnych umożliwi stworzenie i utrzymanie 1000 miejsc
pracy przez okres 9 lat trwania ich budowy, a następnie minimum 300 miejsc pracy związanych z serwisowaniem tych okrętów przez okres 30 lat służby. Realizacja programu budowy okrętów zwiększy efektywność polskiego przemysłu obronnego i ułatwi mu rozwój działalności na rynku cywilnym.
Podział prac pomiędzy stocznią DCNS w Cherbourgu a stocznią Nauta w Gdyni:
Pierwszy okręt serii: szkolenie przy produkcji w stoczni w Cherbourgu. Drugi i trzeci okręt – Zielony – prace wykonywane w Gdyni przez stocznię Nauta.
Dzięki pozyskaniu kluczowych kompetencji możliwe stanie się włączenie polskiego przemysłu obronnego w łańcuch dostawców DCNS. Nowe kompetencje umożliwią także uczestnictwo w realizowanych przez koncern przyszłych programach uzbrojenia, zarówno europejskich jak i eksportowych. Stopniowe pozyskiwanie specjalistycznych umiejętności w trakcie kompleksowego szkolenia operacyjnego umożliwi załogom pełne wykorzystanie nowych polskich okrętów podwodnych. Szkolenie przeznaczone dla oficerów pełniących dowódcze funkcje na okrętach podwodnych pozwoli im na pogłębienie wiedzy z zakresu operacyjnego wykorzystania jednostek tego typu.
Francuskie siły morskie udostępnią także MW RP, w ramach Listu Intencyjnego o współpracy podpisanego pomiędzy oboma krajami z 29.11.2013 r., swoje doświadczenia wykorzystania rakiet manewrujących wystrzeliwanych z okrętów podwodnych, w zakresie przygotowania misji i użycia rakiet.
Operacyjne zalety Scorpene’a
Oferowana konfiguracja okrętu Scorpene zgodna jest ze standardami NATO i w pełni odpowiada znanym wymaganiom Marynarki Wojennej. Będąc praktycznie niewykrywalnym, okręt podwodny Scorpene jest doskonale dostosowany do wykonywania zadań zarówno w płytkich wodach np. Morza Bałtyckiego, jak też w wodach oceanicznych. Niezrównana niskoszumność okrętu, nawet przy wysokich jego prędkościach, jest wynikiem wykorzystania doświadczeń pozyskanych przy budowie francuskich strategicznych okrętów podwodnych o napędzie atomowym. Scorpene wyposażony został w napęd niezależny od powietrza atmosferycznego (AIP) najnowszej generacji wykorzystujący ogniwa paliwowe, który pozwala okrętowi na nieprzerwane pływanie podwodne przez ponad dwa tygodnie. Zapasy na pokładzie Scorpene pozwalają okrętowi na pozostawanie w morzu przez 45 dni.
Scorpene to okręt wielozadaniowy, zdolny do wykonywania takich zadań jak zwalczanie okrętów podwodnych i nawodnych, prowadzenie rozpoznania, przerzut Wojsk Specjalnych czy też stawianie min. Szczególnie przydatna jest w tym przypadku jego zdolność do kładzenia się na dnie morskim. Wysoką manewrowość i bezpieczeństwo pływania w wodach płytkich zapewniają Scorpene stery rufowe w układzie X oraz specjalne oprogramowanie i wyposażenie nawigacyjne, takie jak centrale nawigacji inercyjnej czy echosonda pozwalająca na trójwymiarowe odwzorowanie obrazu dna.
SUBTICS, okrętowy system walki najnowszej generacji zainstalowany na pokładzie Scorpene, integruje dane ze wszystkich sensorów i systemów łączności okrętu w celu stworzenia i utrzymania pełnego obrazu sytuacji taktycznej wokół okrętu. Uzbrojenie okrętu obejmuje pełną gamę nowoczesnych środków bojowych wystrzeliwanych spod powierzchni wody: rakiety przeciwokrętowe SM39 (MBDA), rakiety przeciwlotnicze SL MICA (MBDA), rakiety manewrujące NCM produkcji MBDA umożliwiające precyzyjne rażenie odległych celów lądowych, torpedy F21 (DCNS/THALES) oraz system obrony przeciwtorpedowej Contralto-S produkcji DCNS.
Zaawansowany system sonarowy (produkcji THALES) zapewnia doskonałe parametry wykrywania zarówno w wodach płytkich jak i w głębinach oceanów. Dzięki wykorzystaniu najnowszych, oferowanych przez Francję technologii, pozwala on na wykrywanie nowoczesnych okrętów podwodnych przeciwnika. Proponowany system sonarowy zostanie zoptymalizowany przy wykorzystaniu kompetencji Centrum Techniki Morskiej, które od dawna współpracuje z Thales Underwater Systems.
