5 czerwca 2019 roku w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie odbyła się konferencja pt. „Kolej w programie Dostępność Plus” zorganizowana przez Klaster Luxtorpeda 2.0. Przedstawiciele ministerstw, spółek kolejowych oraz osób niepełnosprawnych dyskutowali nad sposobami realizacji programu „Dostępność Plus”, standaryzacją kolei, a także szkoleniami pracowników transportu.
Jednym z poruszanych podczas konferencji zagadnień była kwestia dostosowania dworców do osób z niepełnosprawnościami i o ograniczonej możliwości ruchowej. Członek zarządu PKP S.A. Mirosław Antonowicz zauważył, że problem ten wciąż jest duży.
Dworce systemowe
– Zaczęliśmy wdrażać tzw. innowacyjne dworce systemowe i w sumie na dzień dzisiejszy oddanych do użytku jest ich 4, a 29 jest projektowanych. 14 będzie projektowanych indywidualnie z uwagi na konieczność dostosowania do zwiększonych potoków pasażerów oraz w wyniku prowadzonych przez nas konsultacji – powiedział prezes Antonowicz. Na dworcach tych cała obsługa pasażerska ma być położona w jednym poziomie. Jest to prosty układ budynków, łatwy w orientacji. To także nowoczesne systemy związane z oświetleniem, nagłośnieniem i informacją – dodał prezes.
Antonowicz podkreślił, że spółka współpracuje w Fundacją Integracja i stara się realizować uwagi jej ekspertów. – Wraz z wejściem w życie TSI PRM rozpoczęliśmy procedurę wyłaniania certyfikowanych jednostek notyfikowanych przez prezesa UTK. W jej wyniku nastąpi wyłonienie podmiotu, który dokona certyfikacji, oceny zgodności infrastruktury z wymaganiami TSI PRM zarówno dla dworców nowobudowanych, jak i programów operacyjnych, szczególnie „Polska Wschodnia”- powiedział prezes Antonowicz.
Odpowiednio przystosowany tabor
Dostępność na kolei to poza infrastrukturą również tabor. Prezes Zarządu PKP Intercity Marek Chraniuk podkreślił, że spółka w grudniu 2017 roku przyjęła nową strategię taborową, dostosowywaną do osób z niepełnosprawnościami.
– Na chwilę obecną posiadamy elektryczne zespoły trakcyjne – to jest tabor trzech dostawców – które spełniają wymagania do przewozu osób z niepełnosprawnościami TSI PRM. Mamy podpisane umowy z producentami, by w każdym nowym czy modernizowanym wagonie były miejsca do przewozu osób niepełnosprawnych – powiedział Marek Chraniuk. Prezes PKP Intercity zaznaczył, że dla przewoźników ważne jest to, aby przy procesie produkcji pojazdów przystosowanych do osób z niepełnosprawnościami, były uwzględniane wskazówki osób, które wiedzą na co należy zwrócić uwagę. My też od 2017 roku współpracujemy z Fundacją Integracja i uwzględniamy ich wskazówki. Dobrym przykładem będzie wagon COMBO, który ma się pojawić na TRAKO. Jest w nim miejsce dla osób niepełnosprawnych, które będą mogły poruszać się w trakcie podróży i korzystać z różnych udogodnień – powiedział Chraniuk.
Prezes PKP Intercity zaznaczył, że osoby z niepełnosprawnościami coraz częściej korzystają z usług jego spółki. W 2018 roku pociąg wybrało prawie 65 tys. pasażerów z tej grupy, co stanowi wzrost o 60 procent w porównaniu do 2017 r. Pociągi PKP Intercity są także coraz lepiej przystosowane do potrzeb tej grupy pasażerów – zauważył Chraniuk.
Jak z tym problemem radzą sobie inni przewoźnicy?
– Dysponujemy w 100 procentach dostępnym taborem, który ma całkowicie obniżoną podłogę, nie mamy żadnych schodów. Od tego wyszliśmy. Przez lata wdrożyliśmy szereg udogodnień dodatkowych, które zwiększały samodzielność osób z niepełnosprawnością. To jest wideo tłumacz, który jest dostępny w kasach biletowych, w centrum obsługi pasażera i na pokładach pociągu. To także pętle indukcyjne w kasach biletowych i w taborze oraz dostępność do informacji – powiedziała Ewa Raczyńska-Buława, pełnomocnik Zarządu ds. Osób Niepełnosprawnych i Osób o Ograniczonej Sprawności Ruchowej w Łódzkich Kolejach Aglomeracyjnych.
Członek Zarządu Przewozów Regionalnych Jarosław Klasa zaznaczył z kolei, że kwestia dostępności w taborze to również odpowiednie toalety przeznaczone dla osób z niepełnosprawnością, a także ułatwianie im wsiadania czy wysiadania za pomocą ramp i wind. Ponadto kwestie dotyczące poszerzonej przestrzeni przebywania tych osób w tzw. wyznaczonym miejscu wraz z wszystkimi możliwymi udogodnieniami.
– Druga rzecz to zakup nowego taboru lub używanego, który jest już zmodernizowany. Obecnie spółka posiada ponad połowę taboru z ważnym świadectwem sprawności technicznej, który jest przystosowany w trzech elementach, czyli odpowiednie toalety, miejsce, oraz rampy czy windy ułatwiające wsiadanie i wysiadanie – powiedział Klasa.
Rozporządzenie nr 1371
To ostatnie może utrudniać niedostosowanie taboru do peronu. Jak jest to obecnie uregulowane? Rozporządzenie UE 1371 z 2007 roku dedykuje i określa w jaki sposób powinna być tutaj zapewniona dostępność. Artykuł 23 mówi, że leży to po stronie przewoźnika. Ponad 50 procent taboru elektrycznego spełnia już te wymogi, podobnie ponad 90 procent taboru trakcji spalinowej- stwierdził Marek Olkiewicz, wiceprezes Zarządu PKP PLK S.A.
Olkiewicz dodał, że PKP PLK wspólnie z PKP SA i przewoźnikami, a szczególnie z PKP intercity podpisało umowę, która reguluje jak pomagać osobom z niepełnosprawnościami. Jest całodobowy telefon, są uprawnione osoby, które reagują, pomagają w poruszaniu się. Na 4461 peronów ponad 1627 mamy już przystosowanych do TSI PRM. 65 peronów spełnia kryteria, że mieści się w przedziale 55-76 – zaznaczył prezes.
Szkolenia pracowników
Karol Kłosowski, dyrektor Departamentu Przewozów Pasażerskich w Urzędzie Transportu Kolejowego podkreślił podczas konferencji, że Urząd cieszą szczególnie „działania miękkie”, które polegają m.in. na szkoleniu pracowników sektora transportu.
.- Kolej to nie tylko infrastruktura, perony, tory, to nie tylko tabor i systemy, które nas otaczają i umożliwiają, by ta kolej funkcjonowała bezpiecznie i sprawnie. To przede wszystkim ludzie, którzy tę kolej tworzą. I bardzo nas to cieszy, że w programie Dostępność Plus uwzględnia się także te kompetencje miękkie, kwestie związane ze szkoleniem pracowników sektora transportu, którzy w bezpośredni sposób spotykają się z pasażerem na co dzień. Jako UTK jesteśmy tu w pewnym rodzaju pośrednikiem między rynkiem transportu kolejowego a Radą Dostępności- stwierdził Kłosowski.
Anna Lenarczyk, członek Zarządu Przewozów Regionalnych podkreśliła, że szkolenia w POLREGIO skupiają na pomocy w dostępności do ich oferty. Od kiedy weszło rozporządzenie 1371 w spółce funkcjonowała infolinia, pozwalająca osobie, która wymaga pomocy w podróżowaniu zgłosić zapotrzebowanie takiego przejazdu i poprosić o pomoc w trakcie podróży. Do niedawna działała ona dość ułomnie, funkcjonowała tylko w dni robocze w godzinach od 7.00 do 15.00. Od połowy maja mamy wydłużony czas infolinii, działamy przez 7 dni w tygodniu między godziną 7.00 a 23.00, obsługują ja osoby specjalnie przeszkolone- powiedziała Lenarczyk.
Prezes dodała, że szkoląc pracowników pierwszego kontaktu z pasażerem również duży nacisk kładzie się na szkolenie związane z obsługą osób z niepełnosprawnościami. – Odbywają się one cykliczne, 4 razy w roku i prowadzone są w dwóch blokach. W bloku technicznym, w którym nasi pracownicy są szkoleni z zakresu uruchomienia urządzeń, które znajdują się w pociągu, jak windy czy rampy i pomocy pasażerowi wjechania wózkiem na nie. Podczas szkoleń zwracamy także uwagę na sprawy tzw. miękkie, czyli na zasady komunikacji z takim pasażerem – podkreśliła Anna Lenarczyk.
Źródło: Klaster Luxtorpeda 2.0
