Od stycznia 2025 roku Polacy mają obowiązek segregowania zużytej odzieży i tekstyliów jako osobnej frakcji odpadów. Jednak zgodnie z informacją Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) nie zajmują się przetwarzaniem tych materiałów.
Resort wyjaśnia, że rolą PSZOK-ów jest jedynie przyjmowanie odpadów komunalnych od mieszkańców. Sam proces recyklingu odbywa się w wyspecjalizowanych instalacjach poza punktami zbiórki. Dane o skuteczności nowego systemu segregacji będą dostępne dopiero w 2026 roku, gdy zebrane zostaną statystyki za cały 2025 rok.
Recykling w praktyce: nowe tkaniny i wypełnienia
Mimo że PSZOK-i nie przetwarzają odpadów tekstylnych, w Polsce funkcjonują firmy, które wykorzystują je do produkcji nowych tkanin, wypełnień meblowych, materiałów izolacyjnych, a także kompozytów do elementów ogrodowych. Niektóre przedsiębiorstwa odnawiają ubrania i sprzedają je ponownie po niższej cenie, inne oferują ich przetwarzanie w nowe produkty.
MKiŚ przypomina, że zużyte tekstylia można oddawać nie tylko do PSZOK-ów. W centrach handlowych i sklepach działają punkty zbiórki, a część gmin wprowadza systemy zbiórki „door-to-door”, polegające na wystawianiu worków z tekstyliami przed dom w wyznaczone dni. Inicjatywy lokalne obejmują też punkty wymiany odzieży czy współpracę z organizacjami pomocowymi.
ROP dla tekstyliów – obowiązek dla producentów
Resort zapowiedział, że Polska wdroży Rozszerzoną Odpowiedzialność Producenta (ROP) dla tekstyliów i wyrobów obuwniczych. To efekt unijnej nowelizacji dyrektywy ramowej o odpadach. Firmy będą musiały wziąć odpowiedzialność za cykl życia swoich produktów – od produkcji po zagospodarowanie po zużyciu.
MKiŚ podkreślił, że nie ma ogólnokrajowych wytycznych co do prania tekstyliów przed ich oddaniem. Gminy powinny same ustalić lokalne zasady. Resort zaznacza, że materiały silnie zabrudzone lub nasączone chemikaliami powinny trafiać do specjalnych punktów zbierania. Zużyte ścierki czy gąbki można – w wyjątkowych sytuacjach – wrzucać do odpadów zmieszanych.
PCK tylko dla ubrań zdatnych do noszenia
Resort klimatu zastrzega, że do pojemników organizacji takich jak PCK nie powinno się wrzucać tekstyliów nienadających się do ponownego użycia. Tylko czyste i niezniszczone ubrania mogą być w ten sposób przekazane dalej. PSZOK-i natomiast przyjmują zarówno tekstylia zdatne, jak i niezdatne do ponownego użytku – choć ocena tej przydatności bywa subiektywna.
PAP / Hanna Czarnecka
