Najnowszy raport Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska nie pozostawia złudzeń. Polskie powietrze dalekie jest od doskonałości, a główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza są gospodarstwa domowe.
Według raportu GIOŚ za rok 2015 powietrze w Polsce nie uległo znaczącej poprawie. Odnotowano wprawdzie, cyt. „Nieznaczne zmiany wyników rocznej oceny jakości powietrza dla pyłu PM 10 w ostatnich latach „ ale „należy je wiązać przede wszystkim z różnicami warunków meteorologicznych w kolejnych latach.”
Raport opisuje sytuację, o której w Polskim Alarmie Smogowym mówimy od lat. Jego wyniki nie zaskakują. Zatrważające jest, że powietrze w Polsce – mimo że najgorsze w Europie – nie ulega poprawie – powiedział Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego. Minął kolejny rok, a raport GIOŚ nie pokazuje poprawy sytuacji.
W każdym z przypadków analizy przyczyn zanieczyszczenia powietrza to właśnie spalanie paliw stałych w gospodarstwach domowych jest najważniejszym czynnikiem przyczyniającym się do fatalnej jakości powietrza w Polsce. Niestety, jesteśmy skazani na oddychanie toksynami i pyłami zawieszonymi – dodaje.
Pył zawieszony PM10
W prawie wszystkie aglomeracjach w Polsce odnotowano przekroczenia zanieczyszczenia pyłem PM10. Jedynym miastem, w których powietrze było zgodne z normami był Szczecin. Jeśli chodzi o większe obszary, to spośród 16 dużych stref w Polsce aż w 14 zanieczyszczenie przekroczyło normy, Wyjątkiem były strefy: lubuska i podlaska.
Główną przyczyną tego stanu jest tzw. niska emisja, czyli zanieczyszczenia pochodzące z ogrzewania domów – aż 83.3% udziału procentowego pyłu PM10, kolejna to transport w centrach miast – 7,4%.
Benzo(a)piren
Zanieczyszczenie rakotwórczym benzo(a)pirenem wstąpiło aż w 44 z 46 stref pomiarowych. Jedynie Koszalin i Olsztyn cieszyły się powietrzem spełniającym normę czystości.
Jak czytamy w raporcie: „powtarzający się co roku problem z dotrzymaniem wartości normatywnych stężeń benzo(a)pirenu (BAP) w Polsce wynika głównie ze struktury źródeł energii wykorzystywanych na potrzeby indywidualnego ogrzewania budynków.”
Przyczynami zanieczyszczenia BAP jest indywidualne ogrzewanie budynków 77,9%, koksownie – 15,2% i transport drogowy – 5,3%.
Pył zawieszony PM2.5
Podobna struktura zanieczyszczenia powietrza występuje w przypadku zanieczyszczenia pyłem PM2.5. Główną przyczyna zanieczyszczenia jest spalanie poza przemysłem – 49,7%, transport drogowy – 13,5% oraz produkcja energii – 10%.
W tej kategorii największy udział ma emisja z sektora komunalno-bytowego, w tym przede wszystkim związana z ogrzewaniem budynków. Źródłem emisji są w tym sektorze zwykle liczne, niskie kominy zlokalizowane na obszarach zabudowy
Wykaz 10 miast, w których wystąpiło największe dobowe stężenie pyłu PM10 w µg/m3 (mikrogramach na metr sześcienny), rok 2015, wartość dopuszczalna – 50 µg/m3, źródło: GIOŚ
1. Pszczyna – 321 µg/m3
2. Grudziądz – 286 µg/m3
3. Rybnik – 279 µg/m3
4. Knurów – 271 µg/m3
5. Zabrze – 260 µg/m3
6. Kraków, Aleje – 265 µg/m3
7. Katowice – 248 µg/m3
8. Częstochowa – 245 µg/m3
9. Gliwice – 244 µg/m3
10. Myszków – 239 µg/m3
Wykaz 10 miast, w których wystąpiło najwięcej dni z przekroczeniem dobowego stężenia dopuszczalnego PM10, rok 2015, dopuszczalna liczba dni – 35, źródło: GIOŚ
1. Kraków, Aleje – 200
2. Bogatynia – 172
3. Opoczno – 152
4. Kraków, ul. Bulwarowa – 120
5. Nowy Sącz – 118
6. Pszczyna – 117
7. Wodzisław Śląski – 112
8. Gliwice – 110
9. Nakło – 109
10. Łódź – 107
Wykaz 13 miast, w których wystąpiło największe średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu w ng/m3, (nanogramach na metr sześcienny), rok 2015, wartość dopuszczalna – 1 ng/m3, źródło: GIOŚ
1. Opoczno – 15,6 ng/m3
2. Nowa Ruda – 15,3 ng/m3
3. Nowy Sącz – 12,0 ng/m3
4. Tomaszów Mazowiecki -11,2 ng/m3
5. Zdzieszowice – 11,0 ng/m3
6. Rybnik – 10,5 ng/m3
7. Kościerzyna – 9,8 ng/m3
8. Godów – 9,2 ng/m3
9. Tuchów – 9,0 ng/m3
10. Łódź – 8,7 ng/m3
11. Zabrze, Nakło – 8,6 ng/m3
12. Kraków – 8,3 ng/m3
Źródło: Polski Alarm Smogowy
