Rynek gazu w sierpniu 2016 r. cechował się dynamicznymi spadkami cen surowca. W okresie tym można było zauważyć dekorelację między cenami ropy i gazu. W sierpniu, pierwszy raz od wielu miesięcy, nie odnotowano pojawienia się nowych podmiotów z koncesją na obrót paliwami gazowymi. Obecnie taką koncesję posiadają 191 przedsiębiorstwa.
Podmioty działające na rynku
Liczba podmiotów, które działają na rynku gazu w Polsce stale rośnie. Na koniec 2015 r. koncesję na obrót paliwami gazowymi (OPG) posiadało 171 podmiotów. Obecnie koncesję taką posiadają już 191 podmioty. Należy jednak zauważyć, że w sierpniu żaden nowy podmiot nie uzyskał takie koncesji, co może świadczyć o nasyceniu rynku. W przypadku koncesji na obrót gazem ziemny z zagranicą (OGZ), w tym okresie zezwolenie takie uzyskało jedno przedsiębiorstwo. Na koniec 2015 r. koncesję taką posiadało 61 przedsiębiorstw, obecnie to 71 podmiotów.
Kształtowanie się cen gazu w sierpniu
Końcówka lipca 2016 przebiegła pod znakiem gwałtownych spadków na rynku ropy oraz wzrostów na rynku węgla. W czasie 7 ostatnich sesji w lipcu, ceny ropy Brent spadły o ponad 12%. Gwałtowna wyprzedaż surowca spowodowana była rosnącymi obawami o panującą nadpodaż na globalnym rynku, szczególnie w kontekście słabnącego popytu w krajach azjatyckich. Trend spadkowy kontynuowany był do drugiego sierpnia, kiedy ropa WTI przekroczyła psychologiczną barierę 40 dolarów za baryłkę, natomiast notowania ropy Brent spadły do poziomu 41,51 USD/bbl. Po raz ostatni, tak niskie ceny obserwowane były w kwietniu br.
Na przełomie lipca i sierpnia można było zauważyć, że w relacji do cen ropy, ceny gazu pozostawały na relatywnie wysokim poziomie. Różnica ta wynikała głównie z powodu znacznej podwyżki cen węgla, który w okresie od 20 kwietnia do 31 lipca podrożał o ponad 36%. W rezultacie wzrosła konkurencyjność bloków energetycznych zasilanych gazem ziemnym w stosunku do elektrowni węglowych, co było czynnikiem stabilizującym ceny gazu ziemnego. Trend wzrostowy na rynku węgla, trwający do 15 sierpnia, doprowadził do osiągnięcia nowych maksimów na poziomie 63,5 USD/T dla kwartału frontowego API2.
Odbicie cen ropy nastąpiło w reakcji na dane o zapasach agencji API z dnia 2 sierpnia, które wykazały większy niż spodziewał się rynek spadek zapasów ropy w USA. Tendencję wzrostową umocniła informacja agencji EIA z 3 sierpnia o dużym spadku zapasów benzyny. Dane o zapasach benzyny mają szczególny wpływ na ceny surowca w trakcie tzw. „driving season” w USA, czyli w miesiącach letnich.
Dalsze wzrosty na rynku ropy determinowane były między innymi informacjami o możliwym spotkaniu reprezentantów krajów producenckich, zaplanowanym na wrzesień, w celu podjęcia decyzji o ograniczeniu produkcji surowca. Dodatkowym czynnikiem były dane o większym niż spodziewał się rynek spadku zapasów ropy oraz benzyny z 11 sierpnia. Tego samego dnia OPEC opublikowało raport, w którym poinformował o większym niż prognozowano popycie na ropę w 2016 r. Ostatnie 4 sesje wzrostowe cen ropy zdeterminowały słabsze niż zakładano dane makroekonomiczne z USA, co osłabiło walutę amerykańską wobec innych walut. Wszystkie te czynniki umacniały trend wzrostowy, który trwał aż do 19 sierpnia, z chwilową korektą między 8, a 11 sierpnia. Maksymalne miesięczne ceny ropy Brent i WTI zanotowano 19 sierpnia i osiągnęły one odpowiednio 51,22 USD/bbl oraz 48,75 USD/bbl.
W czasie 9 sesji w okresie 2-15 sierpnia można było zaobserwować dekorelację cen gazu i ropy. Gwałtowne wzrosty na rynku ropy nie miały odzwierciedlenia na rynkach gazu, gdzie ceny kontynuowały trend spadkowy, rozpoczęty 21 lipca br. Rynek gazu nie doczekał się w sierpniu odbicia cen, oprócz trzydniowej korekty w okresie 15-18 sierpnia, po której nastąpiły kolejne spadki.
Dane fundamentalne z początku miesiąca wskazywały na możliwe ograniczenia podaży gazu ziemnego w konsekwencji licznych prac remontowych; zarówno instalacji norweskich, rosyjskich jak i brytyjskich. W okresie od 9 do 18 sierpnia wyłączono z użytkowania gazociąg Nord Stream, w ramach corocznego przeglądu instalacji. Ograniczenie to kompensowała wyższa podaż surowca przez Velke Kapusany oraz wytłaczanie odpowiednio większego wolumenu z magazynów należących do spółek rosyjskich, zlokalizowanych w Europie Zachodniej. Ostatecznie, wyłączenie Nord Stream nie zostało odzwierciedlone w wyższych cenach na europejskich rynkach gazu ziemnego. Wspomniana wyżej korekta cen gazu w dniach od 15 do 18 sierpnia spowodowana była informacją o większych ograniczeniach dostaw z Norwegii w drugiej połowie miesiąca.
Czwarty tydzień sierpnia przyniósł korektę na rynkach ropy oraz wyhamowanie dynamiki spadków na rynkach gazu ziemnego. Na kwotowania ropy Brent i WTI bezpośredni wpływ miało umocnienie dolara wobec innych głównych walut, w reakcji na sugestie członków FED dotyczące możliwego podniesienia stóp procentowych w najbliższym czasie. Pozytywne dane makroekonomiczne z USA dodały dynamiki aprecjacji waluty amerykańskiej. Ceny gazu ziemnego kontynuowały spadki. W obliczu informacji o możliwości odbioru większego niż zakładano wolumenu z magazynu Rough w okresie grzewczym, szczególnie na wartości stracił kontrakt Winter_16.
Ostatnie 4 sesje na rynku ropy przyniosły dalsze spadki. 26 sierpnia szefowa FED poinformowała o prawdopodobnym podniesieniu stóp procentowych do końca 2016 roku, co umocniło walutę amerykańską i wywarło presję na ceny surowca. Sentymentu nie zmieniła nawet informacja o spadku liczby aktywnych odwiertów w USA, opublikowana tego samego dnia. Notowania na europejskich rynkach gazu ziemnego determinują dane o podaży, szczególnie w kontekście ograniczenia z kierunku północnego. W czasie ostatnich sesji w sierpniu można zaobserwować powrót do korelacji między cenami ropy oraz gazu ziemnego.
Źródło: HEG