Energia [od]nowa – raport o transformacji energetycznej Polski przygotowany przez ILF Consulting Engineers Polska, podkreśla istotną rolę gazu, morskiej energetyki wiatrowej i atomu w osiągnięciu neutralności klimatycznej. Zdaniem analityków atom będzie jednak później i o mniejszej mocy niż zakłada to polityka energetyczna.
Atom, wiatr, słońce
W raporcie ILF Consulting Engineers czytamy, że transformacja polskiej branży energetycznej jest trudnym wyzwaniem, przede wszystkim z uwagi na istotną – sięgającą obecnie 70 procent – zależność od stałych paliw kopalnych. Sprawia ona, że hurtowa cena krajowej energii elektrycznej jest najwyższa w UE i przekracza średnią europejską o 50 procent.
Najnowsze badania z Uniwersytetu Harvarda i University Collage London pokazują, że wskutek zanieczyszczenia powietrza w Polsce umiera około 90 tys. osób rocznie, niemal dwa razy więcej niż szacowano do tej pory. Analitycy podkreślają, że niezbędne w drodze do transformacji energetycznej są inwestycje w farmy wiatrowe, energetykę jądrową i rozproszone źródła odnawialne, głównie fotowoltaikę, która – przy ok. 1600 słonecznych godzin w roku – ma w Polsce znaczne, niedoceniane jeszcze w pełni możliwości.
Skutki społeczne
– Transformacja energetyczna będzie pociągać za sobą skutki społeczne, które budzą wiele obaw w regionach zależnych od wydobycia paliw kopalnych. O ile możliwa jest całkowita eliminacja węgla do 2040 r., a nawet do 2035 r., to plany ograniczenia produkcji energii z tego paliwa do 11 procent w 2040 roku wywołały burzę protestów. Z tego powodu niezbędne jest włożenie znacznego wysiłku edukacyjnego i promocję ekologicznych rozwiązań – wskazuje Andrzej Dercz, Prezes Zarządu ILF Consulting Engineers Polska. – Likwidacji około 100 tys. miejsc pracy w branży wydobywczej towarzyszyć będzie powstawanie, w przybliżeniu, 300 tys. nowych w sektorach związanych z energetyką odnawialną. Własne środki i wsparcie unijne dla sprawiedliwej transformacji mogą sprawić, że regiony górnicze nie tylko unikną zapaści, lecz zyskają na atrakcyjności jako centra nowych technologii, radykalnie przy tym podnosząc standard życia mieszkańców – dodaje.
Atomu mniej i później
Istotną kwestią niezbędną do osiągnięcia celów neutralności klimatycznej do roku 2050 jest – zdaniem autorów badania – energetyka jądrowa. Jednak tempo jej rozwoju będzie znacznie wolniejsze niż zakłada PEP2040.- Obserwowane wyzwania organizacyjne związane z wyborem lokalizacji czy technologii, ale również wyzwania polityczne związane z brakiem ponadpartyjnego konsensusu, każą zakładać, że znacznie bardziej realna jest realizacja bloków o mocy 3 GW do roku 2040 zamiast zakładanych 6-9 GW – czytamy.
Kluczowy łańcuch dostaw morskiej energetyki wiatrowej
W 2040 roku Polska stanie się dojrzałym rynkiem w zakresie morskiej energetyki wiatrowej wiodąc prym w basenie Morza Bałtyckiego z 11 GW mocy zainstalowanej na polskich obszarach morskich, ugruntowanym łańcuchem dostaw oraz dostosowanym zapleczem portowym. Warunkiem jest jednak nawiązanie strategicznych partnerstw z firmami zagranicznymi i uruchomienie szeroko zakrojonego programu rozwoju energetyki morskiej. – Konieczne jest także pogodzenie się z faktem, że udział krajowych dostawców produktów i usług w polskim rynku offshore wartym 130 miliardów zł będzie wynosić, przy optymistycznych szacunkach, do 50 procent – wskazuje Mariusz Wójcik, kierownik zespołu energetyki morskiej i odnawialnej w ILF Consulting Engineers Polska.
Wzrosnąć ma również znaczenie wodoru jako brakującego ogniwa w zakresie transformacji sektorów trudnych do dekarbonizacji. Przy zachowaniu odpowiedniej determinacji, wodór może stać się istotną przewagą konkurencyjną i technologiczną Europy. – Wyzwaniem jest jednak infrastruktura do przesyłu i dystrybucji wodoru oraz wytwarzanie zielonego wodoru. Skala inwestycji i wdrożeń w zakresie produkcji zielonego wodoru jest w Polsce nadal niewielka, a cele wskazane w projekcie strategii wodorowej niewystarczająco ambitne (50 MW mocy elektrolizerów do roku 2025 i 2 GW do roku 2050).
Gaz będzie z nami po 2050 roku
W 2040 roku polska energetyka w dużej mierze będzie oparta na paliwach gazowych, których nie zaliczamy do niskoemisyjnych paliw. – Bloki gazowe zbliżają nas do osiągnięcia celów redukcji emisji w roku 2030. W perspektywie roku 2050 będą one pełniły funkcję stabilizacji sieci, a nie narzędzia do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Czas eksploatacji bloku gazowego szacuje się na 25-30 lat, więc elektrownie uruchomione w 2030 będą wciąż w eksploatacji w roku 2050 – podkreśla Michał Tomczyński, kierownik zespołu procesowego – energetyka w ILF Consulting Engineers Polska.
ILF Consulting Engineers Polska jest jedną z firm projektowo-doradczych, która świadczy usługi w obszarach: energetyka i ochrona klimatu, woda i środowisko, transport i przestrzeń miejska, ropa, gaz i przemysł.
Bartłomiej Sawicki
